Skip to main content

Full text of "Quaestiones Diodoreae mythographae: dissertatio inauguralis philologica quam amplissimi ..."

See other formats 


Google 



This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct 

to make the world's books discoverablc onlinc. 

It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct 

to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books 

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr. 

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc 

publishcr to a library and fmally to you. 

Usage guidelines 

Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc 
public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken stcps to 
prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing lcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. 
Wc also ask that you: 

+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for 
personal, non-commercial purposes. 

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc 
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 

+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout thisprojcct and hclping thcm lind 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 

+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc usc of 
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr 
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. 

About Google Book Search 

Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs 
discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb 

at |http://books.qooqle.com/| 



rlt-^iii. f//i,'>S- 



OUAESTIONES 




DIODOREAE MYTHOGRAPHAE 

DISSERTATIO 
INAUGURALIS PHILOLOGICA 



AMPLISSIMI PHILOSOPHORUM ORDINIS 

CONSENSU ET AUCTORITATE 

ACADEMIA GEORGIA AUGUSTA 

SUMMOS IN PHILOSOPHIA HONORES 

RITE CAPESSENDOS 



ERICUS BETHE 

SEDINENSIS 



GOTTINGAE 18S7 



i 



BBTJMWBsrnropincnGMi 



HBRA^™ 



) 

I 






■-^' 






<« )- 



PARENTIBU S 



OPTIMIS CARISSIMIS 

EDUARDO BETHE 
MARIAE E GENTE GERSTACKER 

AC 

PRAECEPTORIBUS 

SUMME VENERATIS 

HERMANNO SAUPPE 

UDALRICO 
DE WILAMOWITZ-MOLLENDORFI 



SACRUM 



K 



*wn* ^ ^4Ud 



— 6 — 

quaesivit, num fortasse in frustulis mythographicae doctrinae usque 
ad nostram aetatem servatae invenirentur , quae ex illius thesauris 
dih'genter coactis manavissent. Nova vero ac sane gravia sibi 
videtur eruisse: nam non modo omnia paene, quae scholia ad 
Apollonium, ad Euripidis Medeam, ad Pindari Pythium carmen IV 
de Argonautarum historia tradunt (p. 2 sq. et 31 sq.), et quae 
de Baccho vel Bacchis Diodorus a libri III capite 62 usque ad 
libri IV caput S refert (p. 46), atque Siculi libri I non parvas 
partes (p. 47 — 56) ad Dionysium retulit, sed etiam audacter 
contra Fridericum G. Welcker professus, Dionysium Scytobrachionem 
a cyclographo non esse discernendum (p. 57, 59) , statuit p. 59, 
Mytilenaeum »totam historiam fabularem inde a mundi initio usque 
ad bellum Trojanum Argivorumque reditus rationibus pragmaticis 
quam saepissime adhibitis vel fabulis vetustis commemoratis« in 
cyclo esse complexum, qui propter crebra epicorum testimonia 
primus »epicus« esset dictus. Atque multi et sagaces viri docta 
commentatione capti in eius sententiam pedibus iverunt. 

Cum autem res non solum ad Diodori fontes cum fructu 
tractandos recteque distinguendos summi momenti sit, verum etiam 
ad totam historiam fabularem iudicandam, fas esse puto, quam 
accuratissime examinare, quae Eduardus Schwartz contendit. Itaque 
liceat mihi fortasse vel fusius, quam hoc loco aptum videatur, de 
sententia disserere, quam vir ille doctus de Argonauticis tulit. 

Est autem haec : Diodorum in Argonautarum fabula enarranda 
(IV. c. 40 — 56) »Dionysio Mytilenaeo usum esse adeo firmis argu- 
mentis Fridericum G. Welcker probasse, ut usque ad hunc diem 
omnes viro incomparabili adsentirentur ac fabulas Argonauticas, 
quas a ceteris Graecorum fabulis sepositas uno tenore inde a Peliae 
mandato usque ad Medeae in Asiam reditum Diodorus enarrat, ad 
unam omnes e Dionysio sumptas esse constaret^); cum autem 
Diodorus ipse dicat, Dionysium veterum poetarum scriptorumque 
testimonia apponere solitum esse, fabularum discrepantias , quae 



^) Sane supra ullam dubitationem Fridericus G. Welcker demonstravit , Dio- 
dorum Mytilenaeo usum esse Dionysio, non Milesio, sed totam Diodori de Argonautis 
narrationem ex illo fluxisse neque vir ille doctissimus contendit , et Christiauus 
G. Heyne diserte »Diodorum,« inquit, »in his nonnulla sive de suo sive ex aliia 
interposuisse non negem« (in Lud. Dindorf Diodori editionis vol. I p. XCIV). 



- 7 - 

rato quidem Dionysi narrationi apud Diodorum insertae sint, ad 
Scytobrachionem referendas esse. 

Haec sunt vasti aedificii, quod Eduardus Schwartz construxit, 
non ita amplae substructiones. Quae quam solidae sint, iamiam 
examinemus. Videamus enim, quo iure viri docti Scytobrachionem 
grammaticum ducant et diligenter eum fabularum varietates 
collegisse censeant, quas mythorum narrationi suae ineptae, quam 
vocant iidem, adnecteret. 

Qua ratione fabulas enarrandi Dionysius Mytilenaeus usus sit, 
facete et lepide Fridericus G. Welcker in libro, quem de cyclo 
epico scripsit I ^ p. ']'] sq. , explicavit ; sed acu rem tetigisse vir 
incomparabilis mihi non videtur. Cum auteni omnes, qui de 
Scytobrachione egerunt, aedificaverint quasi in fundamento in hoc 
Diodori loco (III. 66. 5, 6): ... y^diiiif^ey iv xecpaXaioig ra naQbi 
TOig ^i^vai Xey6f,ieya xal zJiovvaUo t(o avvTa^afilvm Tag naXaiag 
juv&onoiiag, o^Tog yuQ ra Te neQi Tdv z/idvvaov xai Tag lAfxatfivag^ eTi 
de Tohg ^iQyovai^Tag xal ra xocra Tdv ^Jhaxdv ndXefnov nQax&evTa xai 
noXX^ eTeQa avvTeTaxTai, naqaTid^eig tvl nonfifiaTa Tdov dQyaicjv tCjv Te 
fiv&oXoycov xai twv noii]Twv,<^ etiam nos eum primum tractemus, sed 
ita, ut, antequam ad ipsum accedamus, totam hanc libri III Diodori 
partem accuratius inspiciamus. 

Dionysium igitur Scytobrachionem secutus III. 68 — 73 Diodorus 
eas fabulas refert, quas Libyes de Libero tradere affirmat. Quae 
fabulae ante Alexandri Magni aetatem exoriri non potuerunt. Nam 
ne afferam, ante illa tempora omnino tam ineptas historias ex 
graecis et barbaris fabulis consutas et ad communis vitae consue- 
tudinem redactas nullas fuisse, Bacchum non in Indiam migrasse, 
Liber apud Scytobrachionem filius est Ammonis, sicut Alexander 
filius lovis Ammonis putabatur^); magnam facit expeditionem in 



*) Curtius IV 32: »Ac tum quidem regem propius adeuntem maximus natu 
e sacerdotibus filium appellat, hoc nomen ei parentem lovem reddere affirmans. Ille 
se vero et accipere ait et agnoscere , humanae sortis oblitus. Consuluit deinde , an 
totius orbis imperium fatis sibi destinaret pater? Aeque in adulationem compositus 

terrarum omnium rectorem fore ostendit« Prorsus idem legitur in Diodori 

1. XVII. c. 51. 

Recte de his Dionysi fabulis iudicat Eduardus Meyer in lexico mythologico, 
quod edit Roscher : p. 288, 291. 



onines terras, postquam oraculo ab Ammone patre petito et ac- 
cepto (c. 73. 31 primum Aegypti res instituit (c. 73. 4), sicut ab 
Ammone patre proedictum est Alexandro, qui tum rebiis Aeg>'ptiis 
bene institutis expeditionem fecit orbem terrarum expugnaturus ") ; 
cleus captos Titanes venia data interrogat, utrum abire malint, an 
in suum exercitum recipi (c, 71. 5), sicut victor imperator, qui in 
mediis hostibus parvum et debilitatum exercitum augere et novas 
copias vel ex hostibiis sibi parare studet; deus ex India, quo 
pedibus iverat, mari redit (c. 73. 7) , sicut Alexander partem quidem 
exercitus Nearcho duce ex India navibus per mare Erythraeum 
remisit, Quamquani igitur recentissimas esse has ariolationes luce 
est clarius, tamen Diodorus III, 66, 4 affirmat, non modo Libyum 
eas esse fabuias, qui iuxta Oceanum habitent, sed etiam probari 
multis aliis testimoniis, ^jigfiQ di ro^ioig iiTi noXXoi rtot- jiukunTn' irap' 
Ei.Xrjai fivS^iryQiiifMy xni not?jTiuy ai&fiifixiva TO-izmQ laTOQoSai xui twi' 
fiiTaytyiOT^giov avyyQuiffiov oitt iJJyois, Atque pergit, sese, ne quid- 
quam de Baccho praetermittat, breviter relaturum esse, quae Libyes 
narrent et graeci scriptores cuni ilhs consentientes et Dionysius; 
eum enim de Baccho disseruisse sicut de multis ahis historiae 
fabularis partibus «{nu^aTid-^vca) r« noi^fiaxa rwy dQ/ukuy tmv i* 
fiv3-o7.6yiuy xu) Tiav notiir&fi. Dubium igitur esse non potest, quin 
Diodorus ex hoc Scytobrachionis Hbro didicerit, esse antiquos 
poetas et mythographos , qui cum Libyum fabulis consentirent, 
atque necessario concludimus, Dionysium adscriptis veterum iliorum 
testium nominibus narrasse ea quae Libyes de Baccho tradiderunt. 
At quid ? Cognovimus, fabulas illas Libycas de Libero , quas 
Diodorus se ex Scytobrachione descripsisse ipse testatur, esse 
recentissimas, Itaque eas comprobari testimoniis nai.ai&y ftvd-o- 
y^^ifiov xai TioijjTiuv quis est qui credat? Quis est quin statim 
temere mentitum esse Dionysium perspiciat? At abstineamus 
calumniis! Nam revera Scytobrachio invenit pervetustos Liby- 
carum fabularum testes et omni veneratione dignos. Perlegas 
enim c. 67, quod statira sequitur. Verba sunt haec: slJj/ffi (scil. 
Dionysius modo laudatus) Toivw na^' "EXKrfli n^iuiov fiQtiijv yevh&ai 
^lvov ^dfiSiv xui fitkovi;, fVi df Kiidfiov xofiiaaviog ix Ooivlxrjg xn 



») cf. eic. gr, DioJori XVII. 52. 



.^J^ 



— 9 — 

xu\o6f.iim y^ufi/.mTU irpiuroi' lig r^j- 'E)J7]yix^i' fKTud-iivui didXfxioy, 
xui T&g npoar^yoQiag txuai:i;i Tuiai xui rovic /a^uxiTj^g Smivn/a(sa.i.« 
Quas litteras ait Pelasgicas nominan, usos iis esse Linum, Or- 
pheum, Pronapidam, Homeri discipulum, Thymoetam, Thymoetae 
filium, Laomedontis nepotem*). Linum autem reliquisse inter alios 
libros Pelasgicis litteris exaratos etiam de Baccho carmen; praeter 
eum etiam Thymoetam Orphei aequalem, qui in Libyam profectus 
Nysae dei facinora ab ipsis incolis conipererit, composuisse carmen, 
quod Phrygium nominetur, •iSLQ/aixotg t^ rs diu^mM xui zotq yQdfi.- 
fiaat /^QTia&fityoyt. Atque huius pervetusti carminis argumentum pro- 
posuit Scytobrachio, ut diserte Diodorus c. 63 § i testatur, qui pergit : 
ixfirfli J' o^y<i. (sc. ©D/io/rijc f*- Tii 0(ivyift Ayo/iuCofitvf] Tioii^aii)''). 

En tenemus antiquos poetas et mythographos , quos, quoniam 
numquam vixerunt, cum recentissirais illis «Libycisa fabulis plane 
consentire optime quivis potutt aflirmare. Tale.s igitur sunt itpjfaroi 
noifjTui xui fiv9oX6yoi , quorum poemata attulit doctissimus ille 
Dionysius Scytobrachio 1 Itaque verus est aemulus Euhemeri eo 
quod deos sicut homines fingit et omnia mirabilia, quae cecinerant 
poetae antiqui et pii Graeci religiose putaverant, ad vitae communis 
rationes detorquet et debilitat, sed etiam non male Hegesianactem^) 
Alexandrinum e Troade, qui librum de bello Trojano sub nomine 
Cephalonis Gergithi scripsit , Dionysius imitatus est eo quod au- 
dacter somniorun) suorum digna attulit testimonia antiquitate et 
raritate venerabilissima. Itaque non doctum se Scytobrachio 
praebet grammaticum, sed scriptorem historiuncularum, quales inde 
ab Euhemeri aetate usque ad Dictyn et Darem semper scriptae 
sunt et libenter lectitatae. Diodorus nimirum ei ad verbum credi- 
dit sicut Euhemero, cuius commenta de Panchaea insula (1. V. 
c. 41 — 46) fideliter refert^). Neqiie ei soli contigit, ariolationes 



*) Consulto omisi , quae §§ 2 et 3 capitis 67 1, III leguntur. Censeo enii 
has paragraphos a Diodoro esse mterpolatas. Vide qnod infra c. II de < 



^) lam Carolus Mfiller ita se rem habere cognovit; v. fragm. histor. graee. 
vol. n. p. 6 sq. notam *•••, Sed conciudere omisit quod neceisarii) sequitur. 

*) V. Athenaeum I\. p. 393 d : 6 ilk KeifaXtiofot InfyQaifOfifvn Tpioix 
ouvtfaif 'HynaidvaS 'AXelavdQtis. Hoc uno ioco noinen Kiif.allmv scribilui 
omnibus aliis KtffAi.aiv: v. Caroli Maller fragm. hist. graec. voi. Ilt. \i. 68 !iqq. 

') V. Rohde; Det griechische Roman ]i. 33 1. 



J 




putare veram historiam, cum velut Dionysius Halicarnassensi.s non 
minus Cephaloni illi Gergithio confisus sit, quam Sicuius Thymoctae. 

At nonne nisus Suetoni testimonio {de grammaticis VII) miht 
obvertes, Dionysium Scytobrachionem fuisse doctum grammaticum 
Alexandrinum Antoni Gniphonis fortasse praeceptorem "*), ergo cogi- 
tari non posse, eum talia peccasse? Professus sit grammaticam : 
quid in ca praestiterit, neque testatur quisquam neque ulli fonti 
potius credamus, quam ipsis eius reliquiis. 

Atque quo diutius eas perpendo, eo magis mihi videtur dubium, 
an non iure habeatur Scytobrachio doctus grammaticus. Nam ex 
schoiio ad F. 40, quod ex parte in codice ^, integrum ab imo 
Eustathio servatum nos docet. secundum Scytobrachionem Helenam 
Paridi peperisse filium Dardanum, atque ab eo post T. 40 vcrsum 
positum esse: iMrjt)i xi yin'-i'uaiv otaiv iijtaaaaitui iftkor i.'i(i»''i 
(cf. I, 455)"), suspicari non licet Dionysium docte Homerum 
tractasse, propterea quod veri est simile, hoc fragmentum ad 
eius Opus respicere, quod Diodorus III. 66. 6 'lii xani rij' 'Tkiaxhy 
Ti&kfnoy npa/S-/>'i(< ( dicit, neque iniquum videtur nos censere, hoc 
opus non alius fuisse generis atque eius Hbrum de Raccho, quo- 
cum una Diodorus iliud commemorat. Atque si landem de eo 
Athenaeum (XII. 515 d, e) mspicmiua et legimus haec; . . . >'&f 
tfjTOQit ^Buv&og 6 ytvdo; i) fi tiic t'i<: ariby Ai-aifiQOfifi/ag laxa^lag 
avyyefqaifthq^ ^wr^aiog i^ntvofi^uylMi', ibg j^QTffii-iv <f'r,aiv t Kaaavdffii'? 
Iv uT TUQi drayt<iyf)g (lonsius, (TivaydY^C cod.) pi^Xlmv^t admodum 
dubitari fas est, num iiire Udalricus de Wilamowitz^") contenderit, 
Xanthi Lydiaca a Dionysio in usum doctonim esse excerpta, 
Athenaeus enim, cum Xanthum laudaret, ratus, occasionem se esse 



'*•) "M. Anlonius Gnipho . . , instilulusque (AleKaniitiac quidem , ul aliqui 
tradunt, in cantubernio Dionysi Scytobrachionis ; quod equidem non temere crediderim, 
com tempocum ratio vix congruat),< 

") Fr. Aug. Wolf, proleg. ad Homerum p. 194 (in edilioQc Berolinenai 1876 
p. 119 not. 6t) — Welcker; epische Cyclus I» p. 81, 

'") V. Homerische Untersuchungen p. 361, Hennannns l.ipsius, qni 
inter alios de Xantho in quaeslionibus logogrnphicia (Lipsiae 1S35/S6) egit, cuin 
Xanthi fragmcnta contca Fridericum G, Welcker dEfeQderEt, Arlemonem errasse 
sibi videtur persnasisse. Prorsus cum viro illo docla f,icio in iiidicandis Xaiilhi 
fragmentis, sed Artemonis notam haud velim abici. 




— 11 — 

n.ictuni (loctrinac ostcndcndac . adnexuit qu<x) aptid Artcinonci» 
logcrat de Iibris Xfintho a Dion^-sio siibditis. Scd pro c«rto ct 
cjqilorato niininit; li»brndiim csl. Alhctweuni dc cotlcni libro 
diccrc, dc quo Artcmon disacruit. Hvk: crat dcmonstrandum. 
N«ni cogitflri eerte etiam hoc potest. Scytobracbionom iHstoriun- 
culas LjtliJis scripsistsc ^fortassc •trt mtrA tiW 'tlttutir nAtfwr 
rtftaxStnai , quac Diodorus III, 66. 6 intcr I)iony-si libnu enmnenit) 
eitdcm fAtione et consilio usum, quibus in Libyxis dc Uaccho 
fabulis cnarrandis, et tcstcm attiilisse Xnnthum. sicut in tlli$ 
Thynioctiini . ct ita rcvcra falsa subdidissc Xantho. Nam de i[»a 
re dubitatio essc non ^wtest, cum testetur Artemnn Casandreus, 
qui in cetciis fragmentis se bonum et fnium graininaticum 
pRiestat"). 

1'ostquam vidimus, Dionysiuni docti quidquam pracstitissc 
nusquam tradi. scd Diodori vcrba (III. 66. 5, t>), quibus historiac 
fnbnUris tcstinionia .ib co coUccta cssc viri docii denionstrari 
putabnnt , longc nlitcr intctligenda cssc , mim quis eliam nunc 
Hduardo Schwaiii adstipulctur , cundem itlum Euhcmeri et Hegc- 
sianactis aemutum summa tidc ct forinicae diligcntia pracclariasima)! 
illns doctrinnc copins cunrasissc, quas iii sclioliis Apulloniaiits in- 
primis .idmiramur, pracscrtin) cum cx ccilis Scytobrachionis frag- 
nientis infra dcnionstraturi simus, eadcm ralionc cum usum esic 
in Argonautaruni fabulis referendis, qua in LibyxiH ittis de Libero 
patrcf Sed etiamsi ittud gravissimum Eduardi Schwaii/ argumcn- 
tum, in quo totum conjccturaruni acdiliciuni fundavit, corruit, tamen 
restat attcrum, quo fortassc, qui cius sentcntias dcfcndat, ntatur. 
Contcndit cniin, onuiia, quac DttKlorus libri IV capitibus 40 — 56 
dc Argonaiitis tradit, ex Dionysio nianasse. Quain sententiam ut 
refuteinus, nccesse est, accuratius ilta capita perlu.stremus, Ex ci< 
igitur fragmcntis, qiioiuni auctor disertc Scytobrachio appcllatur, 
pTOgresai vidcamus. quid ilti debcat Diodorus, quid aliis. 

Scholiasta nd Apolloniuni I. 1 289 ct ApoIIodorus p. 39 
I. 38 (Hercher) testnntur, sccundum Scytobrachioncm Herculcm 
non inodo usquc ad finem Argon.iutarum expcditionis xodalem 
fuisse, scd ctiam ducem. Idem rcfcrt Diodoru» IV, 41 g 3. s, f. 



'•) of. I 



I 1" XXI, 



Sed plura hoc testimonio usi Diotiysio attribuere possumus. Capitis 
enitn 53 § 4 sqq. , ubi Argonautarum expeditione usque ad finem 
eiiarrata traditur, Herculem persuasisse Argonautis, ut societatem 
inirent, et in expeditionis memoriam ludos Olympios constituerent. 
Hercules eorum princeps est, ita ut etiam in huius loci fonte 
Herculem Argonautarum ducem fuisse suspicemur, Qiiod ad- 
modum probatur verbis §6 his: kTkV Jf i^i' nupiV xoTg yfpj-ot^ntVtif^ 
yivnfUvriv dnodo/Jiv u-iiov xatu Ti]v tn^uTtiai' ov fiiTQtiii^ ifo^an^tfTog' 
xtX. Itaque apparet, hanc fabulam. quae nullo aho !oco comme- 
moratur, (c. 53 § 4 — 7) ad Dionysium pertinere. Neque aliter 
tudicari potest de c. 54 § 6 fine, ubi refertur, Medeam liberis 
interfectis Corintho Thebas fugisse ad Herculem: iroCioc y«p 
fuahrjy ytyovAxa twv hfwXnyiiui- tr Kiik/oig iJirffyA&ui floijd-ftafiv aiijj 
nttpuaTiovSovfitvri.i Nam e rerum natura est, expeditionis ducem 
testem esse et custodem societatls, quam sodahs aliquis init. 
Revera autem apud Dionysium Herculem tn Colchis fuisse fttok^y 
rSiv nfw).ayiio'' , quas Medea cum lasone pacta est, indicare videtur 
ApoUoni schohasta ad I. I289,.qui dicit : TJwv^aioi; dt h MvTiXTjmiog 
. . . ifi-iiTi . . . t6i' ijoioa (sc. Hercuiem) . . . [tv] Toig nt^i 
Mi^inay avfiTimQayifui tm 'luaovr.f Ad eundem auctorem nimirum 
spectat c. 55 § 4. Quod autera c. 46 § 4 non diserte dicitur, 
Herculem testem fuisse societatis a Medea et lasone in Colchis 
inifae, non demonstrat, hunc locum a Scytobrachione alienum 
esse, sed potius neglegenter Diodorus, sicut saepe^*), excerpsisse 
e.xistimandiis est, 

Cum vero Herculem Argonautarum ducem fuisse et magnam 
ab expeditione gloriam reportasse Scytobrachio finxerit, veri videtur 
similJimum, ex huius auctoritate Diodorum narrare, Herculem cum 
Argonautis in Colchos profectum Hesionam liberasse atque inde 
reversum Troiam oppugnasse, ut perfidum Laomedontem puniret. 
Et quamquam diserte non tradltur, Scytobrachionem ita narrasse. 
tamen constat quidem scholiasta Apolloni (IV. 1153 = Diodori c. 49 
g r) teste, apud eum Argonautas Aeeta proelio victo (schol, Ap. 
Rh. IV. 233, 22S, Diodor. 48, 4) cadem, qua venerint, via rediisse 
per Bosporum. 




Sicut scholiasta ad Apolloniuni III. 200, qui Dioiiysiuni laudat, 
Diodorus c. 45 refert, Aeetam , Solis filiuni, Colchorucn regem ex 
Hecata, fratris sui filia, fera venatrice et crudeli venefica, quae 
Perseum patrem, Taiirorum regem, venenis interfecisset, filias 
procreasse Circen et Medeam, quarum Circe venenis parandis ipsam 
matrem anteisset. Cum Diodori c. 46 § 1 Hecata, Medeae mater, 
Aeetae coniux appelletur sicut ab uno Dionysio (v. schol. Apollon, 
Rh. III. 242), etiam hoc ad Scytobrachionem pertinere apparet 
atque statuendum est, Dionysium narrasse, crudelem Hecatam, quae 
antea Taurorum regina omnes hospites mactari iussisset (v. Diodor. 
45 g 2 cf. 44 g 7 in media narratione, quae certe ex Scytobrachione 
fluxit) etiam Aeetae persuasisse, ut omnes hospites, qui ad Colchos 
venirent, necaret; Medeam autem quamvis malarum artium peritam 
tamen mitem , cuni studuisset , ut hospitum vitas servaret , patri 
suspectam aufugisse in Solis templum ad mare situm , ibique post- 
quam cum Argonautis, qui tum temporis advenissent, communi- 
cavisset, hospites a patre trucidari, foedere cum lasone concluso 
Argonautas ad aureum vellus duxisse. Quo concesso nemo 
dubitabit etiani capitis 40 f; 4 Dionysio tribuere, ubi exponitur, 
expeditionem in Colchos ad aureum vellus repOrtandum propterea 
imprimis fuisse perdifficilem, quod tum feri barbari circa Pontum 
habitantes hospites interficere soliti essent. Ideni vero 'itvoxzoviug 
apud Colchos mos commemoratur capitis 47 § 5, Narratur enim, 
Crium, Phrixi paedagogum , diis esse immolatum eiusque pellem 
templi parieti affixam esse >xuiu n i-iJ/^/itici , quod aliud nihil 
csse posse elucet nisi lex hospites mactandi. Recte autem nos 
hunc locum ad Dionysium retulisse probat Apolloni scholiasta, 
qui apud ilium scriptorem Phrixi arietem non arietem fuisse, 
sed paedagogum ..Criumi nominatum (scho!. Apollon. Rh. 11. 1144, 
I. 256, IV. 119, 177) testatur. Quod autem Phrixus, quamvis captus 
hospes, tamen, cum Scytharum rex, Aeetaegener, eumadamaverit.non 
immolatus est, itidem ad Scytobrachionem pertinere cum appareat, 
vel c. 45 § 4 initium ex eo manasse sequitur, ubi Circen Scytharum 
regi in matrimonium datam esse legitur. Necessario autem c. 47 
etiam S 6 Dionysio adscribendam esse nemo neget : Aeetes enim, 
cum ei oraculum datum sit , diem supremum cum esse obiturum 
Crii pelle ab hospitibus rapto, pellem eius auro obtegi et in 




munito templo custodiri iubet, lam facile cognoscitur, etiam 
caput 48 ex Scytobrachione esse derivatum, utpote quod arte cum 
capitis 46 § 5 cohaereat et custodes aureati pellis commemoret. 
In hoc etiam oraculum Aeetac datum pelle rapta evenisne narratur, 
cum Aeetes in pugna contra Argonautas commissa , qua Colchos 
victos esse Scytobrachio ApoUoni scholiasta (IV, 223, 228) teste 
dixit, interficeretur. Certa Dionysi vestigia praebent etiani capitis 50 
§ 6 et capitis 54 § 5. Hic enim Circc Medeae soror, iUic praeterea 
Hecata eius mater appellatur, sicut Scytobrachio finxerat (v. schol. 
ApoUon. Rh, III. 200 = D!odor c. 45 g§ 1—3). Atque capita 50 — 52, 
ubi fuse et ornate explicatur, quomodo Pelias, qui lasonis pai'entes 
et fratrem necaverit, Medeae dolo a suis ipsius filiabus interemptus 
sit , optime inter se cohaerent , et capitis 54 SS 1 —5 et 7 , quippe 
quae narrent, cur Medea Corintho Thebas fugerit, flagitantur a 
§ 7 fine, quem ex Dionysio manasse supra demonstravimus ; itaque 
etiam haec ad Scytobrachionem referantur necesse est, 

Num de Phinidis narrationem (43, 44) Diodorus Scytobrachioni 
debeat, dubitabit fortasse, qui scholium ad ApoIIon. Rh. II. 207 
p. 400, I. 19 — 28 ex Dionysio fluxisse sibi persuaserit. Sed qui 
accuratius scholium perlegerit, cognoscet, fabulam non semel sed 
bis narrari: Primo enim loco refertur, Phineum interfectum esse, 
ab Hercule, qui ab eius filiis audivisset, patrem eos a noverca 
Scythica cakimniatos eiecisse. Tum inde a verbis; lytj^dff» dt loC 
(DifiutQf (I. 23 sqq.) aliter eadem traduntur: senem quemdam Phinei 
apud Herculem exstitisse accusatorem atque heroem domum 
Phinidas reduxisse , postquam eos innocentes esse quaestione facta 
cognovisset; tum vero Phineum, cum alterum filiuni in mare abicere 
voluisset, ab eo esse interfectum. Ne autem quis obvertat, eadem 
primum brevius, tum latius explicari; nam in hac narratione a sene, 
m illa ab ipsis Phinidis Hercules Phinei sceiera comperit. Itaque' 
in scholio illo duas fabulae formas servatas esse statuendum est, 
quarum secundae (1. 33 sqq.) auctor a scriba per errorem omissus' 
est, Priraae auteni narrationi Dionysi nonien praescriptum est,' 
neque quisquam neget, eandem a Diodoro descriptani esse'^), 



^ 



- 15 — 

Postquam quid fere Dionysio tribuendum sit, certis testinioniis 
nisi et caute ex its progressi intelleximus, iamiam elucet, haud aliter 
de Dionysi libris, quos de Argonautis scripsit, iudicandum esse, 
atque de Libycis, quas vocat, fabuHs Liberi patris. Non enim 
refert Argonautarum fabulas a populo inventas et carminibus con- 
stitutas, quas modo ad communis vitac rationem detraxisse putatur, 
sed ipse poetae jure usus sive fabulas antiquitus notas immutat 
sive prorsus novas comminiscitur. Finxit enim e. gr. Dionysius 
sine dubio — nam nemc praeter eum ita tradidit — Phrixuni 
servatum esse a Scytharum rege, Aeetae genero, qui amore pulchri 
pueri incensus eum a Colchis tuitus esset, et in Scythiam ab eo 
ductum regnum accepisse. Atque quis umquam praeter Dionysium 
narravit, Medeam, quae vix suos ipsius Jiberos necavisset, Thebas 
profectam Herculem invenisse inter hberorum cadavera, quos ipsc 
insania perturbatus interemisset ? 

Melius vero, si accuratius perlustraveris Dionysi Argonauticorum 
epitomam, quam Diodorus servavit, cognosces, poetam Scyto- 
brachionem etiam in Argonauticis esse volmsse, non mythographum. 
Nam etiam fabulas iam antea constitutas nonnuilis additis aut 
amplificatis commutat atque novas reddit. Ouae dixi, exemplis 
illustrabo. Dionysius fere ad vulgarem fabulam (v. bibl. IL 5. 9) 
narravit, quam ob causam Hesiona exposita esset et quomodo 
Hercules eam monstro marino interfecto hberavisset'*). Sed Hesiona, 
quae secundum ApoUodorum ab Apolline ad sacrificium destinata 
est, apud Dionysium sorte inter puellas eUgitur. Praeterea iam 
Otto Sierol^a p. 2t animadvertit, Scytobrachionem Ubere invenisse, 
Hesionam ipsam praeter cquas a Laomedonte Herculi datam esse, 
postquam ipsa et gratia et timore mota professa esset, se heroem 
esse secuturam, Ut aUud exemplum proferamj lasonis mater") 



") Hyginns fab, 89 Qon pBHca 
bracliiQDfm niibi pertiaere videntDr 
(sc. virgincs a ceto) consuropCae esse 

>■') ApoHodorus p. 



Scytobracliionis laclnias servavit, Ad Scyto- 
edani haec Hygini verba; •cutn eomplures 
it et Hesiones sors exis^t et petris religala 



IsEonis tiiatreni ['olymedam noniinat. Quod 
nomini; ^dlxifi CiTi), quod schol. Apoll. Rb. I. 45 
e Pherecyde tradit et in Hygini fab. 13 legLlur, et nomfnis IToXv<iriiin, quod idem 
scboliasta ex Herodoro adnotnt. 



— I6 — 

secundum vulgatam fabuiam , quaci tradit ApolloJorus p, 35 
1. 26 sqq. , suspendio, ut decet muliereni, vitam finit. Scytobrachio 
autem dicit, eam *xaTaift>yoBaav ... tni rijv iaiiuv toS fiaaiXiiag 
xui xuTagtaiufiii-rii- nulffiF uvriiy S&ia Ttiiv Aatfiijf liTiov, 'il(f'H TiaTuiaaaf 
iavTiig ri atfjifiK f/^himTig xuTaaTphjrai rdc /iioi" (Diod. IV. 50, 2). 
Fabulam de Peliae morte a Dionysio belle exornatam esse etiam 
in Diodori excerpto facile sentis, Ac vide, quo niodo rem egerit 
Medeam enim, quae forta.sse etiam in Euripidis Peliadibus Dianae 
sacerdos erat*^), vetulo ariete in agnum couverso Peliae fillabus per- 
suasisse , ut patrem mactarent, iam diu constabat ; apud Dionysium 
praeterea senilem speciem femineis artibus sibi induit et primum se 
senibus luventutem reddere possc eo demonstrat quod ipsa iiivenescit. 
Aliud exemplum exhibet narratio Medeae facinoris in lasonis liberos 
commissi. Recte enim Eduaidus Schwartz (p. 5 — 8) obscrvavit, 
Dionysium presse Euripidis Medeam secutum paucos locos correxisse 
videri, ut melior aptiorque restitueretur rerum connexus. Ipsum 
Dionysium ita Euripidis fabulae argumentum flexisse, me non 
tcmere puto suspicari, cum revera eum fabulas, quas suo usui 
adaptaret, mutasse ostenderimus. Nam causarum, quibus vir ille 
doctus commotus Dionysi narratiouem ad Neophronem pertinere 
censuit, altera haud minore iure pro Dionysio proferri potest, quam 
pro Neophrone, altera non cogit: nam non lasonis mors voluntaria, 
ut Eduardus Schwartz dicit, Neophroni proprium est, sed suspendio 
lasonem vitam finivisse a poeta illo 'ifvixdiTepou traditum esse 
scholiasta ad Eur. Med. 1387 adnotat, Diodorus autem tSib {rby 
'ldaoyu),t inquit, . - . »fx tdS ^^i- iarTdi' fiiTaarfiaun. 

Quae cum ita sint, Dionysium in libris, quos scripsit de Ar- 
gonautis, duobus non doctam de hoc fabularum gyro commentationem 
cum iiotis variorum dedisse apparere puto, sed, utpote quem poetam 
non grammaticum fuisse ex eius dc Baccho opere cognoverimus, 
historiunculam protuJisse, qua delectaret lectorcs. Cum autem non 
fabulas referre aut interpretari voluerit , sed exarare id quod nos 
dicimus sRomau" , cuius argumentum aequalium more ex historia 



") V. C. Robert: Archaologische Zdtung 1875; Cdalr. de WUi 
Hermae vol, XV p. 4S5 nol. 1 conira Ed. Schwarlz, qui Roberti ser 
disserlatione p. 9 sq. refellere sluduerjl, eam defendil. 



-i 



— 17 — 

fabulari hausit, atque cum homines, non populi heroes aut mirabilia 
monstra describere voluerit, non nimis vituperemus, quae Dionysius 
finxit, ne Crium quidem Phrixi paedagogum. 

Sin vero haec concesserJs, haud te dubitaturum esse spero, 
quin Diodorus aliunde intercalaverit in Dionysi excerptum, quae 
in eo inveniuntur ab eius Argonautarum historia aliena. Quae 
investigemus et unde fluxerint quaeramus iamiam necesse est. 

Inde a capitis 41 S 3 nairatio bene continuatur, tum vero 
interrumpitur verbis his: tTfjv de cuf»' l4^m jrpogayoptrd-ijvai x«rti 
fttf Tiyug r<uy i.iv&'(rf^A(fmv daib rtiC ib axuipog (ip/itfxroi-iioaJToe 
A^yofV xai arfinkti^aftnog tvfxa Ti>€ &tQani'6(iv dfi t« noviiSvTa ffQi] 
T-^f vtcli^, liig d' tvioi k^yovaiv Arth r^c mpi rii r&yog iSnsp/^oXijs, (&? 
d-v Twi' d^/aiim' dfiyhv t& rnyv TigogayoQtvomiiv.". Tenemus vero 
mythographorum , quos affert, partem quidem. Vide enim biblio- 
thecam p. 27, I. 27 sq. et scholium Apoilon. Rh. I. 4; utrumque 
veriloquium legitur apud Hyginum de astron. II. 37. Verba autem, 
quae exscripsi a Dionysio revera esse aliena concedet, qui legerit 
(41 § i), apud illum lasonem ipsum navem aediiicasse, Ne apto 
quidem loco Diodorus adnotationem illam intercalavit, cum § 2 
heroes, quorum nonnulla nomina appellantur, convenire narraverit et 
statim post verba, quae ipse aliunde addidit, pergat, illos heroes 
ducem creasse Herculem. 

Tum capitis 44 § 4 aperta Diodori interpolatio legitur, quajn 

ipse indicat gestiens docta adnotatione, qualem addidisse sibi videtur. 

Mythographi hoc ioco laudati iidem sunt, quos antea (41 § 3) 

commemoraverat ; nam, quae affert, itidem leguntur in bibliotheca 

p. 30, i. 14 sq. atque in scholio ad Apollon. II. 178'^). 

ApoUodori bibl. p. 30, schol. Apollon. p. 399, 

Diodor. 44 & 4. , , G 

oiix ilyrom ik (ftoii xal at^gio&qval if autv !Hjpai9TJTai ^i avTov (sc. 

iivis Tiav f/uS^oyQBifiov ttijbv (sc. Tor '1>iv/b) . . . rov •fvvfa) . . , £oipoiiX^; 

ivifi,ia9TJva( tpaai ro6f ot i!i 6nii Sogfov^"), Sti 3k oti toiis fx XXionaTQas 

•PtvilSas iino toO TtaTgOi, neia&tl; i^ fijjTgviif tol'; vtoi's ftiifXiaae Uag^iviav 

ral Tov ^ivta T^i bftolKs Mlovt ftvfpXoiai Tjniiins. xul KQiifipov, ««ffSEls 

ivxeiv avfiifioQRs Anb Bo- SiaffolaTs 'fSaCas iljs nu- 

p4ov. Tiav ilrjTQUlas. 

») cf. etiam Hyg. fnh. 19. 

*") verba codicum ; xal Ttov 'AQyovaitiiir inepla delcvi. 



— i8 — 

De Hercule ab Argonautis relicto infra disseram. Ac post- 
quam Dtodorus nonnulla verba de ingenti fabularum varietate 
fecit, verbis: »oti f/^y d}J.a xoJ tov; Oivii^ag ityiiat rijy (iuaiXilay 
naqaftiivTtg xf, fiJjTQi K).i07idTffa' xrX pergit Dionysi historiiinculam 
referre. 

C. 48 § 3 Diodorus diserte non dicit, se aliunde intercalare, 
sed res aperta est. Nam apud Dionysium a dracone vellus aureum 
custodiri iam per se vix credibile est et refutatur eo qiiod in c. 47 
g 6. quae certe ex Scytobracbione manavit, custodes et moenia, 
non autem draco comniemoratur. Praeterea verba iTiu^unXijfiiin; J^ 
TftiiToig — xuTdflaaiy noi^oaaitur (48 § 3) aliena esse a naiTatione, 
quae praecedit et sequitur, apparet, cum § 2 iam dictum sit, 
Argonautas custodibus templi seu interemptis seu fugatis vellus 
adripuisse et quam celerrime ad navem recurrisse. 

Capitis 49 § 7 reperitur c. 32 § 2, quam ex Dionysio non 
esse sumptam aperte demonstrat eius oratio recta {■'frioi — 
nugadtdwxaoiyt) , cum paragraphi et quae praecedunt et quae 
scquuntur oratione obliqua scriptae sint. 

Capitis 54 § 6 , cuius initium est : 1 Tiy^g dt tiTh> avyyQaffkui' 
ipaoi' xtI secundum Euripidem refert , quomodo Medea Creontis 
filiam et ipsum regem perdiderit. Sed Diodorum hoc non ex ipso 
poeta sumpsisse, verba demonstrant, quae transscripsi ; itaque, cum 
Apollodorus, quem iam bis cum Diodori vmythographis» consentire 
vidimus, p. 36, 1. 21 — 23 idem tradat, etiam hoc loco Diodoruni 
eodem fonte usum esse suspicari licet*'). 

Difficilius est, varios Diodori fontes in capite, quod sequitur, 
55 distinguere. Statim autem cognoscitur, iam S ' narrationem 
perturbari. Postquam enim capitis 54 § 7 , quae, cum narratio 
bene continuetur et eius finem certe ad Dionysium pertinere supra 
evicerimus, tota Scytobrachioni est attribuenda, Medeam ipsam 
iiberos a se interfectos in lunonis templo sepelivisse narratum est, 
hic refertur, Corinthios oraculi iussu Medeae liberorum cadavera 



") Etiam bibliothecae 1 II t E np d K 

feslum est, quannjuam negl g m d nfnX 

narrat, Euripides aulem v. I 54 qq ji^ jl g 
liler Hyginus 
Dtodorus : Sdjgit. 




sepelivisse et coluisse sicut heroes. Itaque bis Medeac liberi 
sepeliiintur. Cuni autem Diodonis hic non dicaf, ubi ab altero ad 
alterum fontem transeat, atque oratio maneat obliqua, conemur, 
quae a Dionysio aHena sunt, eo cognoscere, quod inquirimus, num 
fortasse quidquam cum mythographis consentiat, quos iani ter 
alteri horum Diodori capitum fonti propinquos esse observavimus- 

Neque de lasonis morte (c. 55 § i init.) neque de Thessalo 
Medeae fiHo servato (55 § 3) in bibliotheca quidquam legitur. Sed 
p. 36, 1. 26 sqq. adnotatur, Medeae infantes, quos Corintho fugiens 
in lunonis lemplo supplices posuerit, a Corinthiis esse interemptos. 
Cohaeretne fortasse Pythiae oraculum de Medeae Hberis Corinthiis 
editum, de quo apud Diodorum c. 55 §1 legimus, cum iHa caede? 
Atque revera probatur haec suspicio Pausaniae II. 3- § 6 sq. Narrat 
enim, Corinthiorum, qui Medeae infantes necaverint, h'beros periisse, 
donec Pjlhiae iussu iUis annua sacrificia instituissent^^). Itaque 
et quod in bibiiotheca et quod a Diodoro traditur, Pausanias uno 
tenore refert, ita ut necessario concludendum sil, ex eodem 
fonte ApoHodorum, qui dicitur, fabulae initium, finem Diodorum 
sumpsisse. Mythographo igitur illi Diodori fonti, quem iam ter 
repperimus, addicenda sunt etiam verba Diodori inde a: »Toi<g dt 
Ko^iv&iovgt (55 g i) usque ad «n/iffii' ^pfiwxiii;' avrni'g A^ioSy.g Quibus 
verbis demptis Dionysi narratio bene procedit. Non omittam 
diserte monere, quanta levitate Diodorus fontes confuderit et quam 
arte coniunxerit fabulam ex mythographis liaustam cum Dionysi 
historiuncula , quae iHi est contraria. Addit enim Diodorus ad 
Dionysi epitomam revertens: iTioiTjaiivrfoi' di twv KoQn-^uoy ri 
TiqouTa/d^tv . . . 

Postquam capitis 55 § 3 initio (jo^jc Ayyofa — ^irtjaSTjij^^ifd-u 
y.aiQoiQi) Diodorus se postea de aliis Thessalorum nominis veri- 
loquiis relaturum esse dixit, secundiim Dionysium (vide supra) a 
Medea vesanum Herculem sanatum esse narrat. 

Sed inde a g 5 certe mythographos suos Diodorus exscribit, 
quod iam verba »o! (.ity tjuaiv . . . Tifk At iaTopovrrn- indicant. Nam 



■atius eadem fabnla in scholio ad Euripidb Medeae versum 29; Par- 
e refertur. Cf, Udolr. de Wilamowili ; Hermac yoI. XV. p. 485 sqq. 



— 20 — 

Medeam Athenis ex Aegeo filium peperisse Medum, ut Diodorus 
55 § 5 ita Apollodorus p. 37, 1. i et Hyginus fabulae 26 initia 
tradunt. Diodorus capitis 56 initio idem repetit et pergit Medeae 
filiique Medi sortes narrare. Hanc autem fabulam a Dionysio esse 
alienam non minus manifestum est, cum hoc loco Persus, quem 
Scytobrachio ab Hecata filia necatum esse narravit (c. 45 § 2 
= schol. Apollon. Rh. III. 200), a Medo interficiatur, quam elucet, 
bibliothecae et Hygini fabulae 27 esse propinquam. Complecti 
autem Diodorum et quod Apollodorus et quod Hyginus refert, 
facile perspicitur: 

Diodor, IV. 56. i : bibl, p. 37, 1. 5 sqq. : 

. . . (faalv avTJiv (sc. Alri^fittv) Alr^iHa di itg KoXxovs rjX&ev ayvW" 

. , , €is KoXxovg ^iaacD&tjvai, Kara arog xal xaraXafiovaa Aii^Trjv vno tov 

6k TovTov Tov XQ^'"^'^ Air(Triv ix Trjs a^iXq^^oO IliQaov Trjs ^aaMag iaT$' 

^aaiXiiag vno Ta^iXtfov IKgaov fiiaftog ^fx^vov 
IxniTiTtaxoTa 

XTifvaaa tovtov 

Trjv aQXTpf dvaxTrjaaa&ai, t^ TraTQl T^y fiaaUefav dnoxaT^aTrjaev, 

Mrj^ov Trjg Mrj^efag dvsXovTog rov Hyg. fab. 27 : .... Medus re audita 

n(Qar\v. Persen interfecit 

fina 6h TaOTa ^vvdfietog iyxQaTrj yevo- regnumque avitum possedit. 
fievov t6v Mrj^ov 

nolXrjv ineX&eTv Trjg vnkQ tov IIovtov bibl. p. 37, 1. 4sqq.: dXX* ovTog fikv 

^Aaiag xal xaTaa/etv Trjv dn^ ixeCvov (sc. o MriSog) noXXaiv XQarriaag fiaQ- 
nQoaayoQevS-etaav MrjSCav. fidQotv Trjv v(p* iavTOV x^Qav dnaaav 

MrjdCav ixdXeaey xa\ OTQaTevofjievog in\ 

^lvSovg dn^&ave, 

Hyg. 27 s. f. — ex suo nomine terram 

Mediam cognominavit. 

Etiam Medeam Athenis eiectam esse, cum Theseo insidias 
paravisset piodor. 55 § 6), legitur itidem in bibliotheca (p. 37, 1. 2). 
Atque eidem auctori Diodorus debere videtur, quae § 6 et 7 de 
Medeae in Asiam fuga narrat; quamquam haec in bibliotheca non 
reperiuntur, tamen similia apud Pausaniam leguntur eo loco, ubi iam 
supra eodem fonte, quo Diodorus et Apollodorus, eum usum esse 
vidimus, II. 3. § S^»). 



2') Pausanias varia videtur contaminare. 



Denique ne id quidem, quod 55 § 5 de Hippota Creontis filio 
Medeam accusante Diodorus refert, ab Hygini fonte abhorret, cuius 
in fabula 27 Medea timet, ne ille ipsam persequatur^*). 

Omnino vero nescio , quid statuendum sit de Diodori verbis 
his (55 § 4 s. {.): tToC 6 EiQva&foig imxei/xiyov roig Ti^oatiiy- 
fiaaiy, ATioyi^oVauv r^f xazdi zti naQbi' ix ToiSrcii' ^o^&fiav xaraifitiytTv 
t?5 'A&^/iyug TTpi? Alyia ihv IlaySloyog.i Non enim mihi possum 
persuadere, Scytobrachionem sic narrasse, cum ex tota eius 
liistoriunculae ratione et consilio iure mihi suspicari videar, 
aut Medeam ab Hercule auxilium impetrasse aut a iusto heroe 
mulierem liberorum suorum sanguine sparsam repudiatam esse, 
quippe quae iustam quidem ab lasone ultionem ceperit, sed nimis 
crudele scelus commiserit. Sin autem illud enuntiatum ad Diony- 
sium non pertinet, non possum non conicere, ab ipso Diodoro id 
esse fictum, ut ad vulgatas mythographorum fabuias transitum 
faceret, sicut c. 55 j:? 2 initio. 

Statim aliud exemplum offertur, quo docemur, Diodorum talia 
saepius ct consulto peccasse. Acasto enim lasonem lolci regnum 
tradidisse c. 53 § i (cf c. 55 g 2) narratur, Peliae filio eiusdem, 
qui cum filiis e.x natura orbus esset, timuisse dicitur c. 40 g 3, ne 
Aeso frater cum lasone ipsum regno privaret. Res difficiHs est 
diiudicatu, cum nullus triuni locorum per se offensionem praebeat. 
At etiamsi Acasti mentionem a Scytobi-achione non abiudicamus, 
tamen suspecta est: nam videmus, oninino nihil eum efficere, cum 
53 S r regnum accipiat et 55 i; 2 moriatur. Fac autem, Dionysium 
revera Peliam filiis orbum finxisse (40 § 3) : omnia bene explicantur. 
Hac enim de causa Pelias lasonem in Colchos mittit {40 § 3), hac 
de causa lasonis parentes et fratrem interimit {50 § i), hac de 
causa ut sibi iuventus reddatur optat (51 § 4 sq.). Immo poscendum 
est, a Dionysio Acastum non esse commemoratum. Quomodo 
enim narrare potuit, lasonem bene consuluisse Peliae filiabus et 
eas in matrimonium nobilissimis heroibus edidisse, si dixisset, 
Acastum non modo earum fratrem esse sed etiam patrium 
regnum accepisse r Praeterea Acasti mentio prorsus supervacanea 



*') EduarduB Schwar 
:um respicere [lutat. 



de DiQnysio Sc. p. 9 ad Carcioum Diodori de Hippot 



et molesta est c. 55 § 2, ubi ccleriter diem supremum obit, ut 
Thessalus lasonis et Medeae filius circa decem annos iiatus (! v. c. 54 
g i) regnum possit suscipere. Itaque statui necessarium videtur, 
Dionysium sicut Eunpidem in Peliadibus") Peliam filiis ma<iculis 
e natura orbum dixisse, Diodorum autem, ne nimis de vulgata 
omnibusque nota fabulari historia narrationem suani deflecteret, 
ipsum addidisse clarissimi Acasti mentionem"!. 

Simititer Diodorus rem egit c. 45 § 4 sq. Ubi narrai, Circen 
Medeae sororem Scytharum rege marito interfecto ipsam tam crude- 
liter regnasse, ut a populo expulsa esset ; tuni vero fugisse et secunduxn 
nonnuUos mythographos in Oceano insulam domicilium elegisse aut 
secundum nonnullos historicos in Circaeo Itatiae promuntorio habi- 
tasse. De variis his sententiis, quas nemo, qui me recte disputasse 
concedit, ad Dionysium referat, vide quod Eduardus Schwartz 
p. ir sq. dixit. Nos vero quaeramus, utrum Diodorus in Circae 
sorte referenda Scytobrachionem secutus esse censendus sit, nec 
ne. Ac primum miramur, prorsus idem hoc loco de Circa narrari, 
quod de Hecata matre 45 S 2, 3 {= schol. Apollon. Rh. III. 2Co) 
legimus. Tum vero c. 47 S 5. 6, quae quin ad Dionysium pertineant 
dubitari nequit (cf. schol. Apoilon, Rh. I. 256 etc, et quae supra 
disseruimus), exhibent. Scytharum regem, Aeetae generum, Phrixum 
amasse et ei ut filio regnum reliquisse. Itaque multa disputemus 
non necesse, Diodorus ut Circen in eas regiones transportet, ubi 
habitasse vulgo credebatur, repetit quod de Hecata secundum Dio- 
nysium vix protulerat. 

Restat caput 47, Quae initio de Phrixi in Colchos mirabili 
itinere et de aureo auiete immolato narrantur, et a Dionysi historia 
{§ 5,6, cf. schol, Apollon. Rh. I. 256 etc) prorsus abhorrent et 
referuntur etiam ab ApoUodoro (p. 21, I. 3 — 25) fusius quidem sed 



") Moses Chorenensis; "masculaeque proHs defectua , frg. Eurip. p. l6j 

■") Secundum Apollodoruni Acaslus lasonem et Medeam eicit (p, 36, 1, 14). 
Eandem fabulae formam Enripidis Medeae versus 9 jq. indicare videntur. Ceterum 
miro sane casu fhctum est, nt in Hygini fabula 24, quae non pauca Dionysi frastuln 
cuni aliis commiscet, sicut apud Diodorum legatur ; . . . slason , . , regia est potitus 
Acasloque Peliae lilio fralri Peliadum, quod secuin Colchos iverat, regniun paternum 
tradidit.. 



- 23 - 

haiid aliter^''). Itaque hoc loco mythographos suos Dindorus 
secutus est. Sed inde a verbis dta tlij Tuvrag ikg uh/agi Dionysi 
vestigia deprehenduntur : commemorantur enim velleris custodes 
Tauri et «mxiov/it, quae a vulgata fabula alieiia Dionysius in- 
duxerat (v. c, 48 i; i et jj 4 ; c. 46 § i sqq.). Scytobrachio 
autem non narravit, Aeetam demum post oraculum sibi de vellere 
editum omnes hospites mactari iussisse, sed Hecatam iam ante Phrixi 
Criique adventum marito persuasisse, ut illud iussum daret, et Crium 
ipsum iam ut hospitem secundum legem mactatum, Phrixum autem 
solum a Scytharum rege servatum esse. Itaque Diodorus etiam 
hoc loco varia videtur permiscuisse. Paragrapho autem 3 ipsum 
historicum satis ineptas taurorum flammas spirantium et draconis 
(iiinvov interpretationes fuse proferre puto , Dionysi argutiis 
usum^^). 

Denique fabulae , quae Phrixum Hellamque iter per aerem in 
ariete aureo fecisse refert, duas interpretationes addit, quarum 
utraque in scholio ad Apollon, Rh. I. 256 invenitur, altera ex 
Dionysi de Argonautis iibro secundo petita est. Itaque statuen- 
dum est , Diodorum iam usum esse libro et eodem quidem , quo 
Apolloni scholiasta, qui inter aJia etiam Dionysi fragmenta com- 
plectebatur. Diodorus autem occasione data demum g 5 et 6 c. 47 
refert, quod Scytobrachio de Phrixo et Crio narraverat**). 



") Cf. etiam Hygim fab. j, qui , ut solet, miro modo aliena admisceC. 
Diodorus ea., quHe c. 47 § l de Ftirixo narrat, eodem fonle (juq Apollodorua 
usus profert addjto quasi signo verbo: 'fii/Sokoyoiiaii. lla etiam c. 44 § i 
'fiv9oy^<povs'< dicit tradete , quae adnotat aimillima bibliolliecae et Apolloiii 
scholiis. Confer etiam 41 § 3, Eundem auctocem 54 § 6 'avyy^aqifii' appellat. 
Ea autem, quae secundum Dionysium de Argonantis scribit ■historiaui" dicit: 46 § i, 
4S § 1 ; cf. 40, 1; 44, 6; 49, 3; ^4, 3; 45, I. Semel modo in Dionysi epitoma 
verbo utitur '/iv9oloyoBai' ; 49 § 6. 

"*) Diooysius fabulas non interpretatus est : v, supra. Ad Draeonem cf. e. a6 
§ 3, quam Agroelae debel (= schol. Apoll. Rh, IV. 1396). 

**) Diodorus in libro, cui duaa illas Phrixi itineris interpretaliones debet, nun 
plura invenit, quam schol, Apollon. Rh. I. 25^ aervavit, Nam Diodori verba i-ivtoi 
iSi tfrtai' (§ 5) non uarrationem, quam Diodonis dat, inducunt, scd flagitant alteram 
mirabilis arietis interprelationcm : 'Kqiov •P^Ciov tgoififa yivia^ai )tal Ctf^irs- 
nlliixivai aij^ tis Kai.x<ii:i.' 



— 24 — 

Ut ea, quae effecisse mihi videor, breviter repetam, demonstra- 
tum est, Dionysium Mytilenaeum haud recte doctum grammaticum 
esse habitum, sed etiam unum testimonium, quo viri docti nixi 
eum fabularum varietates auctoribus additis coegisse putabant, 
recte intellectum idem docere, quod certa Dionysi fragmenta : eum 
scripsisse non libros, qui viris doctis usui essent, sed ut delectaret 
lectores, fabulas Romanenses. Praeterea cognovimus, Diodorum 
in Argonauticis (c. 40 — 55) praeter Scytobrachionem fonte mytho- 
graphico, qui varias fabularum formas praebuit, esse usum et eodem 
quidem, cuius vestigia in ApoUodori bibliotheca, Apolloni scholiis, 
Hygini fabulis vel genealogiis indagavimus. 



Caput II 

DE DIODORI FABULIS BACCHICIS 



Postquam qualis homo fuerit Dionysius Scytobrachio cogno- 
vimus et, quantum fieri potuit, eruimus, quid de Argonautis narra- 
verit, nemo iam Eduardo Schwartz adstipuletur, Diodori capita inde 
a libri tertii sexagesimo secundo usque ad quintum quarti ex 
Dionysio illo fluxisse, qui non solum de Baccho Libyco novas et 
inauditas fabulas enarraverit, sed copiosa disputatione de Bacchi 
natura, cultu, rebus gestis, quae alii vel populi vel scriptores aliter 
de Baccho tradiderant, docte composuerit^^). Ut autem, quomodo 
res se habeat, intellegamus, primum certis terminis Scytobrachionis 
historiarum fines distinguendi sunt. 

Fingit Dionysius (III. 6y), Thymoetam scripsisse carmen Phry- 
gium nominatum, cuius argumentum se referre dicit, litteris Pelasgicis, 
quas Linus constituerit. Interrumpitur autem de Pelasgicis litteris 
commentatio paragraphis secunda et tertia, quibus de Lini discipulis 
Hercule, Thamyra, Orpheo agitur. Quas itidem ex Scytobrachione 
fluxisse veri non est simile. Nam rudem Herculem inter prae- 
nobilissimos poetas referri non minus nefas est, quam Homeri ap- 
pingi testimonium, quem omnes manibus terunt, hoc loco, ubi 
nemo commemoratur , nisi qui Pelasgicis litteris et peivetusta dia- 
lectu usus libros reliquit vulgo prorsus ignotos. Praeterea sus- 
picionem movent verba haecce § 4: i^neQi di ^OQcpecog xoii tqitov 



80 



) V. Ed. Schwartz: de Dionysio Scytobrachione p. 46. 



- 26 — 

/.lu&rjTii!! xaTu fiiQtK dvay^uifo/in; Stui' rd; :i(iu^ug uvioC dal^im/.Hft 
eo magis, cum, quae hic promittuntur, iegantur 1. IV. c. 25 § 2 — 4*'). 
Tum verba § 4: trAy S' nfy ^ih-nv tfuai ToTg flfXuayixorg y^d/i/iaat' xiX 
respiciunt videlicet ad § i et demptis paragraphis 2 et 3 bene cum 
ea cohaerent. Denique temporum ratio Jnterpolationem manifestam 
reddit*'). Paragrapho enim secunda Hercules et Orpheus Lini dis- 
cipuli nominantur; ^ 5 autem Thymoetas, Laomedontis nepos, 
Otphei aequahs fuisse dicitur: ergo euni Herculis temporibus vixisse 
concludendum est. Sed hoc sanus nemo contendere potuit, cum 
Herculem cum Laomedonte, Thynioetae avo, rem habuisse vulgata 
esset fabulaas). 

"') lam Pelnis Wesseling Diodori III. c. 67 g 4 cum 1. IV. c, 25 g 2—4 
comunKit. Otlo Sieroka 1. 1. p. 9 nat. dabitat de hsc le et eo pervenit , ut con- 
icerel , Diodonim promis&i e^ae oblituni. Recte autetti cognovit vir doclas, t. IV. 
c. 15 § : — 4 ab eis, quae praecedunl et quae sequuntur, allenaii esse. Unde Dio- 
dorus 1. III. c. 67 § ai 3 et 1. IV. c. 25 % 2—4 hauserit, nescio, 

"') Suppeditavit mihi hoc atgumentum benigne Udalricus de Wilamowilz praceptor. 
■*) Similiter res se habet in Diodori libri I. c. 19, Cuius § 2—4 a Diodoro 

in epitoma — nescio cuius — auctoris, qua in rebus Aegypttis usus est, interpolatss 
esse censeo hin de causis: primum enioi Nilns c. 19 ^ 2 Aetns nominaluT; quod 
qui excuset, § 4 demum salis stulte Diodorus ariirmat, Nilo intcr varia nomina etiam 
Aeti fuisse : deinde Prometheus subilo c. 19 § i adest , quainqium antea, ul e. gr. 
Hercutes, non commemorBtug est; tum Herculem, quem c. 17 § 3 narratum est ab 
Osiride imperio praerecluin relictum esse, apte quidcm Busiridem et Antaeum puni- 
visse fingitur, sed itiinime apte eutii Nilum in ripas remisisse refeitur, quia ita de 
Osiridis ipsius gloria detrahitur; denique enim idem diluvtum Nili fluvtl bis domatur; 
et ab Hercule et ab Osiride. Quomodo autem Hercules id effecerit, vix intelligitur, 
quomodo Osiris, dilucide explicelur. Probntur vero niea sententia eo, qund demptis 
et de Aeto Huvio hisloria el de Nili variil nominlbus commentatione noo modo 
omnes illae dlfficultates cvanescunt , sed etiam salva atque integra el simplex intel- 
lectaqae facilis evadii narraiio haec: (c. 19 § 1) •ToiTtuf Jf ovjav ntpl laBTn, 
lor Ntiiov ifaai xaja iqv roii angtof iar^oi' fniTol^r, Iv ^ xtn^^ fialima 
ttti9t nl^QoiaStu, ^yfrra xaraxliaai notiisv r^c MyiTiTov. (§ 5) tov <f oiv 

OoiQit' napttyivo/ievov (jii tovs ii]c -4l&tonias Sfovf tov notaftav i$ afjtfOTfQtav 
KUV fifi>oiv .f oj^aaiv nvnioyif ri'' Jcril. — Licet cognoscere, cui auclori Diodanis prae- 
cliiani jllani de Aeto flumine narrationem debeat. Plnne idem eaim ex Agroetae 
Libycuium libro III (sic Keil , ty cod. Laurent.) Theon ad Apollonii Rhodii II. 
ll^S (ef. scho!. Thcocrit. VII. 76), qui Hennlori fabulae interpretaHonem se- 
qoitur, adscrlpsit, Revera ab Agioeta Nilum nominatum esse 'Aitov. propler litnlum 
•Aifivitit videlur verisimtlc, Cetcrum Diodoras etiara IV. a6, 3 Agroetae frustolum 
wlfert (cf. uhol. Apollon. IV. 1396), de quo in^ disseremu.i, Celeram Ednaidus 



Tum vero inde a c. 68 — 71 narratio bene procedit, neqiie 
quidquam invenitnr, quod aliunde petitum esse suspicari possit. 
Capitis 73 autem § 3 commemoratis Amazonibus adnotat Diodoms, 
de hac gente se iam antea egisse. Quae commentatio reperitur 
1. III. c. 53— 55i quam itidem ex Dionysio se describere ipse testatur. 
Ex eodem aiitem libro, quo Bacchi fabulae Libycae fluxerunt, eam 
derivatam esse iam concluserunt viri docti et recte quidem, ut mihi 
videtur. Nam c. 53 § 4 narratur, Amazones coluisse in Libyae 
parte (c, 53 § i) occrdentali fertilissimam (§ 5) insulam in Tritoni- 
de lacu sitam, in quem Trito fluvius influat, Bacchum autem Nysae, 
in uberrima insula, quae a Tritone flumine circumdetur, (68 § 5) 
Aniazonibus Libysinque propinquum (71 § 3) educatum esse Scy- 
tobrachio refert. Sed animadvertendum est, in capitibus 53 — 55 
non dici, Amazones Minerva duce Bacchi expeditionum participes 
fuisse; itaque cum, utrum res, quae his capitibiis narrantur ante an 
post Bacchi facinora gesta sint, non perspiciatur, dubium est, quo 
loco iibri de Baccho scripti Scytobrachio eas protulerit. Aliud 
argumentum praebent c. 66 § 6 verba haec: soirog (sc. 6 ^iop^awg) 
ydp Tfi Tt TifQi rdi' Ji&vvaov xtii Titi; Afi&CpyuQ, i'zi 8t zoi<g ^QyovavTug 
xai Tit xuTu Tiiy'l}.iu>t6y Ti6ltfioi> 7iQay^9^ii'ta xai mV' tTi^u awrhaxTai,' 
Nam Bacchus et Amazones in hoc Scytobrachionis operum indice 
ita inter se coniunguntur et ceteris titulis opponuntur, ut in eodem 
libro et de Bacclio et de Amazonibus actum esse probetur. 

Cohaerent autem cum Amazonum historia arte Atlantiorum 
quas dicit fabulae dlvinae. Nam capitis 54 § i de bello, quod 
Amazones Atlantiis intulerint, disserens Diodorus dicit: mop' olg 6ij 
(iv!>o\oyfTad-a.i ipaai rfiy T^f &l&y yiyiaiy vndg^^at Ti^bg ror? xttTtl Thv 
'iixtuyoy T^noig, avfiifittvi'K ToTg 7i«p' "EX}.i]ai fivQoXoyoig, nigi &v SaTt^oy 
ilifiifity.t Itaque Diodorum fabulas quas dicit eodem libro legisse 
quo Amazonum historiam veri est simile. Atlantiorum autem de 
diis fabulae, quas inde a. c. 56 libri III profert, prope absunt ab 
iis deorum genealogiis eaque rerum divinarum doctrina, quas Scyto- 
brachio in libro de Baccho exposuit, vel plane sunt eaedem, Nam, 



Sciwartz de Dion. Sc. p, $0 polissimum Diodori I. 19, 2 us 
gjptiarQiD Diodori magnam partem ex DionyaJD rcpeleret. Cc 
mentum. Atque ipae ab hac cciiieciuift recessit : Mns, Rhen. 



E omittam, quod omnibus fabulis commune est, Uranum patrem 
esse Rlieae et Saturni, qui malus et nefarius (6i § r = 71 § 2 sqq.) 
Rlieam sororem in matrimonium ducit (c. 61 g i = c. 71 g i) 
et lovera procreat (61 g i = 72 § 6) pietate et virtute egregium 
(61 § 4, 5 = 72 S 6), afTeram iioc, quod mihi rem conficere videtur. 
Secundum Atlantios narrat Diodorus III. 61 , lovem primum, 
Urani filium, regem Cretae insulae decem filios, quos Curetes 
nominavisset , genuisse ex coniuge Idaea, cuius nomen insulae de- 
disset. Ex Scytobrachionis autem de Baccho libro historicus III. 
71 § 2 refert, Ammonem a Saturno e Libya expulsum in Cretam 
insuJam profectum in matrimonium duxisse Cretam, filiam unius 
e Curetis et regem factum insulam, cui antea Idaea nomen fuisset, 
a femina Cretam appellasse. Vides. consentire Atlantiorum, quas 
vocat, fabulas cum Dionysi de Baccho narratione et ita quidem, 
ut altera cum aitera coniuncta unam efficiat historiam bene inter 
se comparatam. Itaque non urguenda est discrepantia, quae inter 
c. 61 § 4 sq. et c. 73 § 7 sq. intercedere videtur. Htc enim legitur, 
Titanes Ammoni, qui in Creta habitaverit , belium intulisse, sed 
victos esse a love et Baccho , qui Ammonem adiuverint, Capite 
61 autem Saturnum cum Titanibus filium aggressum a love fugatum 
esse narratur, sed neque Ammonis neque Liberi ulla fit mentio. 
Sed haec discrepantia mihi magis neglegentiam quandam Diodori 
breviter argumentum compjexi indicare videtur quam fontem diver- 
sum, praesertim cum e verbis v. 72 § 6 trby Ht KQiyov imiyvXoy 
f/eiM ri-jV ih-oiavt suspicari liceat, Saturnum data occasione bellum 
redintegralurum esse. 

Quas ob causas et Atlantiorum fabulas et Amazonum historiam 
in Dionysi de Baccho Jibro fuisse contendam quasi na^ixfi&atiQ, 
leviter cum historia ipsa coniunctas. Atque compositionis ratio 
iamiam apparet. Nam iis, quae Atlantios ut suas fabulas referre 
Scytobrachio finxit, historia suppletur, quam fuse de Libero eiusque 
parentibus ipse vel Thymoetas explicavit. Quamquam auteni for- 
tasse iam diutius, qilam debebamus, de hoc Dionysi hbro disseruimus, 
tamen adnotemus, in hunc hbrum spectare titulum, quem servavit 
Suidas s. v. tJiofiaov xai 'A&r^fa^ aiQUTidt.. Nam praeter Bacchum 
multum etiam de Minerva, velut Diodori 1. III. c. 70, traditur, atque 

fuse describitur monstrum Aiyi^, quod interfecit {% 4 sq.); inprimis 



— 29 — 

autem titulum libello aptum esse, quem Diodorus excussit, demon- 
strant verba c. 71 § 4 haec: i^dirjQfjiiteyrjg di Tfjg SvydfLUfog^ xal r&y 
fiep dySQ(joy aTQUTrjyodyTog ztioy^aovj T^oy Se yvyaix^y Ttjy ^ymoyiay 
i/p{iarig lA&fjydig* ^*). 

Pauca addenda sunt, Capitis 55 § 8, ubi Samothracam antea 
Samum nominatam esse nonnullos tradere adnotat, Diodorus ex 
alio fonte inseruit, quo etiam V. 47 usus est; cuius auctor hanc 
notam ex Aristotelis libro ^aiLio&^axMy noXnela^^) inscripto sunipsit. 
In capitis 56 § 2 Homeri versus S. 2CO sq. ab ipso Scytobrachione 
quasi testimonium esse adpicta mihi non possum persuadere, cum 
neque Scytobrachionem in suo de Baccho libro Homerum attah'sse 
veri sit simile, neque luno omnino in hoc opusculo commemoretur. 
Atlantiorum autem fabulis occasione usus, quam praebuit BaaiXeia 
^ fieydXfj (ii^TriQ Urani filia, Hyperionis uxor, a Dionysio (57 § 3) 
commemorata, Diodorus ex alio fonte capita 58 et 59 de Cybela, 
inseruisse videtur. Nam quamquam Apollinis et Marsyae certamen, 
quod c. 59 § 2 sqq. refertur, Nysae Baccho praesente et Nysaeis 
iudicibus fit, tamen nullo alio vinculo haec capita cum Scytobrachio- 
nis vel Thymoetae narrationibus cohaerent. Praeterea cum, quantum 
Dionysi commenta cognoscere licet, non inveniantur variae de eodem 
homine sive deo historiae, non hic solus locus aliis causis suspectus 
admitti potest. Denique historicus se capita illa aliunde inserere 
ipse fateri videtur c. 58 § l : ^naqadedoTai de Ttjg O-eoi^ Tatkr^g xal 
xaT^ Tijy (DQvyiay yeyeatgt^ et c. 59 § 8 s. f. '»neQ\ (.tey oiy fLttjTQdg 
d^e&y TOiavTa fiv&oXoyeiTai naqd Te ToTg (Dqv^i (sc. c. 58 et 59) xai 
Toig ^T^kayTioig TOig naQa Tdy i2xeayoy oixovait (scilicet c. 57 § 3 — 8). 

Capitis 61 § 3 initium ad 1. V. c. 64 spectat, quod a Scytro- 
brachione alienum esse apparet. 

Capite 73 § 2 historicus adnotat, secundum nonnullos revera 
Ammonem arietis cornua tulisse ac propterea etiam Bacchum, 
quippe qui eius fuerit filius: adnotatio, quae nihil ad rem facit et 
inepte narrationem turbat, talis, qualem et tum et hodie etiam sine 
auctoribus unus quisque per se facere potest. 



**) Quem locum iam ab Hermanno allatum esse, Godofredus Bernhardy ad 
Suidae locum adnotat. — Fridericus G, Welcker /Itovvaov xaX li^^rjvoii GTQattnv 
duo opera esse coniecit (epischer Cyklus I * p. 77). 

^^) V. schol. Apollon. Rh. I. 917, 1. 20 sqq. 



- 30 - 

Postquam, quae ad Dionysi de Baccho libros pertineant, 
quaesivimus et brevlter ea significavimus , quae Diodorus aliunde 
intercalavit, denique quaerendus est finis Scytobrachionis historiun- 
cularum. Atque si mittimus Amazones et Atlantiorum fabulas, 
narratio bene procedit inde a Bacchi incunabuhs usque ad dei per 
totum orbem terrarum expeditionem, Titanum perniciem, imperium 
mundi iusto pioque lovi traditum, qui regnat i/nn^ii-fii oyrog toS 
ToXfi^attyioe di' Aaiffiiay d/i'i'iaflrjTr,aiti i^f (ip/^?i. Hunc historiae 
esse finem mihi videtur apertum. Bacchus enim non modo cultum 
suum et imperium omnes terras pervagatus ubique constituit, sed 
etiam inimicis ordiiiis iustitiaeque Titanibus et Saturno devictis 
novus mundi ordo ac magis beatus a love Baccho Minerva conditur 
et in aeternum servatur. 

At contra hanc meam sententiam aperte pugnare videntur Dio- 
dori verba c. 74: >Tic /ity oif nQ&Tttv ^t6yvaov *§ A/i/mvog khJ 
j4/ta7.^iiag ytrifnynr Toia^Tas oi ^ii/irtg laTO^oikii inntX^aaadat tiQii^tig. 
jiiv di divTi^6y qaatt xtX, quibuscum consentiunt verba c. 67 § 4, ubi 
Scytobrachionis commenta refeit : »tAi' d' oir Alvov ifaai Toig Tltkaa- 
yixOiQ Y^d/t/iaai avrTuid/itroi' Taq roP npioioi' Jiorvaor nq&itig* xri; 
immo caput 74, quod de tribus Bacchis agit, sub finem praebet 
verba: »0) /liv oir ylifSvtg nt^i ^iori-aov toiuStu fivS^oXoyotaivt , 

Sed etiam contra haec tanta argumenta sententiam meam de- 
fendendam esse censeo atque defendi posse. Nam in iis 1. III. capi- 
tibus, quac quin e Dionysio Diodorus sumpserit dubitari non potest, 
praeter c. 67 § 4 nullum vestigium invenitur, ex quo suspicari hceat, 
Liberum Ammonis et Amaltheae filium, qui hic celebratur, trium 
fuisse primum, Immo ne potuit quidem agi in Thymoelae carminis 
argumento, quod se referre dicit Scytobrachio, de alio Baccho atque 
de Libyco, cum diserte c. 67 § 5 narretur, Thymoetam illas veri- 
tates ab ipsis Nysaeis audivisse. Denique num cogitari potest, 
hbrum, qui trium Bacchorum vitas et facinora e.vhibuit, inscriptura 
fuisse: s Jiori^aov xui ^d-ijvag ajQUTiui, ut Suidas, vel »7rfpi rir ^iiirvaoy 
j(«i r«; 'A/iuLora^t , iit Diodoms 66 § 6 (cf 52 § 4) tradit? Dionysius 
scripsit de Baccho historiunculam, ut delectaret lectores, sicut Hege- 
sianax et Euhemerus, non disputationem , ut definiret et explicaret 
illius dei ubique culti varias formas ac polestates, Itaque negan- 
dum est, Scytobrachionem tres distin.xisse Liberos. et statuendum, 



illas Diodori 1. III et IV partes, quae de tribus Bacchis agunt, ab hoc 
scriptore esse alienas, Sunt auteni imprimis 1. III capita a 62 usque 
ad 66 § 3, in quibus neque ulla Scytobrachionis mentio fit, neque ulium 
reperitur verbum illius de Baccho narrationi propinquum. Quibus- 
cum ut admodum quidem coniungeret, quod ex Dionysio excerpsit, 
duabus rationibus usus est Diodorus, Primum enim capite 66 varias 
perlustrat de Bacchi patria sententias, ut Nysa commemorata ad- 
nectat Libycas, quas dicit, fabulas. Tum vero, qua est audacia, 
fingit, Liberum Ammonis et Amaltheae filium, quem Thymoetas 
celebravit, trium fuisse primum. Observamus igitur idem quod 
supra in Argonauticis, Diodorum summa licentia fabulas inter se 
prorsus diversas commiscere. Capite 74 denique nescio quo auctore 
usus secundum Bacchum Aegyptitim, tertium Graecum fuisse breviter 
adnotafs). 

Sed ne hic quidem finem facit de Baccho disserendi ; pergit 
libro IV. Atque huius libri in capitibus 2 — 5 multa repeti, quae 
iam libri III in capitibus 62—66 dicta erant, Eduardus Schwartz 
observavit^'), At nos cum eo ex hac observatione concludere vere- 
mur, fontem subesse eundem capitibus 62—66 I. III, atque I. IV 
capitibus 2 — 5, Qualem enim fuisse putas auctorem, qui iisdem 
saepe verbis de prorsus diversis rebus egerit ? Sunt autem revera 
de Baccho sententiae, quae in libro IV proferuntur, oppositae eis, 
quas in libro III explicavit. Nam in libro IV duo Bacchi distinguun- 
tur: filius lovis et Semelae atque filius lovis et Proserpinae; in 
libri III autem capite 63 tres enumerantur: primus Indicus, secun- 
dus filius lovis et Proserpinae aut Cereris, tertius filius lovis et Seme- 
lae. Accedit quod capita illa libri IV tam stulte sunt confusa,ut Dio- 
dorum ea continuo ex uno fonte descripsisse credi vix pote sit. Itaque 
mihi veri videtur simile, eum ipsum illa conglutinasse ex variis lacimis. 
Quas unde hauserit cum vix sit operae pretium inquirere, pauca 
modo adnotem. Diodorum multa ex libro III repetivisse iam 
Eduardus Schwartz observavit. De capitis 2 1. IV § i — 3, quae 



^*) Cetenjm similiter a Cicert 
Bacchi, Hercales, loves, alii, Qua 



1 1. III de deorum natura plures distinguuDlur 
io intei Ciceronis et Diodori fontes intercedat, 



") Sola 1. IV. e. z i) 5 e Scytobrachionis 
De Diouysio Scytobrachione p. 42 sqq. 



- 32 — 

ad verbum paene cum 1. III. c. 64 § 3 — 5 consentiunt, infra dice- 
mus. Liber lovis et Proserpinae filius sicut libri IV. c. 4 § i, ita 
etiam ab Hygino fabula 167 appellatur. Atque hoc animadverte, 
Diodorum, si IV. 4 § 5 adnotat : *diiniJTOQa d^ adrdy nQoaayoQevd-rjyai 
Xiyovai diik rd narQdg f,uy iydg vndQ^ai rotjg rfiJo Jioy^aovg, ^rjTiQcoy di 
dvoTy€ (sc. Proserpinae et Semelae) videlicet hic auctorem sequi, qui 
unum modo, non duos Liberos agnovit. Reperis idem in Hygini 
fabula 167: »(Liber) Bimater dictus est, quippe quem et Proser- 
pina et Semela peperint« ^®). 

Sed tam graviter sunt Bacchi fabulae apud Diodorum praeci- 
pue in quarto libro perturbatae, ut umquam quemquam hanc farra- 
ginem in singulas partes accurate distributurum esse equidem de- 
sperem. Haec vero pro certo et explorato habeo, Diodorum, qui 
de Baccho dissereret, ex Dionysio solum Libycas, quas dicit, de deo 
fabulas (III. 67 — 73 demptis c. 6y § 2 — 4 et c. 73 § 2) sumpsisse 
atque ipsum historicum libri IV. c. 2 — 5 conflasse variis inspectis 
fontibus, inter quos fortasse vel Hecataeum Teium fuisse Eduardo 
Schwartz concedam^*). 



^®) Cf. etiam fabulam de Baccho a Titanibus lacerato, sed miraculo quodam 
iterum nato apud Hyginum fab. 167 cum Diodori III. 62. 6, qui confuse ex physio- 
logorum sententia scribit. 

^®) V. Mus. Rh. vol. XL. a. 1885. Si admodum recte disputavi, Diodori 
capita III. 62 — 66 et IV. i — 5 non meliore iure Hecataeo Teio ab Eduardo Schwartz 
addicta sunt, quam antea Dionysio. 



CAPUT III 

DE TIMAEO ET MATRIDE 



Cum ea, quae Scytobrachioni tribuenda sunt, enucleaverimus, 
iam ad alterum scriptorem transeamus, quo se in libro IV usum esse 
Diodorus ipse fatetur: Timaeum. Nominatim ter laudatur in libro 
quarto: IV. 21, 7 de Gigantomachia in Phlegraeis campis commissa; 
IV. 22, 6 de freti Siculi, quo loco Hercules Geryonis boves trans- 
iecerit, latitudine ; IV. 56, 3 de reditu Argonautarum. Inde pedem 
protulit Otto Sieroka, qui de Diodori librorum III et IV fontibus 
sagaciter egit*^), cum recte cognovisset, Diodorum etiam in libro IV 
scribendo Timaeum ipsum adiisse. Nam Carolus Miillenhoff, qui om- 
nium praeclarissime de Timaeo egit, Diodori librum IV neglexit, quia 



*^) Die mythographischen Quellen ftir Diodor's drittes und viertes Buch mit 
besonderer Bertlcksichtigung des Dionysios Skytobrachion , untersucht von Dr. Otto 
Sieroka, Gymnasialprogramm von Lyk 1878. Cur Christianus Clasen in dissertatione 
Jencnsi anni 1883 p. 41 sq. , quae vir ille doctus eruit, repetiverit novis causis non 
additis, haud intellego. Atque miror, quod de Timaeo disseruit, Caroli Mtillenhoff libro 
non inspecto. Holzer, qui scripsit: »Matris, ein Beitrag zur Quellenkritik Diodor's, 
Gymnasialprogramm , Tiibingen 1881«, Ottoni Sieroka adsensus est. Nihil in hac 
quaestione pracstitit G. Julius Schneider, qui dissertationem conscripsit de Diodori 
fontibus (I — IV) Berolini 1880, quamquam ex eo, quod ille sibi effecisse videtur, 
eum multa et nova Timaei vestigia in Diodori libro IV deprehendisse facile suspiceris. 
Nam »omnibus,c inquit p. 73, *rebus, quantum in me est, examinatis, videor mihi 
optimo iure negare librum IV ex diversis fontibus manavisse, exscriptus videtur unus 
Timaeus.c Cuius sententiae causas, quas dicit, quicumque legerit, mihi ignoscet, 
qui eas refutare supersedeam. 

Bethe, Quaestiones* 3 



— 34 — 

Christianum G. Heyne secutus, paene totum librum IV ex Dionysio 
manasse putavit*^). Statuit Otto Sieroka, ex ipso Timaeo Diodorum 
sumpsisse libri IV capita 83 — 85 de Eryce, Daphnide, Orione, 
capita 29, 30 de Thespiadibus , capita 21 — 24 de Herculis itinere, 
quod Geryone victo ex Hispania in Graeciam fecit. Capitis autem 
56 § 2 — 6, ubi Timaeus laudatur, non ex illo ipso historico, sed 
e Dionysio, cui Argonautica deberet, transscriptas esse censuit^^j^ 
At cuicumque persuasi, Scytobrachionem varias fabulas docte 
numquam collegisse, cum viro illo docto non faciet, sed pro certo 
habebit, Diodorum ipsum Timaeum, quem ei in manibus fuisse 
constat, de Argonautarum reditu consuluisse. 

Quod autem ad reditum Herculis ex Hispania attinet, Timaeum 
auctorem esse et capitis 21 § 6, 7, ubi herois Gigantomachia in 
Phlegraeis campis commissa narratur, ipse Diodorus dicit, et 
capitis 22 § 5*^) Otto Sieroka p. 23 bene demonstravit ; atque 
idem observavit, capitis 23 § i et § 4 in Siciliae descriptione 
(V. 3, 4 et 4, 2) repeti, cuius capita priora ex Timaeo manasse 
Carolus Miillenhoff citra omnem dubitationem posuit**). Pauca 
addere possum. Herculem ex Hispania cum Geryonis bubus re- 
versum inter Misenum vel Bajas et Dicaearchiam aggere congesto 
viam effecisse ut Diodorus c. 22 § 2 narrat, ita di* afriy/narog 
q)Qd^ei Lycophro, qui de Ulixe Cassandram facit vaticinantem : 

^Baiov d^ dfieiyjag Tod xvfitQriJTOv rdcfor 
695 xal KifiifLi^Qcor inavXa xdxeQOvaiar 
Qdyd^oiGi xvfiaivovaav oiSfiarog yvaiv 
Oaaav re xal Xeovvog dxQanoi^g /Socov 
/coaTag ^O^Qifiovg r diXaog« xrX, 
Timaeum igitur, cum et Diodorum haec capita scribentem ante 
oculos habuisse Otto Sieroka non sine causis suspicatus sit, 
et Lycophronem in rebus Italicis saepius adhibuisse scholia 



*^) Deutsche Altertumskunde I. p. 440, 442, 

*2) V. Sieroka 1. 1. p. 9, 19, 23 sq*. 

*3) Cf. Holzer p. 19, notam 9. 

^) Deutsche Altertumskunde I. S. 439 — 447 , Capita i — 4, collatis scholio 
Ap. Rh. IV. 965, Plutarchi de Timoleonte c, 8, Ciceronis in Verrem libri IV. c. 48, 
aliis, Timaei esse luculenter probavit, c. 6 ex eodem fonte petitum esse apparet; de 
capite 5 dubitari potest. 



«■Mla 



— 35 — 

doceant**), revera ilHus fabulae auct.orem esse nobis eo magis 
persuademus. Quod probatur collata descriptione Aorni lacus 
(22 § i) cum Pseudo-Aristotelis mirabilium auscultationum c. I02, 
quod Carolus Mullenhoff 1. 1. p. 439 Callimachi testimonio apud 
Antigonum Carystium (c. 152 cf. c. 129) nisus e Timaeo excerptum 
esse evicit. 

Fabula de Eryce Veneris et Butae filio, quam Diodorus c. 23 
§ 2 inter duo Timaei frustula tradit, videlicet arte cohaeret cum 
capite 83. Quod demonstratur Servi scholio ad Vergili Aeneidos 
1. I. V. 570: »Eryx Veneris et Butae filius fuit (= Diodor. c. 22 
§ 2 = c. 83 § i), qui occisus ab Hercule (= Diodor. c. 23 § 2) 
monti ex sepultura sua nomen imposuit; in quo matri fecerat 
templum« (= Diodor. c. 83 § i). Erycis vero fabulam ex eodem 
fonte, ex quo Daphnidis sumpsit, se hausisse Diodorus indicare 
videtur verbis his: :»7ieQi di ddq^vidog xal EQvxog 7ietQaa6f,u&a 
dieX&eTy€ (c 83 § i). Cum autem Daphnidis fabulam ex Timaeo 
fluxisse Otto Sieroka collato capite 84 cum Partheni capite 29 
ostenderit, sequitur, ea, quae Diodorus de Eryce et capite 83 et 
capite 23 narrat, itidem etiam Servi scholium adscribenda esse 
Timaeo*®). 

Non vero possum narrationes de Herculis et Erycis pugna et 
de Dorieo Lacedaemonio eidem historico non tribuere. Nam 
utramque ex uno eodemque fonte manasse ad oculos demonstrant 
Pausaniae 1. III. c. 16 § 4 et 5. Is enim de Dorieo disserens, qui 
coloniam in Erycinam regionem duxerit, itidem narrat, Herculem 
cum Geryonis bubus in illam regionem profectum cum Eryce esse 



*^) Carolus Mullenhoff : Deutsche Altertumskunde I. p. 433—436 Lycophronem 
Timaeo in rebus Italicis, non Lyco patre suo usum esse demonstravit. 

**) Ceterum caput 83 inde a verbis § 2 : ^d^avfxaaai, tf* av Tig eixojtogt usque 
ad § 7 ab ipso Diodoro additum est. Nam neque Timaeus auctor esse potest, cum 
§ 4 Siciliam totam a Romanis subjectam esse dicatur, et oratio recta scriptorem 
ipsum loqui ostendit. Ceterum revera Romanos diligenter Venerem Erycinam coluisse 
iam constat inscriptionibus votivis in ipso Eryce monte et aliis locis (velut Syracusis) 
inventis. Edidit eas Theodorus Mommsen C. I. L. vol. X. 2, c. XVII. p. 746 — 750. 
Coniungenda est cum Partheni et Diodori de Daphnide narrationibus et itidem Timaeo 
attribuenda Aeliani var. hist. X. 18, ubi Stesichorum bucolicam poesin incepisse 
adnotatur. 

3* 



- 36 - 

luctatum ita, ut Eryd victori essent boves, Erycis autem imperiutn ^ 
Herculi victori. Herodotum hoc loco a Pausania exscriptuni ( 
ne quis obverlat. Tradit enim (V. 43 et 46] de Dorieo quidem 
eadem, omittit vero, quomodo Hercules imperium illius regionis sibi 
paraverit. Explicatur autem Herodoti auctoritate discrimen, quod 
inter Pausaniam et Diodoruni de Doriei sorte intercedit. Hic enim 
Dorieum Heracleam condidisse dicit, quod per se suspicionem 
movet, cum prope Erycem Heracleam oppidum fuisse non notum. 
sit, ille vero eum ab Egestaeis victum esse et interfectum. laniJ 
inspice Herodoti 1. V, c. 46: narrat, Dorieum cum exercitu inJ 
Siciliam profectum a Poenis et Egestaeis victum diem supremuni'1 
obiisse, Euryleonem autem, unum ex sociis Minoam prope Selinuntem, j 
quae est Heraclea Minoa, venisse ibique Pithagoreone rege eiectol 
ipsum rerum esse potitum. Vides, et Pausaniam recte retulis: 
neque nimis false Diodorum, qui, cum quam brevissime hai 
historiam complecti studuisset, Doriei mortem narrare oblitus e; 
Atque adparet Diodoro Herodotum praesto non fuisse*'), et, licetl 
idem de Pausania affirmare nemo audeat, quippe qui Herodoti vcl J 
dicendi consuetudinem imitatus sit, tamen eum eundem auctoreml 
hac de re excussisse, quem Diodorus, i. e. Timaeum necessario miMfl 
concludendum esse videtur. 

Quae cum ita se habeant, capita inde a 21 § 6, 22, 23 e Timaet 
excerpta esse pro explorato habeo, neque est, cur etiam capitis 2 
§ I — 5 ad eundem spectare Ottoni Sieroka non concedamus. 
ea, quae c. 34 de Agyrio leguntur, Diodorum utpote de patrial 
addidisse de suo veri videtur haud dissimiie, praesertim cum e §6 1 
concludat quispiam, fabulam illam de Hercule primo Agyrii divis I 
honoribus culto fictam esse, ut nomen Herculis portae et annui 1 
ludi explicareiitur. A capite autem 25, unde undecimum Herculis I 
laborem refert, Diodorum se ad alium auctorem vertisse adparet 1 
et agnitum est ut ab Ottone Sieroka (p. 34) ita ab Holzero (p. 20). 
Quaerendus vero est certus terminus, qui initium Timaei excerpti I 
significat. Atque primum excludcndum est caput 30, quod 



*') Accedit , quod Herodolus oppidi 



— 37 — 

Posidonio petitum esse iam Christianus G. Heyne cognovit**), 
Eidem etiam caput 19 tribuit Otto Sieroka (p. 24), Sed quam- 
quam concedendum est, Diodorum libri V capitibus 25 — 32 
secundum Posidonium Gallorum terram moresque describere, 
tamen etiam libri IV caput 19 ad eundem spectare mihi non 
videtur esse demonstratura , cum in eo nihil illis simile invenia- 
tur, nisi quod Hercules ex Hispania reversus Alesiam condiderit. 
Maxime vero propterea solum caput 20 Posidonio adscribam, 
quod ad Herculcm omnino noii pertinet et, si deesset, certe a 
nemine hoc loco desideraretur, Itaque unum illud a Diodoro e 
Posidoni de Liguruni comraentatione interpositum esse videtur 
narrationi Herculis expeditionis e fonte aut fontibus ab Apamensi 
alienis sumptae*^). Tum secernendae sunt capitis 18 § 4 — 7, quas 
cum proximis non cohaerere iam Holzer p. 17 animadvertit, 
Diodorus enim occasione data non solum de magnis aggeribus, 
quibus Hercules raare mediterraneum clauserit, sed etiam de 
similibus operibus in Penei valle et in Boeotia ab eo confectis 
disserit. Quae se aHunde interpolare ipse scriptor diserte dicit: 
tijfiiii rf* *7C(i ntQi t&v 'HpuxXiovg arr^kSiv ifiy^iaS^fifiey oixtiav ilvai 
pofiit^ofuv jifQi uvT&y di(i.&tiv.s Fontem solum paragraphi septimae 
demonstrare possum : itidem enlm Herculem in Boeotia fluvium, et 
Cephisum quidem, derivasse, ita ut non araplius in mare influeret, sed 
in regione Orchomeniorum paludem efficeret, etiam Pausanias IX, 38 



'") V. 'de fontibus histotiae Diodorii ante Diodori cditioDem Lndovici Dindorf : 
tom. I. p. XLIII. Carolu3 MQlIenhotf (Deutiichc Altertumskunde I. p. 441) in Diodoci 
1, IV. c. 20 Posidoni ipsa elcgantia vcrba cognoscerc sibi videtur. Collato autem 
FEeudo-Ariatolclis miiabilium auscoltationum c. 91 idcm vir admirabQis statnit hoc ; 
• Sein (des PosidoDios) ohne Zweifel litteraHsch gebiideter Gastfieund hat ihm aleo 
wohl nur cinc schon frllhcr (sc. ex Timaeo) bckannte Sache aus seiner Erfahrung 
bestaiigt.' Cf. etiam G, Jul. Schnetder l. 1, p, 72 et O. Sierofei 1. 1. p. 24, quornm 
neutcr Hbrum illum doctissimuni iQspcxit. 

*") Eliam in capite 19 Diodorus ipse addidit % 2 inde a verbis; »01 J^ 
Kfliol f^XQ' '■(unfE iiSv xtitniSr.' lam haec verba Diodoruro ipsam loqui in- 
dicanf. Acccdit I quod haud multo po5t C. Julius Caesar commemoratur. Dignae 
autem sunt lales observationeB, quae adnotentur, cum parutn memores sint viri doctj, 
Diodonmi hominero fuisse quamvis stultumi tamen haud vcsiQum, ct saepius de suo 
hoc aut illnd addidisse neque semper attorum libroi deicripsissc. 



- 38 - 

§ 7 narrat et in tabula Farnesiana *^) legitur. Sed infra plura de 
hoc Diodori fonte. 

lam quaeritur, an demptis iis, quae significavi, narratio 
Herculis decimi laboris exsistat una et bene inter se comparata. 
lam Holzerus negavit (p. 17 sq.) animadvertens capitis 24 § i s. f. 
tradi, Herculem Agyrii consecrasse templum heroi Geryoni, in 
capite autem 17 non de uno dici, sed de tribus fratribus, qui 
Geryones adpellantur. Itaque caput 17 et capitis 18 § i — 3a 
Timaeo abiudicavit*^). Ac quamquam fortasse de Ag>Tio Dio- 
dorus ipse de suo, non Timaeum secutus c. 24 disseruit, tamen 
ut adstipularer viro docto, duae causae me commoverunt. Pri- 
mum enim capitis 17 § 3 narratur, Herculem classem in Creta 
paravisse, ut expeditionem in Hispaniam faceret. Qua in Libyam 
exercitum transportat (ib.) et utitur, cum fretum Gaditanum trans- 
greditur (c. 18 § 2). Sed inde a capite 19 numquam classis 
commemoratur. Hercules cum Geryonis bubus per Hispaniam, 
Galliam, Italiam proficiscitur ; fretum Siculum, postquam »Tcfcc /SoiJg 
ineQaiwaey efg r^v 2ixeXiay<i (c. 22 § 6), ipse una cum tauro 
pernatat; denique in Graeciam redit, ^^iyxvxXto&etg xbv lA^Qiav xal 
TieKfj neQieX&cbv rdv nQoeiQrif,iivov x6Xnov« (c. 25 § i). Itaque adparet, 
ex altero fonte Diodorum initium illius expeditionis, finem hausisse 
ex altero. Accedit haec causa: Capitis enim 17 § 4 legitur 
Libyam ab Hercule Antaeo necato ferisque bestiis aut interfectis 
aut expulsis floruisse agrorum ubertate ita, ut nulla regio inveniri 
posset felicior. Cuius Libyae descriptionis Timaeus auctor non 
est: nam Polybius acriter vituperat Timaeum, quod Libyam de- 
sertam, pauperem, infertilem esse contendisset (XII. 3. exc. Vatic). 

Aliena igitur sunt capita 17 et 18 a Timaeo, quem capitibus 
21—25 § I subesse recte statuit Otto Sieroka. Ad quem vero 



^^) P- 69^, 206 sqq. apud Ottonem Jahn: griechischc Bilderchroniken : 
»}^H]Qaxkrjg . . . [Mivvav ^OQJxo/nnov €iX€ . . . [xal rav lC(ji\vav Inl [to]0 n€S[Cov 
^axv^iv] avTo{jg] dn[o(fQ]d[^as] noTa]fi6v.« 

^^) Holzerus p. 17 alteram causam protulit hanc: *von dem Rationalismus bei 
Timaeus wissen wir nichts.c Puto , nos scire; confer enim quod de Gigantibus 
Diodorus ipse dicit, se Timaeum secutum narrare (c. 21 § 6), et imprimis quod de 
rege Tritone ex eodem refert oi 56 § 6. Atque vix invenias illius aetatis auctorem, 
qui prorsus se ab hac ratione fabulas tractaudi abstinuerit: Cf. Ludovicum Preller 
de Mnasea Patareo: Ausgewahlte Aufsatze p. 316. 



— 39 — 

prima illa decimi Herculis laboris pars referenda sit, equidem 
frustra eruere studui. Monuerim autem contra Ottonem Sieroka 
(p. 22) et Holzerum (p. 18 et p. 25), ad hanc quaestionem nihil 
facere adnotationem (c. 18 § i) de Hecatompylo Libyco oppido 
anno 242 a Carthaginiensibus oppugnato, cum veri sit simile, 
Diodorum eam ipsum addidisse, sicut etiam de Alesiae historia 
c. 19 § 2 pauca ipse adnotavit. 

Neque certi neque novi quidquam de capitibus 29 et 30 pro- 
ferre possum, ubi de Thespiadibus in Sardiniam missis et de huius 
insulae historia nonnuUa leguntur. Narratio aliena est ab ea, quae 
in Apollodori, qui dicitur, bibliotheca (p. 53, 1. 10 sqq. ed. Hercher) 
invenitur, ubi Hercules a Thespio non ad sacrificia diesque festos 
invitatus, sed cum contra Cithaeroneum leonem profectus sit, 
hospitib receptus esse dicitur, et ubi tres Thespiades (p. 72, 1. 20) 
Thebas missi esse traduntur, non duo. Quod autem haec capita 
paene ad verbum a Diodoro in libro V repetuntur, non demonstrat, 
ea e Timaeo manasse, ut Otto Sieroka p. 24 censuit. Sed iam 
octo annis ante Carolus Miillenhoff, fuse docteque disputans 
1. I. p. 455 — 460 Diodori Hbri V caput 15 a Timaeo alienum 
esse statuit. 

Prorsus nihil novi proferre possum de capitibus 78 et 79, ubi 
de Daedali operibus in Sicilia confectis, de Cocalo rege, de Minois 
morte, de Cretensium in hac insula coloniis agitur®^). Sed nemo 
faciet cum Ottone Sieroka, qui p. 19 suspicatur, fortasse Diodorum 
hic Antiocho Syracusano usum esse, cum 1. XII. 71 § 2 adnotet, 
auctorem illum inde a Cocalo rege Siculam historiam scripsisse. 
Eiusdem enim generis notae inveniuntur per omnes Diodori historiae 
partes dispersae, quae breviter historicorum operum titulos, initia 
finesque, numeros librorum indicant: cf e. gr. II. 32, 4, XIII. 42, 



^2) Incredibile est sed verum , esse usque . ad hunc diem , qui Diodorum 
Siculorum fabulas nimirum ex memoria tradere putent. Ernestus Kuhnert enim 
de Daedalo in Fleckeiseni annalium vol. supplem. XV anni 1886 p. 186 sqq. 
verba faciens dicit haec: >nicht eine einzige Bildsaule von ihm nennt hier Diodor; 
nichts wufsten dic Sicilier von den lebendigen Werken , an die bei dem Namen 
Dadalos der Attiker zuerst und fast allein dachte.c Sed evanescit huius loci gloria 
prae doctrina, quae paucis verbis post superbe lectorem adridet: »Danach kann 
kein Zweifel dartiber bestehen, dafs (Pherekydes) eine attische Quelle benutzte, 
moglicherweise bereits einen Atthidographcn* (p. 187). 



— 40 — 

I03 . XIV, 84, XV. 89. Itaque ut adparet, omnes illas notas ex 

eodem compendio a Diodoro haustas et suo quamque loco in- 
sertam esse, ita nemo non dubitet, quin historicus omnia itla opera 
ipse legerit et excerpserit. 

Caput 80 ipsius esse Diodori iam Christianus G. Heyne 
1. I. p. XCIV observavit. De matribus autem , quae in Creta 
lovem infantem nutrivisse feruntur, parum adcurate scriptor agit, 
quam ut , ex quo fonte hanc fabulam hauserit , cognoscere liceat. 
Cf. V. 70 § 2 sq. et Pseudo-Eratosthenis catasterismorum c. 11 in 
Caroli Robert editione p. 56/57 *^«). 

Capita 81, 83 de Aristaeo Otto Sieroka p. 19 cum capite 71, 
ubi Penei genealogia explicatur, cohaerere putat, cum Aristaeus 
Hypsei, Penei fiiii, nepos sit, Sed nimis multae fabulae aliunde 
petitae intercedunt, quam ut sola hac de causa idem fons capitum 
81, 82 et 71 ulla probabilitate statui possit. Inveniuntur ui prima 
parte Aristaei fabulae vestigia Pindari {Pyth. IX. 64 sqq.) et § 4 
inter varias causas, cur Diana Actaeoni succensuerit, vel ea legitur, 
quam Euripides protulit Baccliarum v. 337 sqq. : 

'dv difi6ijiToi OKiliMXig fig i&^ttpato 
fiiiim&auvTQ, Kpf/offoc ' ir xvvaylaig 
'AQTtfu6oq tlyat xOfmAouvi' , iv ipy&aiv.' 
In altera parte narratur, Aristaeum Apollinis iussu in Ceum in- 
sulam profectum pacatis flatibus homines a peste liberasse similiter 
historiae, quam ex Varronis Atacini »Argonautarum corporei 
Probus ad Verg. Georg. I. 14 (p. 28 sq. K.) servavit. Deinde 
Aristaeum in Sardiniam et in Siciliam venisse Diodorus narrat, 
atque Sardiniam antea vastam coluisse. Quod compara cum 
Pseudo-Aristotelis mir. auscult. c. lOO, quod Carolus MiillenhofT 
ad Timaeum pertinere demonstravit : i{2aQfi^) . . . {■bSalfifov Si xkJ 
TidfffopoQ ffmgn<r9-iv XfyiTui ilvai. Tiv yap jiftiaTatoi' , Sv (paai yKOQyi- 
xiiiiaTOv (ivKf ^Tii rffiv StQya/iuv, loHiov «^div &p'^ai fiv&o).oyo^atv , vni 
fiBy&kiav S^yiwv ffinpoa&tv xa! tioXXuiv xait/ofUvtiiv.'- Itaque audeo 
Diodorum etiam Aristaei fabulae partem quidem e 



"'■) MBttum cultus EngTium > Ctctensibus tianslati Fosidoni 
fedt: Plutarcli. Marcell. c. 20; quod GeorgiuE Knaack mihi ostendil. 



— 41 — 

Timaeo descripsisse. Ceterum c. 8i § 5 et c. 82 § 3 ipsum 
Diodorum addidisse elucet. 

Ultimo libri IV capite de Orione refert scriptor Siculum ut 
videtur auctorem secutus. Neque veri est dissimile, etiam hoc 
caput ad Timaeum pertinere. Nam Diodorum et, quae antecedunt, 
fabulas de Eryce et Daphnide ex illius thesauris sibi sumpsisse 
intelleximus, et, quae libri V initio sequitur, Siciliae descriptionem 
ex eiusdem historici opere excerptam esse Carolus Miillenhoff 
luculenter demonstravit. Itaque 1. IV caput 85, quod itidem im- 
primis de rebus Siculis agit, solum ex alio fonte atque e Timaeo 
manasse non est veri simile. Sed verba, quae § 2 initio leguntur, 
Diodorum iamiam nonnuUa frustula aliunde petita interpolaturum 
esse, suspicionem movent coUatis IV. 18 § 4, 46 § 5 s. f. Ceterum 
quod § 4 refertur, legitur etiam apud Strabonem p. 258: est 
Aeschyli sententia. Paragraphos autem 6 et 7 Diodorum e sua 
doctrina adiecisse puto, cum neque ad res Siculas pertineant et 
scriptor Homeri versus afferre et vel excerptis inserere soleat: 

cf. III. 56; IV. 2 § 4 = I. 15 § 78 = III. 66 § 3 ; IV. 49 § 7 
= 32 § 2. 

Postquam de Timaeo, quod propositum erat, explicavimus, 
iam pauca addiderim de Matride rhetore, cuius vestigia ante hos 
sex annos in Diodori libri IV capitibus 8 sqq. sagaciter detecta et 
diligenter sunt demonstrata. Holzer enim nisus Athenaei testimonio 
(X. p. 412 B), quo constat Matridem quemdam exarasse iyxiofitoy 
"^HQaxXlovQ , et Diodori loco (I. 24. 4), ubi dicit, Matridem tradere 
Herculi primo IdXicaTov fuisse nomen, "^HQaickla autem esse adpellatum 
»6'ti Si^ ^'HQav ia/j xXiogi, quae verba redeunt in 1. IV. c. 10 § 1, 
et observatione, libri IV capita 8 sqq. sermonem ostendere rhetori- 
cum et exquisitis antithesis artificiosum, qui abhorreat ab ipsius 
Diodori consuetudine dicendi, praetendit, narrationem de HercuHs 
laboribus (i — 9) et apotheosi Diodorum descripsisse ex encomio 
Matridis rhetoris, et ita confirmat sententiam, ut equidem contra- 
dicere nesciam. 

Sed quo tempore vixerit Matris, non eruit. Traditum autem 
est, eum reyera fuisse inter rhetores Asianos*^^). Nam auctor 



^^) De Matride locos benigne mihi praeceptor Ud. de Wilamowitz sup- 
peditavit. 



t 



42 



d 



libelli de sublimitate (III. 2. p. 13, 1, 3 ed. Otto Jahn) ait: 'jd ye fi^v 
jilxftxguTovq Toiaifia xhJ 'Hyr^adiv nui ik/iiipiJoc ' TioAityjoif j-tip 
iy&ovaiHv tavroTg doxoHyiiq ov ^ax/i^ovrnv, AXXdi nait.ov.aiy. ' Thebanum 
autem fuisse Matridem recte iam Toupius statuit, Athen. p. 44 D 
emendans e Ptolemaei Hephaestionis 1. 111, unde ille hausit. Ac 
cum paullo ante falsarius ille de hymno quodam in Herculem 
Thebis canto dixerit et pergat intpJ rOi- xktA n6'kii(; roftf Sftvovg 
TtoiTjadyriavt, probatur aliquo modo id quod per se veri est similHmum, 
Matridem Thebanum in patria iyxilifiiov 'HquxUovq, Thebani herois, 
declamasse. Nam quamquam historiuncula de Matridis nutrimento 
ipsius Ptolemaei ingenio certe adscribenda est, tamen nomina in 
dubitationem vocari haud licet. Ceterum Udalricus de Wiiamowitz 
praeceptor monuit, nos facile posse conicere, qua occasione Herculis 
facinora ab illo rhetore celebrata sint. Atheniensium eiiim sodalicium 
archaeologorum iu Amphiarai templo ad Oropum sito inter tot 
praeciara monumenta nonnullos indices uuper detexit corum, qui 
victorias in certaminibus omnigenae artis in Amphiarai honorem 
institutis reportaverunt^*). In quibus altero aut tertio loco, post- 
quam tubicinum victor et optimus praeco commemorati sunt, legi- 
tur : -». . . ivixuiy ■ ■ . | iyxmfitai' xarai.oyiidTji' | ■ ■ ■ | iyxiiiftiov inix^v \ . . .* 
Haec encomia Amphiaraum nimirum celebrabant; cum autem hoc 
certaminum genus ceteris ludis tum temporis non defuisse pro certo 
habendum sit, veri videtur simillimum, Matridem Thebanis ludis 
Herculeis encomio illo vicisse, quod miro casu Diodorus servavit. 
Tum autem ad eius rationem cognoscendam liceat quale- 
cumque afferre eo quod fabulas, quas profert, cum mythographis 
comparamus. Ac primum ordo Herculis laborum apud Diodorum 



'l^ifiaiB ludoB 
a. Chr^ n^ fado 



illoa, qui una cum Amphiai 
conadlutos esse , Tlieodorus MommseQ (HErme5 XX, p, 270 sqq.) cenaet, nlsus his 
verbis inscriplionis eodem loco detectae , quam p, 272 descripsit: 1. 44 'l^ ffpV 
'AfiifioQaov )[ioQav Ti^oat/Sijfiit . . . 1. 4S •tr; apouoiSovs anaaas eU lovt 
iyiavas xal lag S-valas, Sg 'Slgiurtiot \ auriii.oDaiv &eip 'Ajiifiagdifi , ofioluis iSi 
iral as KV fiiiii inBia iini^ lijs \ vlxtjs xcfl i>\s fiy€/JOvCas lou i^fiOv iQv 
'Piofiaiiav auVT eXiaov aiv.' Sed mouEi Udalricus de Wilamowitz, comiptelam 
iDesse in verbis: •av . . . avvieKaovatv' , cum fuluri indicativo cum av Graeci 
numquam lui siut — Constat vero, certe post a. S6 a. Chr. n. inler lados gymuicos 



'% vel iyxiaftloii 



laXoyadriv esse certatunl. 



— 43 — 

vel Matridem idem est, qui in hexametris tabulae Farnesianae et 
ante Sophoclis Trachinias atque usque ad decimum quidem in 
Hygini fabula 30**). Nescio autem, an multum hoc argumentum 
valeat, quoniam ordo ille fortasse antiquitus constabat. Nam in So- 
phoclis Trachiniis, v. 1090 sqq. itidem enumerantur proelia contra 
leonem Nemeaeum, hydram Lernaeam, aprum Erymanthium, atque 
tum indicantur labor undecimus et duodecimus versibus 1098 sq. 
et iioo; sed Euripides prorsus aho ordine Herculis facinora prima 
Herculis fabulae stasimo celebrat. 

Singulae vero nonnullae res a Matride eodem modo referuntur, 
quo in bibliotheca. Velut Pholum Centaurum esse mortuum Her- 
culis sagitta vulneratum, qua ex cadavere Centauri cuiusdam ex- 
tracta se ipse casu laesisset, apud Diodorum^®) c. 12 § 8 et in 
bibliotheca corrupto quidem loco p. 58 1. i sqq, legitur. Chironis 
mortem (12 § 8) Diodorus ipse addere videtur, quia in fonte suo 
mythographico Chironis mors hac occasione narrata erat, sicut in 
bibliotheca p. 57, 1. 20 sqq. Praeterea apud utrumque Herculi 
Minerva dat nlnXovy Vulcanus loricam, Mercurius gladium, Apollo 
arcum (Diod. c. 14 § 3 = bibl. p. 54, 1. 12 — 15); yerbis autem 
tqdnakov (.itv ydiQ avxbg IreiLiev Ix Nefiiag<t ApoUodorus pugnare 
videtur contra eos, qui sicut Matris etiam illud a Vulcano Herculem 
accepisse dicebant. Consentit vero primi Herculis laboris narratio, 



^^) Mythographi posterioris aetatis Herculis ad inferos descensum ultimo loco 
tradunt, sive quia hoc facinus omnium maximum putabant, sive Euripidis Herculis 
argumenti memores. Ceterum in bibliotheca expeditio Herculis in deorum hortos 
ad Hesperides ultimo loco olim lecta est. Vide enim scholium S, 368 (A, B, D) 
schol. e. 368 (A, B, D): bibl. p. 64. 1. 6: 

TeXeaS^ivTtav ^HgaxXiovg a&Xcjv Iv TeXea&ivTorv J^ tc5v a&Xcjv Iv firjvt 

fjiTivl xal heaiv oxrtjf fjiri nQoaSe^afjLe- xal heaiv 6xt(6, fiii nqoaSe^afjievog 
vog^) EvQvad^evg Tov re Ttav Tov Avyiov EvQva&evg tov Te tcov tov yftyiov 
^oaxfifiaTOJV^) xal tov Trjg^Y^Qagt iv ^oaxrifjiaTfav xal t6v Trjg "Y^Qagy iv- 
SixaTov In iT a^ev ad-Xov avrq), SixaTov a&Xov inha^ev avvfp naQ* 
Tov KiQ^eQov i^ldtdov xofi^Ceiv. ^EaneQi^tov XQvaa fifjXa xofiC^eiv . . . 

1) nQoaSe^ofievog codd. corr. ex bibl. 

2) delevi dd-Xov^ Apollodorum secutus. 

^^) c. 12 § 7 initio pro uiQyeiog scribendum videtur nomen IkyQiogf quod 
ApoUodorus p. 57 1. 14 exbibet, fortasse etiam pro *Afi(f.((ov ^Ayxi^oi' Pctrus 
Wesseling de his emendationibus dubitavit. 



— 44 — 

quam Diodorus ex Matridis encomio sumpsit, cum Apollodoro. 
Ipse compares. 

Diodor. IV. II. 3: bibl. p. 54 I. 2S: 

■ . . ngiaTor tXapev &9lov anoxiiivai hqiutov fih oiv In^Taiev aii^ toS 

Tov iv Nififif ifovttt. ouios Si firytdii NififovKoviosTTjvSoqavxoftlCeiv.iaiiTo 
/ilv untqifiV>is riv, Stqioios H iui' aiirjQif Sk l^ov fiv ai^iaiov . . . 
xal xaXxiff xal USip lijs »kio X^'9'^ i'^^- ^yS- 3P ■ • ■ leonem Nemeaeam 

fimiojiirijs nqoaiSeiTO avity^ens . . . alrolum . , , [cod. F : ac tiopum, emend, 

Commelmus] necavit.) 
'0 d' 'HpanX^s xttiavi^aas Inl lav P- 55. '■ 5' - ■ ■ »«1 ^ov Xiovia 

loirov ngoaffialiv aii^, xal loC /laUTivaas /lolivae nqmiov' m; St 
i}i]p<of avfiipvyovTOS tls t^v Sttigvxa l/iaStv aTpiaiav avia, avaTttVB/itvos 
avvaxoKav&iov adi^ xal lo ilitgov laiv to ^oTittXov iSiaxf avftipvyovTos 3i tls 
aiofiCimi f/tifigaias avvenXaxrj xal liiv afiipCaio/iov anriXtttov irfv /ihv lifgttv 
abxiva aipCyias rois ^gaxtoaiv anfnvi- ttJi^xoSofttjatv itaoSov, JtH Si i^s ii^ 
ttv. fas fn^XSt i^ 9*tgl<li, 

xal ntgiSfls li^r /(re« iifi Tgn/^i^j 

xaiiaxlv ayxmv 'iai; Hnriliv, 
Tiiv Sk Sogar aiioi 7ttgi9(/ievo; . ..") Hyg. 30 . , . cuias (sc. leonis Nemeaei) 

pellem pro tegumento habuit. 

Aliae vero narrationis partes, quam Diodorus e Matridis 
encomio descripsit, a mythographis alienae sunt, velut proelium, 
quod Hercules contra Amazones commisit (c. 16)'^). Itaque certum 
iudicium de Matridis fontibus profcrri nequit. Nam quamquam 
nonnulli eius enconiii loci a mythographis prope absunt, tamen non 
licet suspicari, Matridem fortasse compendium fabulare adiisse, ut 
materiem commode sibi compararet, in qua exornanda artem 
ostenderet, Veri similiter affinitas, quae inter rhetorem et posterioris 
aetatis mythographos intercedit explicanda est eo, quod et hi et 
ille eundcm auctorem velut Pherecydem secuti sunt, 

*') Cf. Eiirip. Herculis v. 362. 

'^J Inilium capitis 16 ipse Diodorus inteipolavit, ut aliquo yinculo adnecteret 
epilomaiD Dionysi Scytobrachionis Argorauticorum, quam c. 40 — JJ Herculis fabulis 
addit, Ex eodem consilio c. 31 nonnulla Dionysi frnstula interpolavit. Vide qnod 
infra disputabimus. 



CAPUT IV 

DE FABULIS DIODORI LIBRI lY QUAE RESTANT 



Otto Sieroka in dissertatione, quam scripsit de Diodori tertii 
et quarti librorum fontibus, primus observavit, esse vestigia in eius 
historia fabulari , quae eum fonte secundum generum stemmata 
fabulas referente usum esse demonstrent. Manifeste autem probavit 
suam sententiam, libri quarti capitibus 6^ — 85 explicatius digestis. 
Hoc omnes puto, qui legerint, concedere, quamquam, num singulae 
genealogiae e consilio inter se coniunctae sint eo modo, quem 
Otto Sieroka excogitavit, equidem valde dubito.*^®) 

Eo magis miror, quod nemo adhuc, quotquot Diodori rerum 
mythographicarum fontes investigare sibi proposuerunt , quaesivit, 
num illae partes fortasse aliquo propinquitatis vinculo sint coniunctae 
cum Apollodori bibliotheca, quam ita dispositam esse numquam 
iion patuit, praesertim cum iam Eduardus Schwartz intellexisset, 
Thebanarum fabularum partem et cum ApoUodoro et cum Hygino 
consentire,*^) Sin autem Diodori partes, quas Otto Sieroka indicavit, 
ApoUodori bibliothecae propinquae sint, nonne teneamus eiusdem 
fontis particulam, cuius iam supra vestigia in Diodori Argonauticis, 
in scholiis ApoUonianis, apud Apollodorum deprehendimus ? 



'^*) Quantis artificiis, ut ordinem ostenderet, opus fuerit, optime intellegis e p. 16 
n. (Coronis) et e p. 17 (Harpina). 

^) de schol. Hom. p. 452 — ^454. 



- 46 - 

Itaque laetis auspiciis conemur comparandis primum Diodori 
genealogiis cum Apollodoro mythographicum fontem indagare. 
Quoniam autem etiam Hyginum, quem saepe plane idem quod 
Apollodorus referre nemo nescit, cum Diodori illo mythographo 
saepius consentire vidimus, non dubitabimus etiam illius fabulas vel 
genealogias in libram conicere. 

Compares quaeso Scamandri et Dardani generum Trojanorum 
stemmata, qualia Diodorus libri IV capite 75 praebet, cum eis, 
quas in bibliotheca p. 109 1. 19 sqq. legimus. Apud utrumque 
Teucer, Scamandri et Idaeae nymphae filius, et regnum et Batiam 
filiam Dardano tradit hospiti, lovis fiHo. Quorum progeniem uterque 
eandem enumerat, nisi id premis, quod in bibliotheca paullo plura 
inveniuntur. Ut commodius rem perspicias stemma adpingam atque 
ea nomina, quae omittit Diodorus virgula significabo; alia enim 
nomina alter non profert atque alter. 

^ldTlag ^xdjuav^Qog *lSa(a 

/IttQSaVog BaTHa, ZifjLoug 

^ * I 

VAog *EQCx^6vcog, IdOTvSxrj 

^^ASgaaTog Tqtog, KaXhggor} rj ZxafidvdQov 



^ EvQvoUrj , ^lkog ravv/nrj^rjg ^AaauQaxog, ^ lfgojLivriiuri 17 Zi,fji6iVTog 

J ^ 2k love raptus y 

AaofjLidfav Bifjiig 17 *'lXov, Kdnvg 

(varia uxoris nomina tradi, ' 

ApoUodorus adnotat.) 



T 



Ti,&(ov6g AauTiog KXvTiog ^IxiTdaiv noddoxri IlQlafjLog Idyx^arjg, *A(pQoSlTri 

I 71 ( 

Mifjivtov ExTCjQ etc. AivsCag 

Ecce prorsus eandem genealogiam sane neque simplicem neque 
inter omnes notam et a Diodoro et ab Apollodoro traditam. Distant 
autem eo, quod ille Tithonum non ab Aurora raptum, sed belli 
causa in Aethiopiam profectum esse dicit. Sed non est, cur eam 
ob causam alio fonte de Tithono eum usum esse statuamus; nam 
vel stultus, si id studet, ut fabulas ad communis vitae rationem 
detrahat, tale quid per se facillime potest mutare, cum certe neque 
acumen neque doctrina postuletur. Hoc autem loco mihi veri 
videtur simillimum, Diodorum ipsum fabulam pervertisse, aemulatum 



— 47 — 

velut auctorem, quem c. 17 descripsit, praesertim cum ne ei quidem 
contigerit, ut oinnia mirabilia tolleret, quoniam nihilo minus deam 
Auroram Memnonis uxorem fuisse adnotat. 

Capite 74 Diodorus tradit, Tantalum lovis filium procreasse 
Pelopem et Niobam. Tantali autem sortem tam breviter Diodorus 
refert, ut nihil nos doceat, cum non discedat ab exili fabula vulgata 
(cf Hyg. 82), nisi eo quod mirabilia exosus Tantali poenas omittit. 
Et quamquam etiam de Nioba fabulae umbram modo et speciem 
Diodorus servavit, tamen quanta propinquitas in hac fabula referenda 
intercedat inter ApoUodorum, Hyginum, Diodorum cognosces, si 
modo recordatus eris, permultas fuisse varias huius fabulae formas, 
sicut cum alii tum bibliotheca p. 90 1. 9 sqq. et scholium ad Phoenis- 
sarum v. 159 testantur. 

Diodor. IV. 74, 2. bibl. p. 90, 1. 9 sqq. Hyg. fab. IX. 

avTTi (sc. Nco^rf) cf' iyiv- ^Afjiq)C(ov Sh (yafjisi) Nio- . . . Amphion in coniugium 

VTjaev vlovg knia xccl ^u- ^rjv rriv TavTakov, ri ytvva Niobam Tantali et Diones 

yar^Qag rag taag^^ svnQS- naidag fjikv ima . . . d-vya- filiam accepit, ex qua pro- 

neta dtaqsgovaag. riQag d^ Tag laag^ . . . creavit liberos septem toti- 

demque filias.^ 

inl 6k Tiji nX^&ei rdSv . . . £iT€xvog ^h ovaa Quem partum Niobe 

rixvfav fxiya (fQvaTTO/uivrj Nco^rj Latonae anteposuit . . . 

nXsovdxtg lxav;(aTo xal Trjg uirjTovg evTaxvO' 

T^g ArjTOvg iavTrjv €vt€' Tina slnsv^ vntxQx^cv. 

xvoTiQav^ dn€(f>a(v€TO.€ld^ uirjTOj d^ dyavaxTi^aaaa 

17 fihv ArjTtj y.aTa Tovg ttjv t€ "AQT€fj,cv xal tov 

fjLV&ovg xokb)aafxirri nQog- IdnokltJ xaT avrtov naQ- 

iTa^€ T^ (jhvldnoXXoiVL xa- (a^vva^ xa\ Tag /Lih d-rjk^tag Ob id ApoUo filios eius 

TaToi€i}aai Tovg viovg Trjg Inlrrjgofxtag xaT€T6^€vaev in silva venantes sagittis 

Nio^rjgj TJJ (f^ liQTifjttdi, ^!AQT€ficg,^ Tovg (f^ dQQ€vag interfecit et Diana filias in 

Tag d-vyaTiQag. tovtcjv xotvrj ndvrag ivKtS^atQmu regia interemit^ . . . 

d^ vnaxovadvT(ov T^ fxrjTQl *An6kX(ov xvvrjy€TOvvTag 

xal Tov avTov xaiQov xa- dnixT€cv€v^ . . . «^t^ ^k 

TaTo^€vadvT(i)V T« Tixva Nto^rj . . . rjx€v €ig ZCnv- At genetrix liberis orba 

TTjg Nio^rjg, awi^rj ttjv Jlov, xdx€t ^iX ev^afxivrj flendo 

nQoeiQrj/Liivrjv v(f €va xac- Trjv fxOQ(frjv €ig K&ov fx€- lapidea facta esse dicitur in 

Qov o^icjg afjta evT€xrov rijSaXev.^ monte Sipylo ^ . . . 
xal (XTexvov yeviad-ai,. 

De Pelopis autem sorte capite 73 Diodorus disserit; distat 
quidem nonnullis nominibus ac rebus ab Hygini fabula 84, sed re- 
periuntur eadem in Tzetzae ad Lycrophronis v. 156 scholio, quod 



- 48 - 

Kicardo Wagncr testc ex Apollodori bibliotheca descriptum est®^), 
ct in Hcholio ad ApoUon. Rhod. I. 752, quod tam simile illi est, 
ut ad candem originem utrumque respicere non possit negari®^). 
Ut faciliufj rcm pcrspicias, locos adscribam. Ipse compares 
«cholia li. 104 (A. I).), ad Pindari 01. I. 104, Servi ad Vergili 
Georg. III. 7, quac omnia inter se propinquitatis vinculis sunt con- 
iuncta, scd quorum sua quodque habet peculiaria a ceteris omissa. 

iichol. OrcHt. 99o(C) schol. Ap. Kh. I.752. Diodor. IV. 73. Hyg. fab. 84. 

et Tzetzae Nchul. 
Lyc. 156. 

o yuQ Olvofiaogy xara yag xriv 
'^(>cuc cuv TtaU xaX ITtXonovvrjaov iv 
\i{in(vfii xfic \-iatij- noXii nCai^ ^^'^C 
noO ^AQnCvrj xj jiaunoO 

&vyaxQl fjnytlg 

iyivvriatv Olvo- 

fiaov» 



Oenomaus, Mar- 
tis et Asteropes (At- 
lantis) filiae filius, 



Tieticii p. 416. /x riji (Jro* L., oixog dk ^ryo- 

*'innoiSttftHnt)Olvo- corrcxi) EvQvd^orjg xiQa fiovoyeviiaai 

ftaov ^vyttTtiQ ita\ x^i .tavaovy d-vya- tuvofjiaatv *[nno^d- 

KvQvi^orji ttjg ./«- r/Qa if/wi» *Inno' fiuav, 

VttoO ^vyttJQog^ {fttftttav, 



•M Schul. nd Orcst. 990 C, quod ad verbum cum Tzetzae scholio cod. 
Vittenb. 2 consentit, ex hoc Tzetzae codice aut eius archetypo descriptum esse 
Theodorua Voi|;t statuit (de Atrei et Thyestae fabula, in dissert. philolog. Hallen. 
vo). VU p. 11. p. 406 n. 14 et p. 474). Ac sane utrumque scholium ex uno eodem- 
vpie fonte tluxisse luce est darius ; sed utrum Tzetzes schol. cod. C, an ille Tzetzam 
dcscripserit, adhuc dubito, cum vcrba •S^^tv r^ Jciro xijs XQayi^ias ^^17 <> quae 
trimetrum Hyrantiuum efticiunt, in Tzetzae scholio non habeant, ad quod referantur, 
in illo ad Kuripidis vcrsus spcctent. Sed res nullius est momenti. — Cetenim 
miritice Kduanlus Schwarti ^de schol. Hom. p. 456) >*erba schol. Orest. 990 C 
vp. 240, l. ir t/f ^i^ft^9 interpretatus est. Videlicit enim verba »6 Oirofiaos 
ffittiifl^k^iiitv fr f§ ^i^^^* coniungenda sunt cum his ^p. 350, I. 5) »0 Sk Uiloiff . . . 
Ittf^f^t ilttiaav {Xi^aanv C, et Tzetz.» emendavit Ed. Schwartz") ri;y Oivofidov fiaat' 
Iftnr^ . * . ItAvpie ad|>aret) ^iJR^liSii nihil esse aliud, ac Iliaarf^ quod in IIHZ^HI 
tx \H^£2Stil Cv^miptum denique per coniecturam in ^iio^i^ mutatum est. 

^^ Cv^novit Eduardus Schwarti: de schol. H<Mn. p. 454 sq. 



— 49 — 



schol. Orest. 990 (C) schol. Ap. Rh. I. 75;. 
et Tzetzae schol. 
Lyc. 156. 



Diodor. IV. 73. 



Xafi(ov avaiQed^vai 
V7I0 Tov iSCov yttfi" 
fiQOv ovx ifiovXtTO 
ixSovvai, avTriv, 



schol. Orest.990. 
C. = Tztz. 1. 1. : 



XQrifJjriqitt^ofJL^' 
Vf^ Sk avT^ tisqI 
TTJg TcXevT^g €XQV' 
a€v 6 &€6g TOTi 
TeXevTrjaeiv ttVTov 
Stuv ri S-vyaTrjQ 'In- 
noSttfXHtt avvov- 
xrjari. 



Hyg. fab. 84. 



habuit in coniu- 
gio Euareten Acrisii 
filiam, ex qua pro- 
creavit Hippoda- 
miam virginem exi- 
miae formae, 

quam nulli ideo 
dabat in coniugium, 
quod sibi responsum 
fuit a genero mortem 
caveret. 



V 



Xttl nttQtt TOV 

iSCov nttTQog iQtO' 
fx^vrj xal ^ia tov^ 
TO firi IxStSofiivri 
nQog yttfiov, xad-fug 

ot axQtfiiaTeooi, 
T&v laTOQtoyQOKftav 
yQOKfovaiv» 



ei fjiri vtxriaaVTL 
(ft* %nn(av. 



. . . iSCSov yccQ 
OivofjLttog Tolg fivri' 
aTrJQai Triv ^lnno^tt' 
fxeittv inl Twr oi- 
xeCoDV ?;^€tr aQfid- 
Twv, d^eU niQttg 
(sc. Tztz. niXttg C.) 
Toi; SQOfiov \tnad- 

Xov yd/uov (Tzetza nQoixeno Sk aif- 
et C, delenda)] tov TolgKXadttognoTtt- 
XoqCvS-iov ia&fiov, fi6g d(peTriQCa, ^la^- 
ei dvvri&elev d(pi- fxol 6k to TiQfia. 
xiad-ai fJLixQf' tov- 



TOt/. 



. . . dioniQ noX- 

XdSv fJLVriaT€VOIULiv(OV 

Triv xoQriv, dS-Xov 
nQOSTCd^H Toig fiov- 
XefjLivotg ttVTrjv yrj- 

fXttt TOIOVTOV, ^^€1 

Tov fihv rjTTri-d-ivTtt 
TsXevTrjatti, Tov S^i- 
niTvxovTtt yttfieiv 
Tijy x6Qriv. vneaTri- 
aaTO Sk Inno^QO- 
fxCttv dn6 Trig nC- 
arig fJ^ixQ'' '^ot) xttTa 
KoQCvd^ov ^lad-fxod 
nQ6g Tov fi(0fj,6v 
Tov Iloaeidcivog, 
Triv Sl otpeaiv twv 
tnnoDV inoCriae toi- 
avTrjv, 6 fjLkv Oivo- 



Itaque cum com- 
piures eam peterent 
in coniugium, simul- 
tatem constituit , se 
ei daturum, qui secum 
quadrigis certasset 
victorque exisset 
(quod is equos Aqui- 
lone velociores ha- 
buit) , victus autem 
interficeretur. 



Bethe, Quaestiones. 



— So 



schol. Orest 990 (C) schol. Ap. Rh. 1. 752. 
et Tzetzae schol. 
Lyc. 156. 



avTos ^^ oTTia&ev 
iXavvojv f4,6Ta 66- 
QaTog xal xaTa^ 
Xa/Lifidv(ov avTOvg 
dvyQSi (Tztz. dvriQ€l- 
TO C). 

. . . /neTa TTiv xal dveiXev TQitg 
T<3v StoSexa vvfJL- xalSixa fivriaTriQag^ 
(pC(ov dvaCQEOiv . . . wg' IlCvSaQog (01. I 

79) laTOQsT, 



aVTT} TOV mXo' 

7ta iSovaa (OQaTov ... 

€Q(0TaT0VT0V xaTsC* 
/CTO xal (Tztz. rj C.) 
T(p MvqtCX(p (frial 
avviQyriaai t^ vea- 
vC^jt sig Trjv xard 
Tov naTQog vCxriv* 



iXrhoVTOg ^k TOV 

mXoTiog inl Tov 
a&Xov /ueTa Xtitkov 
6e6ofjiir(ov avr^ 
V7i6 IIoa€c6d)Vog, 
iQaa&eTaa ij '^lnno- 

SdfjLua tneiaev 
MvqtCXov, tov *Eq' 
(JLOV fihv naT6a, 
aQfjLaTonriyov Sk 
xal rivCoxov Oivo- 
fidov , naQaaxEvd- 
aai [(og (om. L.)], 
xaTaTQoxCaat tov 
nuTiQa, fiovXofiivrj 
niXoni yrjf^aa- 
-S-ai . . . 



Diodor. IV. 73. 



fiaog €&V€ XQLOV T({) 

JU, 6 ^t fjivTj(n€v6- 
fisrog iiojQfjia Ti- 
^Qmnur iXavvejr 
aQfia ' dyvi,a&ivT(or 

Sk T(OV l€Q(OV, TOT€ 

aQ/ea&at tov ^qo- 
uov Tor Oirofiaor 
xat 6t(6x€t>v Tov 
fjivrjaTrJQa , ^/ovTa 
60 Qv xal ^7'Co/or 
Tor MvQTCXor, €i 
(f' i(fCxoiTO xaTa- 
Xa^€Tr t6 61(0x6- 
fX€Vor aQfxa, Tvn- 
T€Lr T({} $6QaTi xal 
^iu^f&eCQeiv T6r 
fivrjcrrrjQa, 

TO VT(p 6k T(^ 

TQ6n(p Tovg del 

fjLVri(n€vofjLivovg 
xaTaXafifidv(ov ^td 
Trjv o^vTrjTa T(or 
tnncjr noXXovg 
dvriQ€L. 

mXoipo TaVTd- 
Xov xaravTriaag eig 
Iliaav xal &€aad- 
fi€Vog Trjv *Innodd- 
fi€iav , ined-vfirjae 
Tov ydfjLov, 



Hyg. fab. 84. 



multis interfectis, 



novissime Pelops 
Tantali filius cum 
venisset et capita 
humana super valvas 
fixa vidisset eorum, 
qui Hippodamiam in 
uxorem petierant, 
paenitere eum coepit 
regis crudelitatem 
timens. 



— 51 — 

schol. Orest. 990 (C) schol. Ap.Rh. I. 752. Diodor. IV. 73. Hyg. fab. 84. 

et Tzetzae schol. 
Lyc. 156. 

(p&e^Qttg Sk tov Itaque Myrtilo 

r^Coxov Tov Olvo' aurigae eius persua- 

fjidov MvqtCXov xai sit regnumque ei di- 

ka^dbv awiqyov midium poUicetur si 

TiQog TTiv vCxrjV se adiuvaret. 

o Sk Taig xotvi' *PeQ€xvSrig 6k iv fide data Myrtilus 

xCat T(uv TQox^v rj (prjalv otl ovx iv^ currum iunxit et cla- 

Tovg ijXovg ovx ^&rix€v iv T(p a^ovi vos iu rotas non con- 

(Tztz. fjirj C.) l/Li- Tov ^/Li^aloVf xal jecit: itaque equis 

^alo)v InoCrjOe tov ovTtog ixxvXta&iv- incitatis, currum de- 

Oivofjiaov iv T^ tq4' Tog tov tqoxov ix- fectum Oenomai equi 

/iiv rjTTTjd-rjvai xal TreaeTv tov Oivo- distraxerunt. 

avaiQsd-iivai, vno fiaov, 
(C. naQtt Tztz.) toZ 
mXonog ixnfaov- 
T(OV tojv tqoxoSvj 

Tzetza solus, omit- . . . axevdaavTa ((pd-aae nuQayevo- 

tit C. : fj dig Tivsg (sc. tov MvqtCXov) f^evog inl tov 

XfyovaiVfdvTlaiSri- tov ^fx^aXov ix xri- ^lad-fxov nQog tov 

Q€C(ov r,X(ov, ifi^a- qov, %va iv t^ 6q6- to€ IloaeiSaivog ^(o- 

X(ov T^ a^ovi ToH fKp d-Xaad-ivTog av- fJLOV. 6 «T Oiv(fiaog 

uQfjiaTogxriQCovgxal tov vixrjoag lHXoxjj . . . avTov ix tov 

ovT(og ^TTriae Ili- Xd^^ avrrjv nQog ^riv fiST^aTrjaev» 

Xo^p Oivofjiaov, ydfjLOV* 

Vidisti plus uno loco Diodorum imprimis cum scholio Apollo- 
niano multo quidem uberiore ita consentire, ut necessario conclu- 
dendum sit, unum fontem iis subesse. Distat vero ab omnibus in 
Oenomai morte referenda; cum autem a nuUo praeter Diodorum 
scriptore Oenomai voluntariam mortem tradi inveniam, suspicor, 
Diodorum per se audacter commutasse fabulam sicut c. 75 § 4, 
quamquam cur hoc fecerit, demonstrare non possum. 

Capite 72 Diodorus Asopi generis inlustrat stemma uberrime. 
Tantam quidem abundantiam quamquam frustra quaerimus in biblio- 
theca, tamen stirpis genera eadem invenimus apud Apollodorum et 
fabulas, quas de Peleo et Telamone breviter modo historicus stringit, 
fusius quidem sed easdem in bibliotheca legimus. Ut autem tibi rem 
ante oculos ponam, Asopi progeniei, qualem Diodorus refert, 

4* 



— 52 — 



stemma adpingam, virgulis ea nomina significans, quae etiam Apollo- 
dorus p. 113 1. 5 sqq. refert.®^) 



* £lx€av6 s\ 



Ilslaayog i ) 
*Ia/Lir]v6<: 

1. KoQXvga 1 

> 
a Neptuno : J 

2. ^alafiCg 



^Pala^ 



^AXxCvoog 



a Neptuno 



\ KvxQfv£ ^) 



a love ; /(ex ' ^vJiyfe) ^) ) r€Att/Utt>v ex *£gCfioi>a ; ^fcfg 
(ex ^af4,d&fj)^) *P(oxog 



bibl. p. 113 
1. 5pluraad- 
notat docta. 



4. neiQfjvr) 

5. KXeoivT] 

6. ©li/Si/ 

7. Tttvaypa 

8. Bianna 

9. uiacDnCs 

10. ^vcinrj 1 
ab Apolline ; | "^ 

11. *0^y/a 

12. XaAx/g 

bibl. p.113 1.9: 
etxoat ^k ^i;- 



f^Of 



x) bibl. p. 113 1.9: IlsXdyovia, 

2) bibl. p. 114 1. 10. 

3) bibl. p. 113 1. 18: yafJtflSh 
fjtCuv riQnaae Aiaxbg ^EvSritSa rrjg 2x6CQ(ovog, 

Z€vg. Numerus l^rjgavTtpnal^egfyivoVToIIriXevg 
non est suspec- i€ xal TiXafjnav, Sequitur docta 
tus. Velut enim e Pherecyde adnotatio. 

tertia decima ^) bibl.p. 113 1. 21 : fiCyvvTai, 

Asopi filia *i>d(f?y 6k av&ig Alaxbg ^^f^dd-ri t^ 
legitur in schol. NrjQitog xtX, 
Q, 2o8. Decimae 
quartae et quin- 
tae nomina vide 
Paus. V. 22. 6, 

quamm 'uiQntva etiam apud Diodor. IV. 73 
(= schol. Pind. O. XIII. 148 = schol. ApoU. 
I. 752). 

^) Pausanias II. 5i qui § i eodem fonte, quo ApoUodorus, usus est (cf. bibl. 
p. 22, 1. 13 — 16 adde, schol. A. 180 AD), § 2 tres Asopi filias nominat: Corcyram, 
Aeginam , Thebam , quas Phliasios dicere suo more adfirmat (cf. V. 22. 6). Quae 
omnes apud Diodorum reperiuntur. 



Stemma apud utrumque idem est, si mittis a Diodoro duo- 
decim Asopi filias fuisse dici, viginti ab Apollodoro. Itidem uter- 
que Peleum et Telamonem propter Phoci necem fugisse tradit, 
quorum in bibliotheca quidem Tclamo, Peleus apud Diodorum sicut 
in scholiis ad Lycophronis v. i/S et ad 11. 14 AD fratricida est. 
Quod autem hic necem casu quodam factam, ille ab utroque fratre 
consilio paratam esse naiTat, nullius videtur momenti. Nam errasse 
videtur Diodorus, cum ex eius narratione non perspiciatur, cur uter- 
que frater fugerit, quippe quorum alter certe sit innocens, Etiam 
in hac re fortasse erravit historicus, quod c. 72 g 7 omnium solus 
tradit, Telamonem Cychrei filiam Glaucam in matrimonium duxisse. 
Quod mihi iam eam ob causam suspectum est, quia Hberos Tela- 
mo ex ea non procreat. Revera autem a Pherecyde traditum est 
(bibl. p- 113 1. 19 sqq.), Telamonem Glaucae Cychrei filiae fuisse 
filium. 

Capite 71 Diodorus Aesculapium filium Apollinis et Coroni- 
dis dicit, sicut Apollodorus (p. 105 1. 22 sqq.). Tum uterque narrat, 
(Diodor, 71 § 1—3, bibl. p. 106 1. 6 — 12) Aesculapium, quippe 
qui mortuos arte sua in vitam revocasset, a love fulmine esse ictum, 
Apollinem autem, cum, qui filii mortem ulcisceretur, Cyclopes ful- 
minum fabricatores interfecisset , mortali cuidam servire a love 
iussum esse. Apollodorus nonnulla, ut solet, habet Diodoro plura, 
sed omittit, Plutonem Aesculapium adcusasse. Aesculapi filios 
Graecorum contra Troiam expeditionis participes fuisse, ex Iliade 
inter omnes erat notum ; eos autem propter merita a Graecis 
liberatos esse periculo pugnandi omnibusque officiis, apud ahum 
mythographum non inveni. 

Ut ad capita 69 et 70, quibus Diodorus de Lapithis et Cen- 
tauris disserit, accedamus, moneam Penei generis stemma fortunae 
invidia praeter hunc locum nusquam, quantum scio, esse traditum. 
Itaque nihil possum adnotare ad § i — 3 nisi scholia A 266 B L 
et M. 128 AD itidem**) tradere, Lapitham fihum esse ApoIIinis et 
Stilbae, Penei filiae, et Phorbantis filium, Actoris fratrem, Aegeum, 
qui in Diodori editionibus (IV. 6g. 3 init) audit, neminem ahura 
esse atque Augeam Elidis regem, cuius bovilia Hercules purgat. 



«*) Cf. ad § I Hesiodi Thcog. 337 et Pindari Pyth. IX. 14. 



— 54 — 

qui ab ApoUoni scholiasta I. 172, ApoUodoro p. 58 1. 12, aliis 
itidem Phorbantis filius, ab ApoUodoro p. 70 1. 12 Actoris frater, 
a Pausania V. i. 11 Lapithae nepos vocatur. Quod vero ad Ixionis 
fabulam attinet, de Centaurorum quidem ortu in Hygini fabula 62 
idem lcgitur, quod Diodorus capitis 69 § 5 narrat. Cum vero 
scholiastae ad Pindari Pyth. II. v. 39, ad Apolloni Rhodi 1. III. 
V. 62, ad A. 268 AD, ad Euripidis Phoenissarum v. 1185 ACM 
hanc fabulam eodem modo narratam coniungant sicut Diodorus 
cum Ixionis scelere in Eioneum®*) commisso, adparet, Diodorum 
Hyginum scholiastas ex eodem fonte hausisse. Ut facilius rem 
perspicias, describam Diodori et Hygini locos atque scholiaA. 268 
et ad ApoUonium III. 62. 

Piodor. IV. 69. 3—5. schol. A. 268 AD. schol. Apollon. Rh. III. 62. 

. . .jirr(m't oc f4tyt\e *I^t(ov, 6 4»X€yvuv ntttgf *PUyvov ^k vfog^I^ttov, 

IhifijiirjXff ly ^i^vd-ttovos (ug Xttl EvQiTT^^rjg' »4>Xiyv' 

/;YiTr;ff«i' *i^ovtt, ttvtog vU, Sianox^ 'I^Ctav.* 

^^eQexv^tjg rf^ Idvtioyos^), 

oi^Tof J* Mg tfttdiv <fr]ol ^k w> ya^^<J«$' 

vnoaxo(it(rog Wrw JtoXltt Jfttv Tijr ^lhoritog yrffittg, Jlttv r^v ^Htovitag d-vytt^ 

tFwo*ir *l/iov*r, fyriut fiiv r^o« TioXltt vTiia^reTo rfo»- 

V#*or4^MC ^v)wiQtt Jfttr, aitv &toQtt. iX&ovrog J^ 

'^ »J> ///rrijOf HftQf^vV inl Xttvra jov ^UiOvioig^ 

ftfiC^' o idv V^fur o('x fi^Qad^or nonjaag xal 

it.-ii^«^M»f ii^ l»rr« rji yi- TiVQttXTtiattg^, axsntx^et 

rfi«i\ o «''* ^litorti^ tttg avTo Xfnrotg ^vXotg xal 

Vtrtttvg avt\ toviiur i)»'f- x6r($ XfnTtj. 

/lyiicnr. o *f* ^l^itr ror ^ilorra ror xr,\Uatr,r (n\ 

*ll«orfVi JMfif.i^MC'iiro 
it€tyYfXXK*u(trKg .-iiiirrt 

iiiixxuVifYK'^!!!» jNti ror 1« ii^^rn JoA^ «ftr«.i^>»;oit>. fu.i^^awr tt^ o 'H^orfvg 

^ihi" rf Vt 1 if ^w\ f r«» M f > K» r « -i oaai- i «i* 
^SnAfr f^k* ..^.^'♦oor ii-^kv 
MfOior. 



.**v 



;cs \\>$sc*:r,g vluw verba 
;u;*r.N>iAv::. Her.r>as Ke:L 



♦^^ Js^^jvvi ♦; *.x*,\^'sU 'W«c»f5vc i;A ^'Wiw iv^Ws ^-vV.Nr; \>«5srr.i$ A. \ !, 
v\sU"\ l*«iv«\vu^'A^ \\\U. >>. K\i«vw;;* vwW. \v"M *i\ nc^\<v tV,VvUr,vV K>eckJi 



- si - 



Diodor. IV. 69. 4, 5. schol. A. 268 AD. 
dta 6k t6 fjLiye- f^avflg xal vno 

'9'Og TTJg nttQttvofjLlag -S-eijv xa&aQd-elg tov 

fjLTidivtt ^ovXia&tti (povov, 

XadiJQttt TOV 

(fiovov , TiXog 6k 
vno Tov /liog xaTa 
Tovg fxv&ovg ayvicf- 



Hyg. fab. 62. 



rjQaa&rj fjikv Trjg 
"HQag xal xutS' 
ToXfjLTiasv vnkQ avv- 
ovaCttg loyovg noi- 
etad-tti, inatTtt tov 
fikv dCtt etSbiXov 
noiriaaVTtt Trjg"HQttg 
v€(piXriv l^ttnoaTH' 
Xai, 



"HQag vaT€Qoy 
rjQtia&rj. Zevg Sk 
fiovX6,u€vog avToy 
6oxi>fjLttaai, €i T(p 
ovTL ToXfjL^ noLYiaat 
TOVTOf V€(piXr]v 
tt 71 €Lxciattg "Hq ^ 
nttQixXLV€v ttvT(^, 



Ixion Leonteia) 
filius conatus est lu- 
nonem comprimere. 
luno lovis iussu nu- 
bem supposuit, quam 
Ixion lunonis simu- 
lacrum esse credidit. 



schol. Ap. Rh. III. 62. 
Xvaa tt 61 i(p*I^Covi 

ivin€a€ rfta TOVTOf 

xttl ov6€lg ttvTov 
rjd-eX^v ayvCatti ovi€ 

d^€d)V OVT€ aVd-QdJ- 

ncjv. nQb)Tog yaQ 

ifjL(fvXiov avdQtt 
anixT€LViv, iXsriaag 
6k ttvTov 6 Z€vg 
ayvCCei, 

xttl ayvLad-^lg 
'^Qciad^ Trjg "HQttg, 
6 Sk Z€vg V€(piXriv 

ofjLOKoattg "HQif 
nttQttxoifxC^fi ttVT^, 



Tov 6k 'l^CoVtt ry 6 6k fjLLy€\g t^ ex ea nati sunt Cen- 
V€(piXri fjLLyivTtt v€(piXrji (oattV€l ry tauri. 
yewrjaai Toitg ovo- "Hq^ tax€ nalSa 
fia^OfjLivovg Kev- KivravQov^ tt(p^ ov 
TttvQovg dv&Q(ono- t6 toSv KevTttv^cav 
(pvHg. yivog, 

a) Leontei cod. ; 
Phlegyantis Maur. 
Schmidt. Erravit- 
ne fortasse Hyginus 
et scripsit Eioneum, 
Ixionis socerum pu- 
tans patrem? 



edidit ^rjL0V€vg. In Diodoro Wesseling edidit ^HaioveTf vulgo legitur ^Hiovit. 
Ceterum adnotem, me Ludovici Dindorf (Lipsiae 1861) Diodori editione uti, non 
quia optimam duco, sed quia despero, me ex editionibus, quotquot exstant, eruturum 
esse, quid codices tradant, quoniam saepe aliae editiones alia verba et verborum 
aliam coUocationem exhibent atque aliae. Speramus, Fridericum Vogel mox nos 
esse adiuturum. 



Diodoc. IV. 69. 5. schol. j68AD. 



rCAoi iti fiuSo- 



a 3i 9ai'B: 



Ai Merci 
u Ixion 



is lovi! 



schol.Ap.Rh. III. 61. 

xai vnegoy jroitj- 

■ aas terpiixrtiuov I 



loyovai i&r 'Hiofa ?in^£ Sixag -rzaQ' 
iiB ro fi(yf9os taiy a^ToC oZtiii, irot^- feros in rota c 
^fia^tTjfifvm' iino aut aiiiiy fv rois striaxit, quae 
zliot */(■ TQoxor xaiax^orioii aiQt- ndhuc dicitur vt 
tvSiSTJvat, xnl Vfoffnt/jfronDii^i 

nfiw^lav tx^iv atHiifoO, 
almiioy. 

Hos omnes ex imo eodemque fonte hausisse luce est clarius, 
quamquam fortasse Pindari scholiastamjetiam ahena admiscuisse con- 
cedendum est. Quod autem Diodonis Ixionem ex nube non unum 
fiUuni Centaurum, sed Centauros genuisse narrat, sine ulla dubi- 
tatione Diodori neglegentiae adscribo, quamvis Hyginus idem refert, 
quem statuo eodem modo peccasse. — Neque in fine huius Dio- 
dori partis desunt vestigia , e qulbus conligatur , eam cum Apollo- -1 
dori et Hygini fontibus cohaerere. Conferas enim capitis 70 para- I 
graphos tertiam et quartam cum Hygini fabulae 33 fine, Zenobi j 
c. V. 33^^"), et iniprimis scholio A. 263 AD. Scholiasta 1 
sicut Diodorus non modo Pirithoi uxoris nomen idem refert: 'Jjitio- | 
SafAna ^ Bo^Tov (D, ^lnno/iSzttu A), sed etiam Centauros in Maleam | 
confugisse narrat. 

Melius in Salmonei generis historia procedit quaestio, cum haec , 
etiam in bibliotheca servata sit. Nam inde ab Aeolo , Salmonei 
patre, Deucalionis nepote, usque ad Nelei liberos et Amythaonis 
filios , Biantem et Melampodem , idem stemma ab utroque inlu- 
stratur, neque uilum invenitur discrimen, nisi quod capitis 68 § 3 , 
Aglaia Amythaonis uxor adpellatur, ab ApoUodoro autem Eido- j 
mena*''). Melampodis autem genus, quod enumerat Diodorus c. 66 ] 
§ 5, in bibliotheca non invenitur, attamen Amphiarai pater Oicles I 



^) Zenobium \. 33 b ex Apollodori bibliotheca hausisic suspicalus est Carolas | 
Robert; tn bibliothecae epitomB Valicana Lapithanim et Centaurorum proelimn 
inveniri tcstatur Ricardus Wagner; Rhen. Mus. XLI. p. 145. 

'■') Plnra traduntur Melampodis matris nomina; tertium adnotatum est a Theone 1 
e Dieuchida Megarensi et ad Apoll. Rh. I. 121 , ubi i/wpftimj cod, eihJbet , et ad 1 
Theocrit. IIL 43, obi 'PoSonti legitur. Cf. Udalr. de Wilaniowitz : Isyllos 
EpidauroE p. 177, n. 33. Quartum est 'jiltfeallloia in schol. Theocrit. IH 43, 45. I 



- S7 — 

etiam ab Aopollodoro velut p. 93 1. i6 et ab Hygino nominatur, 
eius mater Hypermnestra, Thesti filia, ab Hygino velut in fabula 70. 
Eadem Melampodis genealogia, quam refert Diodorus, reperitur, 
exilior quidem, in scholio ad Theocriti III. 43, quod modo Me- 
lampodis uxorem non Iphianiram, Megapenthei filiam, sed Iphi- 
anassam Proeti filiam nominat. Quod vero pro MavrA apud Dio- 
dorum in scholio M&vriog legitur, non est discrimen , sed e scholio 
Diodorus est emendandus, cum itidem Pherecydes in schoHo 
N. 663 V Mantium Melampodis filium adferat. Ut vero tibi per- 
suadeas, non solum generis stemma, sed etiam fabulas esse easdem 
apud Siculum et bibliothecae auctorem conferas c. 68 § i cum 
bibl. p. 23 1. I — 2, 1. 11; § 2 cum bibl. p. 23 1. 22, 1. 4 — 10; 
§ 3 cum bibl. p. 23 1. 24, 20; p. 24 1. 14 — 16, p. 23 1. 26 sqq. 
etc. Adpingam autem Salmonei fabulam, quam componam e 
Diodori 1. IV. c. 68 § 2 et libri VI. frg. 7, 4«») collatam cum Hy- 
gini fabula 61 et bibl. p. 23 1. 3 sqq. 

Diodor. VI. frg. 7, 4. bibl. p. 23 1. 3. Hyg. fab. 61. 

"OTio^al/^tovsiisdaefirjg v^Qiatrjs ^h wv (sc. Salmoneus Aeoli filius 

xal vniQr\(pavog tjv xa\ o SaXfjnovevg) xal T(p Jtl Sisyphi frater cum tonitrua 
TO ^eZov SiiavQ^f Tag Sk i^iaova&ai &ik(ov dia ttjv et fulmina imitaretur lovis, 
avTov TtQa^ug vn^QixHV aai^uav ixoXdaSi]. iXsys sedens quadrigam faces ar- 
T€5v Tov Jibg dnSipaCviTo ' ydq iavTov elvai Jta, dentes in populum f mitteret 
rfio xal xaTaax€vdC(ov 6id xal Tag ixiCvov ^vaCag et cives; 
Tivog fjirixavrjg ipotfov i^aC' d(p€l6fi€Vog iatrr^ nQoa' 
aiqv xaX fiifiovfxivov Tag itaaae d-yiiVj xai ^vQaag 
^QOvrdg i^QOVTa^ xal ovtb fiiv i^tjQafxfiivag ^ aQjua^ 
&vaCag ovT€ nayrjyvoeig rog fiETa Xe^iJTCjv xaXxciv 
iTiXei, avQ(ov iXsy€ fiQovTav, 

fidXX(ov Si €lg ovQavbv 

ai&of^ivag Xafxnddag 
tX€y€V daTQdnT€i,v. Z€vg 
IV. 68. 2 ... vno ^k avTov x€QavV(6aag r^v ob id a love fulmine est 
Sh Jiog ^id TTjV daifi€iav xTia&eTaav vn^ uvtov ictus. 
ix€Qavv(6&r]. noXiy xal Tovg oixrjTOQag 

rjffdytae ndvTug. 

lam quaero, quomodo explices manifestam propinquitatem, 
quae inter Diodorum et Apollodorum, Hyginum, alia mythogra- 
phorum fragmenta in scholiis dispersa intercedit? Cum illos histo- 



«8) cf. A. Ludwich Mus. Rhen. vol. XXXIV. p. 619. 



- 58 - 

rico usos esse, sanus nemo suspicari possit, num tu e diversis 
fontibus tot similia et paria fluxisse praetendas? 

At mittamus haec. lamiam enim exsistit quaestio, utrum Dio- 
dorus in hac modo parva parte auctorem, qui fabulas graecas in 
generum stemmatibus insertas edidit, secutus sit, ut Otto Sieroka 
sibi persuasit, an etiam alia genealogiarum vestigia et alii Diodori 
loci my thographis , imprimis ApoUodoro similes possint ostendi. 
Posse revera, iamiam ut tibi persuadeam studebo. 

Siculus, qui initio libri IV se primo loco de Baccho fabulas 
relaturum esse dicit, capite 2 incipit a dei illius avo Cadmo Age- 
noris filio, et, postquam eum a patre expulsum in Boeotia Thebas 
condidisse, quattuor filias, unum filium procreasse, Semelam unam 
ex eis a love compressam et a lunone deceptam interiisse narravit, 
denique ad ipsum deum pervenit. Itaque haud patet, cur Otto 
Sieroka non etiam hanc fabulam e genealogiarum libro, quem 
vocat, manasse statuerit. Revera autem ex eodem auctore Dio- 
dorum eam sumpsisse, unde stemmata et fabulas, quas modo per- 
lustravimus, facile cognoscitur. 

Apollodorus enim p. 80 1. 14 sqq. et p. 84 1. 23 — p. 86 et 
Hygini fabulae 178 et 179 prorsus eadem eodem ordine sed multo 
uberiore neque doctrinae experta narratione praebent. Ipse locis 
comparatis, me non nimium dixisse tibi persuadeas. Semelae autem 
sortem Diodorus etiam libri III. c. 64 § 3 sqq. paullo fusius, sed 
minime aliter tradit. Quod animadverti et concedi cum mea intersit, 
utrumque Diodori locum iuxta bibliothecae verba et Hygini fabulam 
describam. Ipse compares etiam schol. H 325 ABDL, quod paene 
ad verbum cum bibliotheca consentit^®). 

Diodor. III. 64. 3. Diodor. IV. 2, 2. bibl. p. 85 1. 29 sqq, Hyg. fab. 179. 

/Liv&oXoyovai yaq rf^ 6h 2^s/j,^Xrj ZefxiXrig 6h Zevs lovis cum Semele 

^Qaa&ivra ^Ca fjLi" Sta t6 xdXXog /ICa iQaaS-eigxQvipaavv- voluit concumbere, 

yrjvai TrXsovdxig fjii/yivTa xal fjLf(^^ €vvd^€Tai. 

auT^ (sc. 2€fjiiXri) rjav/Cag notovfjitvov 

Std t6 xdXXog, Tag OfjLvXCag 



®®) V. Eduard. Schwartz : de scholiis Homericis p. 445. 



— 59 — 

Diodor. III. 64. 3. Diodor. IV. 2. 2. bibl. p. 85. 1. 29 sqq. Hyg. fab. 179. 
TTjv 6^ "Hgav Crjko- ^o^at xaiaqQoveiv tiSk^anarri^eToa quodlunocumresciit, 
TvnoOaav xal ^ov- avTvg. vno "Hqag, xaTa- specie immutata in 

Xofiivriv TifjnuQC(} vsvaavTogavT^ ^ftog [Beroen] nutricemi) 

negifiaXsiv ttjv av~ nav t6 aiTri&ky nov- ad eam venit et per- 

-d-Qtonov , Ofioito&rj- rjaeiv, suasit, ut peteret ab 

vai fjiiv T*n Tbiv love, 

ano^oxrjg Tvy/a- 
vovadiv, naqaxqov- 

aaad^ai J^ Tr^v ^^ ^odem modo ad 

SefxariV einuv se , quomodo ad 

yaQ ngog avrrjv lunonem veniret, *ut 

fe xa&rjxov ^v intellegas« , inquit, 

Tov JCa fi€Ta TTJg "^^ae sit voluptas 

ini(paveCag Te xal ^""^ ^^'^ concum- 

Tifxrjg noieta&at, Triv bere». 

ofxiXCav, rjTieQ /Qrj- 
Tai xaTa Tr\v nnbg 
T^v "HQav avfineot- 
(foodv. 

dio xal Tov fihv SvoneQ vn^ avTrig alTelTat toiovtov itaque Semele 

dCa, Trjg ZefxiXr^g naQaxXri&rjvai Tag avTOv IX&eTv, olog petiit a love, ut ita 

d^tovarjg Tvyxtivitv IninXoxag ofioCcig rjX&e fivriaTevofxevog veniret ad se. 

Ttov tatov "Hqcc Ti- noinad-at TaTg nQbg "HQav. Zevg dt fxri 

fjidjv, T^y "Hoav avfineQi- Svvdfitvog dvavev- 

(fOQaTg. aai, 

naQayeviad-at fiera tov fjikv ovv nuQayCveTai eig tov Qua re impetrata 

^QovTtHv xal xe- JCa nuQayevo- d^aXafjtov avTr^g lovis cum fulmine 

Qavvav, fjLiVov S-eonQentug daTQanaTg ofjiov xal et tonitribus venit 

fieTa ^QOvTwv xal ^QovTaTg, xal xe- 

daTQaniSv inKpa- Qavvov Iriaiv. 

vd)g nouTa&at, ttiv 

awovaCav ' 

TrjV 6e 2efjL(Xriv ov/ Trjv 6k ZefjtiXriv ZefJtiXrig Sk Sid et Semelen confla- 

vnofjieCvaaav TO eyxvov ovaav xal tov (po^ov ixXtnov- gravit. Exuteroeius 

fjLfye(^og T^g nfQV t6 fxfye&ogTrjgneQC- arjg, i^afirjViaTov t6 Liber est natus. 

aTdaecjg TeXevTrjaai OTdaetag ovx ivfy- ^Qiqog i^af^fiXtud^kv 

xnl 70 ^Qi(fog ix- xaaav t6 fxkv ^Qi- 

TQmaat noo tov xa- qog ixTQtoaat, vno 

d^y.ovrog /qovov, 6k tov nvQog avTrjv 

TelevTrjaat. 

x) Nomen videtur 

interpolatum esse ex 
Ovidii met. III. 
V. 278. Sed nihil 
praeter nomen. 



— 6o 



Diodor. III. 64. 3. 

X(tl TOVTO fxhv TOV 

Ala Tax^o>s ^ig tov 
iavTOv fxrioov iy- 
xQvtptti' fAixa Sh 

Tavra toO xuTa 
ipvaiv Ttje y€v^a€(og 
XQovov rrv TeXeiav 
av^rjcfiv noii^aavToe 



Diodor. IV. 2. 3. 



bibl. p. 86, 1. 3 sqq. 
ix TOO Tivqog dQnd' 
aag IviQQaipe t^ 

fXTJQ^ . . . XaTOL ^k 

Tov XQOVOv Tov xa- 
d"rjxovTtt ^towaov 
yevv^ Zsvg kvaag 
Tct ^dfJLfjLaTa^ 



Hyg. fab. 179. 



hteiTaTonaiSCov xal SCStaaiv ^EQfA,^. 
dvttXa^ovTitrov JCa ... 1. 22 xa\ lafimv quem Mercurius ab 

nagaSovvai t^ avtov *EQfj,rjg igne ereptum Nyso 

*BQfAy, xal TiQog^ dedit educandum 

Td^ai 

dneveyxetv t6 fiQ^- tovto fjihv dno' nQog vvfiifng 1x6- 
(fog aig NOaav Trjg xofjkCaai nQog t6 fiiaev iv Nvarf Trjg 
IdQttfiCag' avTQov t6 iv TJf IdaCag xaToixovattg 

Nvarj, xeCfAiVov fAt- . . . 

Ttt^v *PoivCxrig xal 
NeCXov, Tttig Sh 

vvfitpaig nttQadov' 

vai TQ^tpeiv. 



ivTttv&a (f' vn6 
vvfA(p<ov TQatpivra 
Tor naida nQoaa- 
yoQev-S-fjvai fxkv 
dno Tov naTQog 
Xttl Tov Tonov ^to- 
vvaov . . . 



. . . Si6 xal TQa- 
(pivTtt t6v Jtovvaov 
iv Ty Nvarj rvxetv 

Trjg nQoariyoQCag 
TttiTrjg dn6 ^Jiog 
Xttl Nvarjg. 



et graece Dionysos 
est appellatus. 



Hic consensus cum aliter omnino non possit explicari, atque 
ad unum omnibus fontem vocatis, adnotem Diodorum etiam 
de Musis eundem mythographicum fontem adiisse videri. Nam 
Mnemosynae et lovis eas esse filias, quod a plurimis mythogra- 
phorum tradi Diodorus dicit, legitur etiam in bibliotheca I. 3. 9, 2. 
Sed etiam Alcmanis raram mentionem ex enchiridio mythologico 
fluxisse Udalricus de Wilamowitz demonstravit, qui eiusdem rivulum 
in Clementis Alexandrini protreptico p. 27 detexit"^^). 



''^) Commentariolum gramraaticum II. p. 11. 



lam ad naQtxfiuaiy, quam vocat Diodorus, capitis 34 transeamus, 
ubi, Deianira ab Hercule in matrimonium ducta commemorata, de 
Meleagro se dicturum esse promittit. Sed non solum de eo, qui 
sicut Deianira ex Oeneo et Althaea natus est, disserit, sed addit 
capite 35, Oeneum postea Periboeam, missam ab Hipponoo Ole- 
nio e Marte gravidam, uxoris loco accepisse et Tydeum filium 
procreasse. Cur hoc addidit? Nimirum quia in fonte invenit, qui 
totum Oenei genus inJustravit. Eandem autem Meleagri fabulam 
legis in bibliotheca p. iS 1. 2 — p. 19 !. 10, quae duobus locis 
paullulum a Diodori narratione discedit, et in Hygini fabuUs 171 — 
174, quae quidera Ovidium resipiunt. Prorsus autem Diodorus 
consentit cum schoJiasta ad /. 54S ABD, qui itidem primo a Me- 
leagro aprum ictum esse et Atalantae, cui Meleager pellem et 
caput donaverit, ab Althaeae fratribus insidias paratas esse narrat. 
Commemorat autem historicus duas fabulae de Meleagri morte 
formas sicut Apollodorus, quarum altera de ligno a Parcis Althaeae 
dato apud utrumque eadem est. Alteram vero quamquam Dio- 
dorus brevissime modo significat, eandem esse, quam Apollodorus 
secundo loco refert, propterea pro certo habeo, quod apud utrumque 
Meleager matris exsecrationibus moritur. Atque hanc fabulam 
Apollodorus secundum Iliadis I. v. 553 — 599 narrat, addit autem 
mortem Meleagri, quem Homerus non commemorat; eandem ad- 
notat etiam Diodorus"). Luculenter igitur adparet, etiani hic Dio- 
dorum et Apollodorum ex eodem hbro fabulari hausisse, qui etiam 
fabularum discrepantias exhibuit. At Diodori capitis 35 § i una 
re distat ab Apollodoro. Hic enim Periboeam Oleniam ab Hip- 
ponoo patre ad Oeneuni missam, secundum Hesiodum ex Hippo- 
strato Amaryncei fiho gravidam esse narrat, Diodorus autem e 
Marte. Sed Apollodorum errasse demonstrant Hesiodi versus ipsi, 
quos scholiasta ad Pindari Olymp. XI. 46 (frg. 97 Rzach) servavit : 
3 Tiji' d' 'Ai.mQviy)titSrjg 'InniarQUTog, o^og ^pt^og 

(Dtxrtoj &'/i.aog v't6g, 'Emiui' hQ/afiog «vrfpwc « 

Neque possum non contendere etiam Diodorum errasse, cum 
equidem Tydeum Martis filium nominari nusquam praeter unum 
hunc Diodori locum inveniam. Itaque cum praeterea Diodorus 



") cf. . 



n schol. i. 534 ABD, quod duas illas fabulae formas perniiscet. 



prorsus cum Apollodoro consentiat, mihi necessario concludendum 
esse videtur, etiam Diodonim nescio quo errore perductum false 
Martem Tydei patrem adpellasse. 

De Heraclidis, quorum de reditu in Peloponnesum fabulae c. 57, 
58 sequuntur, cum difficillimum sit dJsputare^^) neque obiter agi 
possit, adnotem modo, etiam haec capita propinquitatis vinculis 
cum Apollodoro et Pau.sania esse coniuncta, apud quos Diodorei 
mythographi vestigia itenim iterumque invenimus. Herculis filios 
post patris dnoS-ifmty apud Ceycem Trachinium habitasse, tum 
Eurj'sthei minis expulsos ab Atheniensibus hospitio acceptos devi- 
cisse Argivos, Eurystheo ab Hyllo interempto omnibusque eius 
filiis necatis et Diodorus 57 § 2 et Apollodorus {p. yO I. 6 sqq.) 
itidem tradunt, quamquam singulis nonnuOis rebus distant; etiam 
Tlepolemum Licymnio necato ex Peloponneso in Rhodum fugisse 
Diodorus 58 g 7 cum Apollodoro p. 76 I. 25 consentit. Hyllum 
autem ab Echemo Tegeata victum esse et interfectum Diodorus 58 
§ 3, 4 sicut Pausanias VIII. 5. i referf^). 

In Thesei fabulis, quae inde a capite 59 sequuntur, genealo- 
giarum vestigia (v, c. 59 § i ; c. 62 § i), quamquam magis rara, 
tamen vix minus sunt aperta, quam in Cretensi historia, quae els 
intercalata est ; aRinitas autem . qua Diodori naiTatio cum Hygino 
et Apollodoro copulatur , artissima est. Velut capitis 59 para- 
graphum primam conferas cum bibliothecae p. 125 I. 21 sqq., 
Hygini fabula 37. Sex labores, quibus Theseus Trozene profectus 
Athenas pcrfunctus est, eosdem esse apud Diodorum ^2 — 6 et 
in Hygini fabula 38, non quidem mirum est'*). Septimo loco se- 



■■^ V. Udalr. de Wilainowitz: de Euripidis HeracUdis, progr. Gryphiswald. 

'") Comiit igitur Ottonis Sieroka aentenlifl, quam p. 14 et 16 protnlit: omoia 
generam Blemmala tuiuii Diodori fontis usque ad Troianum bellum esse prodncta. 
Sin autem in «niversum spectas , sane est retla et probata. Etiam Photius bihl. 
cod. 186 p. 142 (Behlier) dicit de Apollodoti bibliotheca; 'Xiiitiai f(x9' '"'^ 
TpraixiHv , quamquam Heraclidarum reditus sane poat Traiam captam accidit. 
V. C. Robert de Ap. bibl. p. 5. 

") LocuE, quo Thesei cum Cromyonio sue proelium refertur, commutatus est in 
codice F cum eo , quo Procrustae poena referLur. Librariorum hoc esse vitinm veri 
simile esl. Nam laborum ordo allns non esse poteal atque locorum ordo, quos via 
tangit. Ilaque etiam bibliothecae epitoma Vaticana tertia loco pngnam in Cro- 
niyonium suem refert (v. R. Wsgner Mus. Rhen. vol. XLI. p. 140). 



quitur pugna cum tauro Marathonio, quem Herciiles ex Creta ad- 
duxerit. apud utrumque. Antequam autem Diodorus de Thesei 
expeditione in Cretam facta verba facit, breviter Minois prosapiam 
perlustrat. Quae pars bene congruit cum bibliothecae p. So I. 9-— 12 
et p. 81 1. 21—25, praeterquam quod Diodorus duos Minoes enu- 
merat, quorum alter nepos est alterius; sed Diodori fons varias de 
Minois patribus sententias adnotavit, ut ex c, 60 §3 elucet, atque 
inter eas etiam eam , quae unum modo Minoem agnovit , cum 
addat c. 60 S 3 secundo Minoe commemorato: iSf ri^eg Jifii; vibv 
di-aygiffovaivs, Juppiter autem primi Miiiois pater sit. Atque ipse 
Diodorus sicut Apollodorus hanc sequitur sententiam 1. V. c. 78, 
ubi partim quidem eum eodem fonte usum esse crediderim. Minois 
filium Androgeum, pergit, qui Athenis ludis Panathenaicis omnes 
vicerit (Diodor, IV, 60, 4 = bibl. p. 124 1, ro), interfectum esse 
Thebas profectum. Atque hic discrimen inter Diodorum et Apollo- 
dorum intercedere videtur, sed videtur modo: in bibhotheca enim 
p. 124 1. 12—15 narratur, ab Aegeo emissum esse Cretensem 
contra bovem Marathonium, nimirum ut moreretur; addit autem 
secundum nonnullos auctores eum Thebas euntem ab incolis necatum 
esse. Vides, rursus Diodorum duas varias fabulas coniunxisse ita, ut 
Aegeum iussisse dicat, Androgeum ilJud iter facientem interimi. — 
Tum vero Athenienses fame vexatos, dei iussu Minoi paruisse, qui 
septem pueros puellasque septem flagitavisset, apud utrumque legis. 
Cum narratione, quae sequitur c. 61 § 4 — 5 init. confer Hygini 
fabulam 42. Neuter autem omittit, Theseum postea Ariadnae sororem 
Phaedram duxisse in matrimonium (c. 62 g i = Hyg. fab. 43 s. f). 
Valde autem quaeso animadvertas , m tanta fabularum de 
Ariadna Theseoque varietate bene consentire Diodorum (61 S 5, 6) 
cum Pausania (I. 22, 5) et Apollodoro '^), qui omnes narrant, Theseo 
Ariadnam in Dia insula a Baccho esse raptam. 



'*) Observavit M. Wellmanni de Istro Cailiniachio p. 93, confer quae infra 
disputabinras. Apollodorum idem narrasse, epitoma Vaticana docet, quam invenit 
Ricardus Wagner. Miro autem modo explicst illius fabolae ortum (Mus. Rlien. XT.L 
p. '45); >Die lokalpatriotischen Tendenzen des Atheners Apollodor sind langst erkannt 
(v. Robert a- a. O. p. 34); ihnen scliliefst sieli wardig an , dafs auch er bemttht 
gewesen ist, den Echlimmsten Flecken von dem gliinzenden Bilde des Nationallielden 
zn tilgeii.' Putatne revera demum secundo p. Chr. n. hoc Atheiiienses fecisse! 



- 64 - 

Statim Daedali fabulas adnectamus, quas Diodorus c. 76 — 80 
fuse enarrat. Quorutn cuni capita 78 , 79, capitis So initium 
aliunde raanasse Ottoni Sieroka iam supra concesserimus et 
c. 80 § 3 — 5 ab ipso Diodoro esse de suo additas cum 
Christiano G. Heyne statuerimus, restant modo capita ^6 
et jj , neque haec tota e niythographico fonte Diodorum 
sumpsisse contendere ausini. Distant enim ab Hygino et Apollo- 
doro. Sed Daedalum cx Creta pennis artificiose confectis cum 
Icaro per aerem aufugisse, Icarum in mare decidisse, patrem 
solum in Siciliam pervenisse, Diodorus c. ?? § 7 — 9 prorsus eodem 
modo narrat, quo Hyginus fab. 40 et Apollodorus (v. epitomam 
Vaticanam, Mus. Rhen. XLI. p. 141 = Zenob. IV. 92). Nam quod 
Hyginus narrat, Minoem Daedalo propter vaccam Pasiphaae con- 
fectam succensuisse , Diodorus § 7 indicat verbis: nJmddXov . . , 
ini Ttjg TIaat({}&rfi xQVTnofuvw- et § ^ diserte dicit : tJulSaXo» 
7iv9-6fi{yoy Tfjv AntiXfy- ToC Mii'") rf(A rijy xaTaanfv^i' rfj; ^o6q . . .« 
ApoUodorus autem etiam hanc Minois in Daedaluni irae causam 
tradidisse adparet praeter alteram , quam epitoma Vaticana solam 
praebet sSn MUwi; uia&'6fifvog xoil <pti^tiy fitza &^(j^oig, JalSai-ov 
tthiov iy Tti lapvQlv&o) fitTii toE naidbg 'Txapiov xaS^tt^^iyt : Zenobius 
enim IV. 92, qui paene verbo tenus cum ApoIIodori epitoma con- 
sentit, pro illius quae modo exscripsi verbis exhibet haec: ndi' 
Sntg (sc, JaiSa).Qq) il^AoaTn ftvaog ini Tri" Trjg ITaaiq'iir/g i^orct tw 
jipAc tAv raiipoj'« '*). Adnocem autem, Diodori alteram narrationem 
Pausaniae VII. 4. 5 — 6, IX. 11. 4 non ita esse dissimilem, cum 
apud utrumque non pennis, sed navibus ex Creta in Siciliam 
aufugiat"), atque quae Diodorus de Daedali statuis dicit, saepius 
Icgi, ergo ad unum fontem redigendum esse''^). 



tcmporis fabulas ut ita dicam vixisse? Bibliothecae auctoieni 
Hermannus Diels Mus. Rhen. vol. XXXI. p. 8 



PutBtne rei 
Apollodoii 

'*) V, Mus. Rhen. XLI. p. 143 Ricardos Wagner Zenobi verba illa ab Apollodciro 
aliena CBse putat. 

l'^ cf. etiam Plini nat. hist. Vll. 209-. .malum et antenniin Daedalus 



(in 



init).. 



'*) V. imprimia schol. Pkton. Menon. p. 367 et Tzetzae chiliad. I. 539; com- 
poauit locoa Joannea Overbeck: ■Schriftquellen lur Geschichte der bildenden Kunst 
bei den Griechen.» Cf. Car. Rohert: ArchSologische Marchen S. I sqq. 



— 65 - 

Capite 62 Diodorus Hippolyti et Thesei mortes narrat. Atque 
cum de Hippolyti fabula , quam miro modo partim secundum 
Euripidis Hippolytum Coroniferum, partim prorsus aliter refert, 
infra nobis sit agendum , hoc loco modo monuerim, Diodorum 
fabulam de Hippoiyti morte, cum non crederet, a Neptuno taurum 
e mari promissum esse, ad communis vitae ratiotiem suo periculo 
redegisse videri. Tum autem adnotat, Theseum seditione facta ex 
Attica eiectum diem supremum exsulem obiisse, .sicut Apollodorus, 
Ricardo Wagner teste Theseum a Lycomeda necatum esse scripsit. 
Idem etiam Plutarchus in Thesei vitae c. 35 profert atque idem 
quod Diodorus addit, herois ossa Athenas reportatas esse et ipsum 
divinis honoribus et templo esse cultum. 

Vix Thesei morte narrata, tamen capite 63, quod sequitur, 
historicus unum ex eius faciiioribus addit: Helenae raptum et 
descensum ad inferos. Unde puto conligendum esse, Diodori 
auctorem mythographum has fabulas non in Thesei vita rettulisse. 
Ac nescio an non casu factum sit, ut itidem neque in bibliotheca 
neque apud Hyginum eas inter illius herois facinora enumerarentur, 
sed in genere Tyndaridarum inlustrando coramemorari. Ex eodem 
autem fonte, unde Thesei fabulas, Diodorum hasce petiisse adparet 
vel obiter comparato capite 63 cum ApoIIodoro (p. 107 1. rg — 24) 
et Hygini fabula 79. Accedit , quod Plutarchus in vitae Thesei 
c. 31 sicut Diodorus refert, Helenam Theseo esse addictam, cum 
per tesserarum iactus cum Pirithoo de praeda concertasset. Ab 
Hercule unum Theseum ab inferis reductum esse, etiam ApoIIodorus 
p. 66 !, 28 tradit, Hyginus autem fabula 79 et Theseum et 
Pirithoum ab illo heroe liberatos esse narrat, sicut Diodorus c. 26 
g I. Denique etiam tertiam fabulae formam satis raram Diodorus 
t^- 63 § 5 addit, quae neutrum rediisse refert: invenitur in Vergili 
Aeneidos 1. VI. 617. 

Venimus ad fabulas Thebanas. In iis tractandis Eduardus 
Schwartz cognovit, «prorsus easdem rationes fabularum componen- 
darum apud Diodorum inveniri, atque in compendiisf , exemplis 
usus fabulis de Oedipode puero et iuvene atque de Amphiarao 
ab uxore ad bellum coacto'^). Ac si totam Thebanarum 



'3) de Eclioliis Hon 



-- 66 — 

fabularum narrationem Diodori cum bibliotheca comparaveris , con- 
cedes, plane eam esse eandem sed breviter contractam. Conferas 
quemvis huius partis locum, omnes itidem, quod dixi, probabunt. 
Velut hunc perlege comparatum cum bibliotheca et Hygino. 

Diodor. IV. 65, i sq. bibl. p. 93 1. i sqq. Hyg. fab. 68, 69. 

n(J€afivj^QOV <f' ovjos . . . Jivkg Sk 7iq<ojo7' 68. Polynices, Oedipodis 
*Ej(oxX^ovgy jovjov nQb}- ^EjioxX^a uQ^avja /nrj fiov- filius, anno peracto regnum 
jov UQ^ai, xal SieX&ovJos Xfa&ai naQadovvai, jr\v ab Eteocle fratre repetit. 
joa xQovov fiTj fiovUa^ai ^aaUeCav. ille cedere noluit. 

naQaSiSovai jr\v ^aailefaV' 
jov Sk ITolvvetxTiv xaja 
jas Ofioloyias anauftv 
jrjv aQ/i^i'' 

jov cf^ a6iX(f)0v firi (pvyaSev&els S* ovv 69. ... sub eodem 

vnaxovovjos (pvyilv eis IlolvviCxris ix Gri^oSv rixev tempore Polynices Oedi- 

^Aqyos nQos^^ASQaaJov jov €is"AQyoSij6vj€ OQfiovxal podis filius expulsus ab 

fiaaMa, jov ninlov ^/(av' l^aai' Eteocle fratre ad Adrastum 

X€v€ dk "AQyovs "ASQaajos devenit 

6 Takaov. 

xal jots jovjov fiaai" et Tydeus simul Oenei et 
leCoiS vvxjfoQ nQoanelaCii Periboeae captivae filius a 
xal avvdnjH fdaxfjv TvSit patre , quod fratrem Mena- 
j(p Oivibis (psvyovji KaXv lippum in venatione occi- 
dbiva (cf. p. 20, 1. 5 sqq. : derat . . . 
Tvdevs . . • l(fivyaSev&r} 
xa&' ov 6r] XQovov (faal xjiCvas . . . (os Sk 6 jrjv 

TvSiaJovOiviojs ivKaXv- "AkxfieoaviSa y€yQa(f(6s, 

cTwrt joifs dveyjcovs dve- rovg MiXavos [v. p. 17, 

Xovja . . . (pvyetv ix jrjs 1. 16] naldag . . . (as Sh 

Aij(oX(as €ig 'LiQyog. *f>€Q€xv6r]g (friaCv, ^Meviav 

dd€l(fbv iSiov). 

^'AdQaajov6idfi(fOjiQ0vg yevofiivrjg Sk i^aC^fvrjg Adrasto, Talai et Eury- 

vnoSe^dfievov (fi>Xo(fQ6v(ag ^orjg ini(fav€\g^A6Qaajog nomes filio, responsum ab 

xajd Jt Xoyiov avvotxCaai SiiXvaev avjovgy xa\ fxdv ApoUine fuit, eum filias 

jdg d-vyajiQag avjotg, j((6g jtvog VTTOfxvfja&elg suas . . . apro et leoni 

IdQyeCttv fxkv IloXvveCxet, XiyovJog avj(p xdnQ(p xal daturum in conjugium . . . 

^rjinvXrjv 6k TvSet, XiovJi avCev^tti jdg d-vya' Tunc rex responsi memor 

€vSoxtfiovvj(ov 6k Twr JiQag, afjKfojiQOvg etXeJo Argiam dat Polynici, . . . 

v€avCax(ov xal fieydXrjg vvfj,(fCovg . . . yafxet 6k Deipylam minorem dat Ty- 

dnodoxrjg vno jov ^ttai- JrjtnvXrjV fikv TvSevg, deo . . . At Polynices rogat 

Xiojg jvyxf(v6vT(ov , (faal l^QyeCrjv Sk IloXvveCxrjg. Adrastum, ut sibi exercitum 



- 67 - 

Uiodor. IV. 65. I sq. bibl. p. 93 1. i sqq. Hyg. fab. 6S, 69. 

tovliiSQaoiov }(<igii6fifvov anl rcBToiit Ai^aaio; rlfi- commodaret ad paterni 

avioTs tnayytlXaa^at ipaiiQovg iig la; naigiias regnum recupeinndum 

xaiBiiiv Bfufoiigoug th iiJCfaxfTO xardietv xal fralre: cui Adraslus 1 

liis nBT^lSiis- xoiravioi iF' Ti^iucar ^/il S^fiag tonevif tajitum exercitum dedit, 

ni'roii nomov xatayaytTv 0i^ailii<s9ai , xai ro^f etiam ipse cum aliis {sepli 

lov noXvjilixiiv . ■ . nyiffr^nf auv^Sgoi^tv. ducibus profectua eal . . 

Aut aliud inspice ex Epigonorum fabulis exemplum ; 
Diodor. IV. 66. 1 sqq. bibl. p. 97 1. 2S sqq. 

01 fiiv ovv l-irri inl e^?ag loioBiov ftfia J^ ^ixa hti ol i 

iC nfgag fa^ov ol Ji Toilriui' naiSfg, naiSfg, xljiS^ivTig friiyi 
tnCyovoi avofiaaaiviec, jov itSv naiigoiv inl Si^^ag TigajjQouvio, 1 
&avaiov fnfSiovTfs eyvianav aiQailCfiv aavatov Ti/iB>etjaaaSi 
JtotriJ inl liig Biifiag, la^ovieg xQVf^^v 
!r«g' 'Anokliavag 7ioi.f/itiv t^v ngo- 
tiprifiivTiv -nohv ar^aiiiyov tj(OvTB( 
'jii.xfttiava lOf 'Afiifxa^aov. 6 tf' 
^Alxfitiov alQt&etg vn' aii&v aigairiybg 
IniiQaiiiae lor 9edv neQi lijg inl 
leg B^^ag aiQifitiiis xal ntiil i^g 
'Egnf'vi.tig t^; firiigiis xoldafias' toO 
•Si 'Anolliovos ^p^traiToc ttftifotfea 
Ta ngoeiQijfiiva npcft» i!(ie ib flfj 
fiovov lop jfpiwoCv OQfiov SiiaaSai 
xari T^s ttnia),fia! loO naipos, dXl.a 
xai ninXov XnfieTv aiiiiv xaia i^: inti 
vtoii TtUiiT^g' . . . lov ii n( 
{nQoaSfiitn&tti.) nagit rou vloi 
Ilulvveixavg SetfOdvSQOU , uniag neia^ xal 
liiv ulov aieaievuv (nl idg Brtfiag. 

Sub fine autem distat Diodori narratio a bibltotheca, sed, cum 
iongiore disputatione opus sit, qua demonstretur , etiam capitis 67 
g I aliam non habere originem atque bibliothecae p. gS 1. 30 — 24, 
de hac re alio loco disseram^"). 

Deinde capitis 67 a § 3 usque ad § 7 Aeoli generis stemma 
pingitur notabile eo quod artificiosissime tres distinguuntur AeoH. 



V dnoXofilviov 
D(, aiQaTeiitty 
vimv narigiav 

ivlo flfVOl' xol 
fittVitvofiivoig avcois ii &t6s t&(amat 
rixiiv 'Aixfiioivo; ^youfiivov. a /ilv 
ovv 'Alxfiiiov rjytiaSai i^g iriQaTeias 
oii fiovkofifvog , o/jiag 



la^oOaa yag'E^upv>i>i naga BcgadviSgov 
Tofi nokvvtixovg Tu»i minlov awineme 
aiSas inQttievea9tti. 



"") Adnotem, mt 
c. 66 § 6 et 7 legunl 
1879. p, 2, adnoi. 4. 



mirum aliunde petitum esse pulate, quae dc Dnplina Sibylla 
Cf. Ernesti Maas de Sibyllarum indicibus, Gnyphiswnld. 



— 68 — 

Quod e fonte, quem dicit genealogicum , manasse probabiliter 

statuit Otto Sieroka sicut c. 68 — 75, quae nos una cum capitibus 

57 — 66 ab ApoUodoro aliisque mythographis prope abesse demon- 

stravimus. Accedit quod hoc caput 6y neque Dionysio attribuet 

quicumque nos admodum recte de eo disputasse concesserit, neque 

e TiAiaeo fluxisse quispiani putabit, cum 1. V. c. 7 § 6, quod Timaei 

esse Carolus Mullenhoflf®^) evicit, Aeolus Hippotae filius insulas, quae 

Aeolides vocantur, tenuisse dicatur, hic autem {^'j § 5) Aeolus Arnae 

et Neptuni filius. Hoc Diodori Aeolidarum stemma in bibliotheca 

quidem non legitur, inveniuntur autem in mythographorum frag- 

rtientis et eidem tres Aeoli et Boeoti stirps eodem modo explicata. 

Scholium enim x. 2 exhibet hoc: »^XXo^ ^i Igtiv (sc. AioXa^ & 

^nndTOv natg, 

6 Sk^InnoTtjg vlog Mlfjiavxog' igeTg Diodor. 67 § 4: MCfjavjog dk ^ln^ 

yaQ AfoXovg (paal ytyfvrjad^at, nortjg ysvofiivog, 

nQmov rov rov '^llrivog, § 3 • . . AioXov rov 'EXXrivog 

6€VT€Q0V Tov i^ 'innoTOV xal MiXa- § 4 . . . ^lnnorrjg , , . ix MiXavCnnrig 

vlnnrig, irixvtuaev AXoXov. 

tqCtov tov ix Iloaei^divog xal ^A^vrig, tovtov Sk ^Ligvrf y^vofji^vfi ^vyarriQ 

Hoaei^oivi fjuyitaa tyxvog iyivcTO , . . 
iyiwriaev AloXov xal Bokotov . . . 

Scholiasta autem ad B. 494 BL Boeoti genus sicut Diodorus 
describit hoc modo: 

schol. B. 494, Diodor. 67. 

ZtiQvris T?7c AioXov xa\ Iloaei^aivog vide § 4 ; § 6 : naQiXa^f. Trjg AioXC- 

BoKUTogj d(f* ov ^ BoitOTCa, ^og Trjv ^aaiXeCav' xal ttiv fjihv x^Qf^v 

dno Trjg firjTQog '^QvrjV , Toitg 6^ Xaoitg 
d(p* ittvTov BomTovg dfvofiaaev, 

ov 'jETfwrdff, § 7» Bokotov 6k "lT(avog yivofisvog 

iTixv(oa€v vlovg t^tt aQag, 

ov l^QriCXvxog, ^AXcxtqixoV, "innaXxfiog, *InndXxiuov xal ^HXexTQvova, €ti ^k 
ldX€yrjv(0Q, IAqxCXvxov xal liX^yi^voQaj 

, , , *InndXxfA,ov IIriviX€(og, tovtcjv (f' ^lnndXxLfAog fihv iyiwrjae 

IIriviX€(ov, 

. . . *AX€XTQvovog ArjiTog, ^HX€Xjqv(ov 6k AritTOv, 



^i) Deutsche Altertumskunde I. p. 449 sq. 



- 69 



schol, B. 494. 
, ^AUy^voQa; Ki.ov(og, 
. , . ^AQtjiiixov 'AQXfadnoi 1 



Diodor, 67. 
'.^kcy^viap Si JiXovCov, 
Irfp/fiuKos (Ti IlgoSo^voga xvi 'Agxe- 
nClaov Tovt Inl TQolav aigaTivoufiiiiovs 
vyVf^ova; ■ ~ ' ' 



Vides, Diodorum et scholiastam eundem fontem descripsisse, 
nomina igitur, quae apud alterum traduntur, ex altero esse 
emendanda. 

Ceteris Diodori fabulis perlustratis iam accedamus ad Herculis 
historiam, ac primum quidem de eius parergis, quae vocantur, 
agemus. Narrationem autem, quae inter duodecim HercuUs labores 
et parerga legitur (c. 29, 30), de colonia Thespiadum in Sardiniam 
lolao duce missa, neque ad Apollodorum respicere iam supra in- 
dicavimus, neque ad Timaeum pertiiiere Carolus Mullenhoff statuit. 
Tum vero capite 31 Diodorus pergit, Herculem, qui laboribus 
perfectis Megaram uxorem lolao in matrimonium dedisset, ipsum 
lolam Euryti Oechaliae regis filiam cupivisse, ab Euryto autem 
esse repulsum, quippe qui timuisset, ne lolae et Herculis liberis 
idera contingeret , quod Megarae filii passi essent ; quod prorsus 
eodem modo refert ApoUodorus p. 6y 1. 15—25, addito tamen 
claro sagittandi certamine, cuius praemium Eurytus filiam pro- 
miserat. Deinde Diodorus sicut sclioliasta ad r^: 22 narrat, ab 
Hercule Iphitum, Euryti filium, qui equas patri abactas repetivisset, 
in altam turrem ductum subito esse deiectum. Quod autem 
historicus § 4 refert, reperitur in Aeliani variarum historiarum 
1. IV. 5 , qui etiam finem historiae a Diodoro omissum servavit. 
Postquam frustra Deiphobus, Hippolyti filius, HercuJem ab Iphiti 
sanguine purgavisset, heroem Delphis Apollinem consuluisse etiam 
Apollodorus p. 68 1. 6 et scholium E, 392 D bibliothecae propin- 
quum exhibent. Deinde ab Hercule Omphalae servo Cecropes 
vinctos et Syleum interfectum esse Diodorus Apollodoro (p, 58 
1. 20 sqq.) similiter narrat. 

Caput 32 adcuratius contemplemur, cum praeclarc ex eo liceat 
demonstrare , qua audacia Diodorus varios fontes commiscuerit. 
Ac primum quidem hoc capite cura bibliotheca comparato adparet, 
Diodorum etiam hic fonte illo mythographico usum esse, cuius 
vestigia plura apud ApoUodorum indagavimus. Narrat enim 




uterque, Herculem optimis heroibus collectis (c. 32 § 3 = 
p. 69 1. 5) octodecim navibus Troiam profectum (c, 32 § 2 = 
bibl. p. 69, 1. 4), Oicleum apud naves reliquisse, ut ipse cura 
ceteris oppidum oppugnaret (g 3 = i. 7)"-), Laomcdontem vero 
clani ad oram accelerasse, impetu facto Olcleum interfecisse (^ 3 
= 1. 9) ; tum Troia capta Telamonera ab Hercule praemium virtutis 
Hesionam accepisse, quippe qui omnium primus munim perfregi.sset 
(§5 = 1. 12 sqq., I. 30). 

Accedit autem hoc loco primo eiusdem fabuiae testis, qui 
quamqam breviter quidem necessario omnia contraxit, tamen 
minime est contemnendus inter alias causas etiam propterea quod 
paene ad Diodori aetatem adscendit®^): auctor inscriptionis tabulae 
Farnesianae, qui Dorica dialectu haud semper feliciter usus Herculis 
parerga celebravit**). Eius verba, quae huc faciunt, sunt haec 



> '^fiifiapaov v!6r OtxXAi.' f 
5 recte Oiclei proBJpiam refert, i 
CK 'Avitifttjov fnclvini esiie censi 



^) Male in Diodori texCa leEitur; »10 
Diadoni^ ut sHepins eiTBvit, quamquam c 68 
cum lacobo Fslmero 'AfitfiaQaov librKrii vilio 

'') Augusti Belate fabricatae sant tabulae, quae >Bilderchromkeii< 
Vide 'Griechische Bildercbroniken , beubeitet von Otto Jahn , beendet nnd heraUE- 
gegeben von Adolf Michaelis« , p. 79 sqii. Quid de fabnlis, qua-i enhibent, 
iudicandum sit, exposuit Udalricus de Wilamowitzi Homerisclie Untersuchungeii 
p. 332 sq. 

^) Tabulam Famesianam (apud O. Jahn et Ad, Michaelis J) cum Apoliodoro 
et Diodoro coosenlire iam Corsini cognovil: v, Bilderchroniken p. 84. Haud puto, 
recte Adolfum Michaclis dixisse {Bilderchroniken p. 84); »Cbrigeas ninimt jene 
InBchrift (J, die Prosainschrift auf deii Pfeilern) durch ihren gemSfsigt dorischen 
Dialekt, welcher auch in der chronographischen Notiz der gleichen Tafel (I. 362 sqq.), 
nicht abcr in den Ubrigen Inschriften derselben Tafel wiederkehrt , eine besondere 
Stelle ein. Natarlich ist diese Eigentlimlichkeit acf die benutite Quelle jurilckzu- 
fUhren . . .• Sed Doridem illius tituli non esse optimam ipse Michaelis in nota 435 
p, 84 ostendil. Quod autem in adnotatione chronographica eadeiii Doris observatnr, 
mihi demonstrare videtur, cum illae n mythogiaphicis haruin tabuiarum partibus sine 
dubio sint aegregendae ct cundem omnes originem prodant (v. Bilderchroniken p. 82), 
grammaticum e suo iugenio in titulo scribendo , qui Herculi dedicatani tabulam 
ornaret , doricas nannullas formas adhibuisse , ui hnius Doriensium herois facinoia 
etiaro Dorica dialectu referret et ivniiiuav quandain novicio operi obducerel. 
Rectissime igitur puto Zoegam (v. Eilderchroniken p. 85 , not. 437) conclusisse, 
auctorem huius tituli Doriensem non fuisse. lain vero sequitur, eas huius tabulae J 
lEiGcriptioDes, quae Doridem non saptunt, eiusdem grammatici esse non posse, sed 



— 71 — 

(p. 69 1. 19 sqq.) : i>iaadfiivog d^ Iv TiQvyd-i xtixevog ^EyvaXiov, /Aera 
Tika^Oivog re xat HrikiMg xai OixXicDg eni TQoiav aTQaTevadf,uvog 
elXey rdty ndhy, .Aaof,ieS6yTa xai Tohg vlohg dnoxTeiyag nXav IlQidfxov' 
TeXafitov Te ^Hatdvay eXafiev Tdv IlQidfiov ddeXq^dvy il^ dg TeHxQov vldv 
ed^eTo« . . . Sed neque in tabula Farnesiana (v. p. 69 1. 14 sqq.) 
neque in bibliotheca legitur, Herculem Argonautarum socium primo 
Troiam venisse, monstro marino interempto Hesionam patri reddi- 
disse, postea Troia capta Priamo regnum tradidisse, qui solus 
monuisset, ut Laomedo pater promissa praestaret. Quid vero 
quod Diodorus infra eadem haec in Scytobrachionis Argonauticorum 
epitoma narrat ? Ne vero ulla restet dubitatio, ipse locos compares. 

Diodor. IV. 49. 6: ... rov t€ yccQ Diodor. IV. 32. 4: '^Hgaxk^g (f^ t^v 

Aaofiid6vTa(HQitxlia)(fOve^(Sttv^xaiTr\s noliv iiwv xara xQaxog xal nollovg 

noXetog i$ itpodov XQaTrjaavTa xokdaat iv x^tQc5v vofn^ xaTaOipd^ag nQidfjL(p 

filv Tovg fxsTaaxovTag T(p ^aatXel Trjg ttiv ^aaUeCav dnidfoxe Tdiv ^lha^ojv 

imfiovlrjg, HnidfKp 6k ^ia Tr^v ^i- 6td Trjv ^txaioavvrjv. 
xaioavvriv naQaSovvai Trjv ^aaiXeCav . . . 

IV. 49. 3 : xa\ Tovg filv aXXovg vtovg IV. 32. 5 : ovTog yaQ (sc. 6 HQiafxog 

l^etv TiJ nud^H avv€Qyovg, HQCafiov 6k fiovog rdSv vl^v tov uiaoiiiSovTog 

fiovov ivaVTtonQayovvTtt' tovtov yaQ ivavTtovfievog Ttp nuTQl Tag Xnnovg 

dnotprjvaa&at Setv Ta nQog Tovg ^ivovg dnodovvav awefiovlevasv t^ 'HQaxlei 

dCxata TrjQeTv, xal rrjV t€ dSektpriv xal xard Tag inayyeXCag. 
Tag tafjLoXoyrifiivag tnnovg dnoSiSovat. 

Itaque quod in Argonauticis observavimus , iterum probatur: 
Diodorus e variis fontibus novam historiam contaminat prorsus 
eodem modo, quo scholiastas loTOQiag fabricasse praeclare Eduardus 
Schwartz in schoHis Homericis demonstravit. Etiam Homeri versus 
(E. 638 — 642) repetuntur a Diodoro in Argonauticis c. 49 § 7. 
Utrum autem in mythographico Diodori fonte, quem fabularum 
discrepantias exhibuisse iam saepius intelleximus, adnotatum fuerit, 
secundum Homerum Herculem sex modo navibus Troiam venisse, 
an ipse historicus Homeri mentionem addiderit sicut III. 66, 3 = 
I. 15. 7 = IV. 2. 4, diiudicare nequeo. 



statuendum est, ab alio postea esse additas (»in einer spateren Auflage« , cf. Jahn- 
Michaelis 1. 1. not. 430 p. 84). De undeviginti hexametris restituendis v. Udalr. 
de Wilamowitz in Kaibeli epigrammatum coUectione sub numero 1082. Versus i — 13 
etiam in codice Laurentiano ante Sophoclis Trachinias leguntur. 




— 72 — 

Sequitur Herculis contra Augeam expeditio. Atque consentit 
Diodorus cum bibliothecae auctore eo quod narrat, primum quidem 
non bene HercuH hoc bellum successisse ^*), Nonnullis interpositis 
g 3 pei^it, Herculem Eurytum, Augeae filium, cum pompam 
Neptuno in Isthmum duceret, insidiis paratis subito adgressum ad 
Cleonas interfecisse ; tum Elin expugnasse et Phyleo tradidisse reg- 
num. Inde concludi potest, Eurytum Eleorum fuisse clipeum et 
praesidium, atque eum potissimum, quominus Hercules Elin caperet, 
impedivisse. lam audiamus Apollodorum (p. 70 1. 6 sqq.): Augeas 
Eurytum et Cteatum geminos, qui in unum corpus concreti 
omnes tunc temporis mortaJes viribus superabant, duces constituit, 
Molionae et Actoris fratris sui filios, Atque cum Hercules 
morbo debilitatus indutias fecisset , Molionidae eius copias adgressi 
multos trucidaverunt. Postea autem, cum tertium ludi Isthmici 
celebrabantur , Hercules Eurytum Cteatumque , pompam Eleorum 
ducentes, insidiis paratis subito adgressus ad Cleonas interemit ^*) ; 
tum Elin cepit et Phyleo tradidit regnum^^}, 

Vides, revera vix quidquam inter eos interesse. Nam stultus 
Diodorus, qui quantopere amet, fabulas ad communis vitae rationem 
redigere apertum est, mirificos illos Molionidas geminos Eurytum 
et Cteatum exstitisse non credidit, itaque, ut rem probabilem red- 
deret, e gemiuis unum facturus Cteati nomen abiecit. Negle- 
gentiae autem historici, quam iani nimis saepe observavimus, attri- 
buendum esse puto, quod Eur;'tum Augeae filium, non eius fratris 
filium dicit. 

Sed longum est, omnia singillatim perquirere. Ipse compares 
capitis 33 §§ 5, 6 de Spartae expugnatione , Hippocoontidarum, 
qui Licymnium interfecerunt , poena, Tyndarei reditu cum biblio- 



^^) Quod DiodDrus IV. 33. I addit, Herculem Oleni Dexameni filiam ab 
Enrytione CentHUro lilierasEe , iegis in bibliolheca p. 58 1, 30 sqq, Distant vero in 
filioe nomine. Diodorus eam '/njroiiiriji', ApoUodonis Mr>iaifia);^v adpellnt. 
HyginuE fabula 31, II et 33 confundit hanc fabulam cum ea de Deianira, 

") Alium fontem et uberiorem quidem Paiisanias V, Z. § i sq. de hac fabula 
in manibus hflbnisse videtur , cf. scholium ad Platonis Phaedonem S9. C. 

^^) Cum fine Dlodori IV. 33. § 4. compnra blbl. p. 5S. L «5 sqq. 



- 73 — 

thecae p. 71 1. I — -23^^) et tabula Farnesiana p. 71 I. 51 — 62. 
Tum Diodorus stcut Apollodorus narrat, Sparta capta Tyndareoque 
rege Tacto Herculem Augam Alei filiam Tegeae (in Arcadia dicit 
Diodorus) devirginasse. 

De Auga vero Diodori narratio cum Alcidamante fere con- 
sentit, qui de Ulixe p. 185 Sophoclfs Aleadas sectari putatur^»), 
Sed quaestiones de Augae et Telephi fabulis cum difficillimae sint 
tractatu, praetereo qui sani nihil proferre possim. Atque Augam 
a Nauplio traditam esse Teuthranti Mysiorum regi , qui eam iii 
niatrimonium duxisset, Telephum autem a Corytho educatum, ora- 
culo Delphis petito matrem invenisse et Teuthrantis regnum ac- 
cepisse Diodorus eodem modo narrat, quo Apollodorus {p. I03 
1. 15—22, cf p. 7! 1. 25 sqq.). 

De Oenei stirpe, quae a Diodoro capitibus 34 et 35 tractatur, 
cum iam supra egerimus, cognoscimus, de HercuUs cum Acheloo 
fiumine in taurum converso pugna et comu ei abrupto Diodorum 
idem referre 35 § 4, quod Apollodorus p, 72 !. 7—10, Hyginus 
fabula 31, 7, Atque sicut Hyginus etiam Strabo X. p. 45S S. f histo- 
ricus Acheloi comu et comu Amaltheae idcm fuisse dicit, Apollo- 
dorus autem narrat, Herculem cornu Acheloi reddito Amaltheae 
comu accepisse. Tum Hercules, Ephyra, Thesprotorum oppido, 
capta ex Astyocha Phylantis filia Tlepolemum procreat et apud 
Diodorum 36. i et in bibl. p. 72 I. rfi^"). Sequuntur IV. 36. 2 — 5 



^) Hyginus fahula3i, 3 confundit Nelei fabulam cum Hippocoonds. Ceteruro 
in Diodori IV. 33. 6 pro tJfxn vlaC scribendum erat itxom, praesertim cnm pands 
onle Hippocoonti viginti Rlios fuisse fldnotaverit, nisi Tererer, ne Diodoms iixa 
scripsisaet, Hjgini verborum memor: ■Nelenm Hipocoontis filitun cum decem filiis 

^°) Certe Alddamantis de Auga narrationls fineqn {Nainlios) »)t«l 10 -(tuiCov 
(q Miialav Te63^avii t0 ^aUtliT' (nTT^Joro) a Sophoclis Aleadis aliennm esae 
Aelianus □. a. VII. 39 docet, v. frg. 87 Nauck. — Tdepho nomen adbaesissc ex eo 
quod S->liijv iXaqio; ei praebuit, Diodorus 33, 11, Apollodoms p. 72 1, 1 et p. 102 
1. 17, Hyginus fab. 39 ittdem tradunl fortaase ex Enripide ; v, Udalr. de Wilamo- 
witz Analect. Eutip. p. 190 □. 6. 

*") Ulrum rectum sil Ephyrae regii nomen Phylas , necne dubito. Diodorus 
enira IV. 37. 1 •ftii.avTa Dryopnm regem nominat, quod probatur tabula Far- 
nesiana (Jahn ■ Michaelis : griechisdie Bildercliroiiiken p. 71, I. 270). Astyochae 



b 



— 74 — 

Herculis cum Deianira nuptiae , Eunomi mors *') , Neasi Centauri 
scelus et poena; quae eodem et modo et ordine narrata legis in 
bibl. p, 72 1, 22 — p. 73 1. 10 et partim quidem in Hygini fabulis 
31, 10 et 34, De Dryopibus'^) distat Diodorus (37, r) ab Apol- 
lodoro (p. y^ 1. 11), sed uterque narrat, Herculem ad Ceycem 
Trachinium venisse, e Deianira tres procreasse filios^*), Herculem 
Doriensium regi Aegimio contra Lapithorum regem Coronum auxi- 
Hum tulisse, Cycnum Martis filium necasse, Ormenii regem Amyn- 



2 



17 el p. 76, I. 3 legitur, •PvUvi vero , quera 
: Diodor. IV. 33. 4 = bibl. p. 70 L sa, p. 58. 



In tabuU Fainesiana p. 71 1. 68 sqq. 
videtur, CQllfltis Diodori 37 § 4 ct bibl. 
; 9uyaj[{ffos ajiroS (acilicct 



pater ^vkat in bibl. bis p. 72, 
DiodoruE nominat, .A.ugeac liliua ci 

°') Evvofioe exhibet bibl. p. 72 1. 14, Ev^ivofios Diodorus IV. 36. a. Nimi- 
ruta idem esc notnEn ; ESvofiog uoiniiiis recta videtur esse fomiB. Nam ila ctiam 
legitur in Athenaei IX. p. 411 A ex Herodori seplinio dccimo libro de Hercnlc 
adlatum. Kia9ov euQdem nominat Kchol. Apoll. Rhod. L 1ZI3, qnod, cum miro 
modo cum Diodaro, Apollodoro, Hygino com 
manasse stii.tueiidum est. Vide de pueri illiu^ 

*«) Cum Diodoro cf. Paus. IV. 34. 9. 
les perturbata est, si rectc, ut mihi quideii 
p. 76 J. 4, Corsini emendavit et restituit s 

Phylantis Dryopum regis) \jiaxvSa\nelas (MB^AS tabula) vlov l*rto KT^ain 
•nov.' Nam AslydsmiaTn Fbylantis filiam esse nusquam legitur. 

") Diodor. IV. 37. i ; 'Mxvbtai Si (sc. 'HqkxItis) xil #x i^r ^^ijtorrfpog J 
vmTtqovs ToO °YUov vlavs ivo, Ittjv^a xal 'OSCjriv. bibl. p. 75 1. 24; (HQit)cXt%^ 
riaav Ix) . . . JiiiBvetgas ftiv i^j Otvfas "Yllog, KT^aiTiTtos, n^vug, 'Ov^tT)t,' 
quonim Kt^atnnos aperte iuterpolatus est, quippe qui p. 76 1. 4 recte Astydajniae 
filins dicatur, Nomina rX^vos et rXijvevs atque 'Ov^rijr et 'OiTftijr eadem esse 
nemo negabit. In Hygini fabula 162 inter Herculis filios, postquam •Hyllus ex 
Deianira" ptimo loco noniinatus est , reperitur nomen ■Euhenos» , quod mihi ila 
ortum e3se videtur: r^HNOS = EYBHOZ. Etiam Hygini O-PtTHZ melias 
mihi videtor cum OJtTHZ Diodori et ONITHS ApoUodori ('OvriTis per 
Ilacismum orlum) coniangi, quam in ^IOIIIQHS mutari , ut Mauritius Sehmidt 
snasit et fccit comparans mythographnm codicis Medicei ab Antonio Wester- 
mnnn et in pBradoxographis p. 3ig et in mythographis p, 345 editnm, qui unde 
nomina Heiculis liberorvmi jil}(fiaios et JtoTifll^n; sumpserit , nescio. Celerum 
adnotanducn mlhl est, et Glenum in schol. Pind, Isthm, IV. 104 et OpHlen jn 
fahula Hygiui 31, Oniteu in Schol. Lycophr. 38 inter Megarae filios enumerari. 
Vides etiam in his. ut in omnibns horum compeQdiorum nominum indicibus, terri- 
bilcm esse pcrturbationem 



— 75 — 

torem ®*) obiurgasse , ex eius filia Astydamia genuisse Ctesippum 
(= bibl. p. ^6 1. 4), dein Arcadibus sociis adsumptis Oechaliam 
cepisse, Eurytum cum filiis interemisse ®^) , lolen captivam in 
Cenaeum Euboeae promunturium abduxisse, Licham interfecisse, 
qui vestem a Deianira inscia Nessi cruore tinctam attulisset, 
Philoctetae Poeantis filio ®®), qui rogum accendisset, donasse arcum, 
denique inter deos receptum Heben duxisse in matrimonium. Ad 
verbum paene Diodorus et ApoUodorus congruunt, modo alter 
modo alter hoc aut illud sive addens sive omittens. Compara 
etiam Hygini fabulas 35, 36. 

Multa verba facere non opus: similitudo et propinquitas, quae 
inter Diodori capita 29 — 39 libri IV paucis modo demptis et biblio- 
thecam intercedit, tanta est, ut minus quisquam miretur, quod 
eodem fonte utrumque usum esse statuo, quam quod nemo adhuc, 
quantum equidem scio, rem pronuntiavit, quae est manifesta. 

Restant ipsi Herculis labores. Quoniam vero in his non cum 
Diodoro nobis rem esse sed cum Matride supra c. III Holzero 
duce docuimus, decimi laboris autem narrationem maxima ex parte 
Timaei esse vidimus, iamiam ad c. 25 sqq. accedamus. Atque 
Orphei mentionem, quam haud apte Diodorus capitis 25 § 2 — 4 
facit, cum eis, quae libri III c. 67 § 2 — 4 Diodorus dixit, cohaerere 



^*) Iterum neglegentiae Diodori exemplum se offert. Dicit enim Astydamiae 
patrem Ormenium, quamquam Amyntoris nomen ei fuisse non solum Apollodorus 
p. 73 1. 27 tradit, sed etiam Pindarus (Olymp. VII. 24) et Hesiodus (schol. Pind. 
01. VII. 42, frg. 134 Rzach). Quomodo autem Diodori error ortus sit, facile intel- 
ligitur. Nam ab Apollodoro docemur, Amyntorem Ormenii fuisse regem. Itaque 
oppidi nomen cum regis nomine neglegenter commutavit. 

^^) In praeclaro scholio ad Sophoclis Trachin. v. 266 , quod de Eurytidarum 
numero docte agit, Aristocrate teste tres hi adscribuntur: To^evg KXvTtos ^rjiovevg. 
Quoniam Toxeus et Clytius reperiuntur apud Diodorum , fortasse MOAIONEA, 
quod nomen inter duo illa legitur, mutandum est in JHIONEA, 

^^) Hic ApoUodori deprehendimus peccatum. Hercules enim Philoctetae ipsi 
arcum dedit. False igitur bibl. p. 74 1. 25 Poeantem Philoctetae patrem eum 
accepisse narrat. Nam hic doctrinam non errorem latere, persuadere mihi non 
possum. 



76 



^ 



iam adnotavimus. Ipse autem Herculis ad inferos descetisus Apol- 
lodoro haud dissimiliter refertur: nam Herculem antea Eleusine 
mysteriorum participem factum esse etiam in bibliotheca legimus 
p, 66 1. 15 sqq. et una cum Cerbero Theseum et Pirithoum ad 
superos reduxisse, ut Diodorus ita Hyginus fabula 79 tradit. Ac 
Diodonis, qui herois iii deorum hortos ad Hesperides expeditionem 
referret, fontem mythographicum adiit, cuius frustula in Apollodori 
Hyginique compendiis et scholiis deprehendimus. Antequam autem 
ad Diodori narrationem illam accedamus, bibliothecae p. 64 I. g — 
p. 66 I. 8 cum scholio ad Apollon. Rh. IV. 1396 comparemus. 
lam enim Carolus Robert"^) animadvertit , ea quae scholiasta e 
Pherecyde profert, cum Apollodoro saepius bene consentire; sed 
monendum est, modo Apollodorum, modo scholiastam addere non- 
nulla, quae alter omittat. Eadem verum etiam doctrinae frustula ab 
utroque adsperguntur. Legimus enim in bibliotheca p. 64 I. 11 sqq. 
(sicut etiam in Hygini fabula 30, 11 et p. 12 I. 20 sq. ed. M. 
Schmidt), draconem, qui Hesperidum mala servavisset, filium fuisse 
Typhonis et Echidnae, centum capita habuisse, multis variisque 
linguis esse usum. Prorsus idem legitur in scholio Apolloniano 
p. 524 1- I sq. : iifv}.aoaiv d'f avzii lirpig 6 Twf&voQ «a\ 'E/Jivtjg, 
e/jov xitpttX&g ixaxhi' xai qtnivag navTo/ag, postquam iam initio p. 522 
1. 25 draconem Typhonis fihum fuisse ex Hesiodo adnotatum est. 
Hesiodo autem laudato affert scholiasta Agroetae interpretationem 
fabulae, quem fifji.a illa in Libya dixisse ex eo concludi licet, quod 
de hac fabula in libro III de Libycis egit. Num igitur veri est dis- 
simile, Apollodori verba p. 64 I. 10: srwCra (scilicet: ra /_Qva£i 
fifj).a) df ^f, oi'/ (u; Tivtg tlnoy iy uii^ir,<i ad eundem illum Agroetam 
respicere ? lam vide, quod Diodorus c. 26 § 2 refert. Quod primo 
loco narrat : Txa( Tivig fiiv ifaat l'v Tiai xijnotg Tfav 'EaneQtSbiv ind^^at 
xaTK r^i" jdi^itjv^^) ftfjXa /ftvaa, rripo^fitvu avvt/Jug ino jivog dpa- 
xovTog ifoptQbiTaTovn reperis in bibliotheca p. 64 I. 9 sqq. ; linha^tv 
aiTio 'EaniQlSiiiv /^vaa firlka xoftiCav . . , iffiXaaai di avTu Sq&xwv 



") Vide Corol. Robert: de ApoUodori biblioLheca p. 67. 
**) Diodonia igilur neglegenter Libyae n 



— 77 — 

d&dyarog^ xrk. Secundam legis in scholio illo ad Apolloni Rhodi 
ly. 1396, quod ex Apollodori fonte fluxisse statuimus®®). 

Diodor. IV. 26. 2, 3. schol. ApoUon. Rh. IV. 1396. 

. . . Tivhs ^h Xfyovat, noCfxvag nQo- ... IdQyoCtaq 6k h y uitpvxtav 

fiaTOJV xdXUi ^tcKfSQovaas X€XTrja&at (prial fir^ /bi^ka, dXXd nQofiaTa xaXXiaTa, 
Tug *EaniQ£Sas, XQ^^d dl fi7\Xa dno « jf^i^ffa (ovo/Lida&ri. 
Tov xuXXovg tuvojudad^at noirjTixdSSf 
SancQ xal Trjv li(f>Qo6 Ctriv ;^oi;(r^v 
xaXHad-tti Sid triv evnQ^nsiav (ivioi^^^) 
Sk Xiyovai nQofiaTa triv XQ^^"^ iSvd- 
Covaav ^x^vta xal naQO/uotov XQ^^^ 
T€T€VX^Vtti TavTrjs Trjs Tt^oarjyoQCas) 

dQaxovTa 6k twv notf4,vCtuv ini/ueXrjTriV $^€tv ^k TavTa noi/u^va ayQiov , ov 
xa&eaTafi^vov , xal ^tofirj atofiaTog xal ^id t6 dvrjfiSQOv ^iQaxovta tavofAdad-ai,. 
dXxy ^iatp^QOVTttt TrjQelv ra nQofiata 
xal Tovg XrjaT€veiv avTd ToXfitavTag 
dnoxTfCvetv. 

Deinde quod § 4 c. 26 Diodorus narrat, invenimus in adno- 
tatione bibliothecae p. 66 1. 5: 

Diodor. IV. 26. 4. bibl. p. 66, 1. 3 sqq. 

6V101 S^ tpaatv ov nuQa 'LiTXavrog 

6 d"* ^JlQaxX^g rov tpvXaxa Ttav avTd (sc. t« xQ^'^d firjXa) Xafielv, dXXd 

fir^Xtov dveXojVy avTov ^Qiifjaa&at Ta fifjXa XTsCvavTa 

xal TttvTa dnoxofiCang nQcg EvQvaS-ia tov tpQovQovvTa otpiv' KoftCaag ^k Ta 

. . . firjXa EvQva&€l i(^tax€V. 

Tum vero capite 27 sequitur mirabilis alia de Hesperidibus 
vel Atlantidibus historia, quae interrumpitur § 3. Nam verba 
(c. 27, § 3 s. f.): >>Toi}g de Xr^GTuq Iv xijnat rivh xtX arte cohaerent 
cum verbis, quae antecedunt c. 27 in § 2 s. f. : »did xal Xr^aTag 



^®) Ceterum persimilem interpretationem fabulae invenis in Palaephati libro: 
neQl dnCtntav 19, ed. VVestermann p. 284; cf. etiam Heraclitum: neQl dnCtntav 
20. Quod quamquam Holzeri sententiam corroborare videtur, qui p. 21 n. 10 dicit: 
»Bei Gleichheit oder Ahnlichkeit solcher Notizen zumal euhemeristischer ErklS- 
rungsversuche, auf Quellenbenutzung zu schliefsen , wurde bei der Ltickenhaftigkeit 
unserer Traditon zu seltsamen Dingen fuhren,« tamen hoc loco Diodorum Agroetae 
interpretationem vel historiunculam una cum fabula ex eodem fonte descripsisse veri 
simile duco. 

^^^) Sic esse interpungendum adparet. Nam scholiasta Apollonianus demon- 
strat, etiam Dracontem pastorem ad Agroetam pertinere; quod Diodotus addit: 
tvtot, dh Xiyovai . . ., secunda interpretatio est attributi xQ^^d. 



^^^ miib »iil« 



- 78 



MtirA 9iXltTTay &noatttkavTit dta»i\tvau.rfdat Thg x&oaq &qnAaai Mli 
>ltimi ngitQ favT6v.i Quin autem ea, quae g 3 referuntur, cum 
bibliotheca cohaereant, nemo dubitabit, qui ea cum bibliotheca et 
Hygino comparaverit. 

Diodor. IV. 27. 3. bibl. p. 64. 1. 24 sqq. 

Kuro! ii TOVTOv Tov xaiQov 'HQuxXfri di^iniv Jii^ijff rnifnjf ffiaalXfue 

TtXouVTa Tov Soiaiov o9Xov jtrTtiiot' naTc HoaiiSmvos 'Avraio;, oc Tois 

/liv aveXilv tv ip ji'P">i tov auva- ((vovi arayica{iav naXalnv dv^gei ■ 

rayxuiovTB Toii! S(^'oi-; JianfXa(fiv, Tovilp 7iaXaCei.vavayxai6filvos'ITQaxXijC 

ciQB/iivog fjiliaiQov Sfifiaoi xXoaas 



jJii aifayiiiiov 

Ttti ifvQVS 1% 



p. 65, 



I lovi Tia^iTiiSjjfioiiv- AXyvTiTov Jifjijft . . , raiinif /^aallevi 
nQogixoiai; TiiiiaQiag BovatQts, HootiScovoi naic . . . ovio( 
«niaJioiOB». loirs {^voire fStev M paifi^ dtis, 

xaitt 11 ioj-io)' . . . 'IlQaxXijs lov le 
HovaiQiv . . . aitfxTeivi. 
/jeiii iSi Tavia iiva Tor JVfj-^oj' p.6s.l.iS: naQuuvHi AiSioniav^'") 

Tiktiaaritt ti; irv At9-i07t(av loy 'Hfia»!iova xtelvei naiia TiflojVpC. 
^aaileiiovia twi' AtaioTibiv 'IIfnr3lBira 
XBidpxovia /iiixii anoxitivai . . . 

Unde autem Diodorus historiam de Atiantidibus aut Hesperidibus 
sumpserit, diiudicare nequeo. Adnotaverim modo haec. Atlantides 
et Hesperides esse easdem, sicut Diodorus IV. 27, 2 tradit scho- 
liasta ad Euripidis Hippolyti v. 742, cuius prima pars mihi per 
errorem e Pherecydis narratione orta esse videtur, quam exhibent 
schol. Apollon. Rhod. p. 522 1. 31, bibl, p. 64 1. 24. Eandem 
autem Atlantis caeliferi fabulae interpretatioiiem , quam Diodorus 
IV. 27. 4 profert, legis iii Aeliani fragmeiito 207 (Hercher) ct in 
Heracliti libro niQi Aniaiuiv 4. Sed monendum est, eam e Dionysio 
Scytobrachione non fluxisse, ex quo similia quidem Diodorus 1. III 
c, 60 protulit. Nam 1. III c. 60 septem Atlantides suiit filiae At- 
lantis, Croni fratris, Urani filii et sorores Hesperi, 1, IV. c. 27 

"") 'Agafitav codd. Hcyne in observatione ad ApoUodor, p, 173 adiiotatioEe ; 
■dubilavi quoque.i' inquit, »aii non 'AgafiCav corruplum sit , et fuisse scriptum 
AlSionCav, in ea enim Tilhoni filius bene coUocari polest,' Accedit, quod tabula 
Famesiana , cuius litulum Apollodoro et Diodoto propinquum esse iam saepius 
vidimus, exliibet (p, 73 1, 315 I»bn - Michaclis) ; 'lU Ai&iolnlav} ^ifle xal 
'Hfia!Hiav{a ttp6]rtvae tAj' (tov) Aaofif[Sor]To; tilov Tt9iovo[ii . : ,• 



— 79 — 

autem Atlas dicitur ex Hesperitide, Hesperi filia, septem filias, 
quae Hesperides aut Atlantides nominentur procreasse. 

De capite 28 denique breviter adnotem, etiam in tabula Far- 
nesiana Amazonum in Atticam invasionem inter Herculis facinora 
enumerari (p. 73 1. 114 sqq.), quacum quidem Diodori narratio 
non consentit. Vide quae Maximilianus Wellmann de fabula illa, 
qualem Diodorus refert, breviter monuit p. 84 nota 84. 



De compendio fabularis historiae diodoro 

ANTiaUIORE 



Perlustratis Diodori mythographicis, quamquam non omnibus 
locis quaestiones feliciter ad finem perducere licuit, tamen nonnulla 
mihi effecisse videor ad Diodori compilandi rationeni melius intelli- 
gendam et ad fontes pauilo accuratius cognoscendos , quibus in 
libro IV usus est. Deraoiistravimus enim, historicum non modo 
non diligenter auctores suos describere , verum etiam ne pure 
quidem referre, quod excerpstt, sed saepe aliunde interpolare, quod 
ei aptum videtur, modo tacite, modo additis verbis: tivioi S^t aut 
similibus, atque fabulas inter se oppositas contaminare, ut evaderet 
historia, quae una et continua videtur. Neque valde vituperandus 
est, si raodo ab eius partc rem consideramus. Persuasit enim 
sibi, revera heroes vixisse et raagna facinora, ut horaines adiu- 
varent, perfecisse ; ait enim ex. gr. IV. r, 2 : ini^tmu yitq xui ni^iTara 
liwtTikia^aav Jipfigeij vjtl) tiDc fiQibuiv rt xai ■^^i&lmv xai noWBv 
S,yiioy dyad-iSi' dvd^&v ilv diit rag xaivag tviqyialaQ 01 fitfaytviaztQoi 
zoig fiiv tao&ioig, lotig (V fj^iaixiiig &vaiuig iri/tt]aav, n&nag 6' 6 i^j 
finopiac 'k^ynq ToTq xad^xovatv tnaivotq ttq xhv al/ova xa^^/tvriOtv.n 
Cum autem videret, multa incredibilia referri et multa ab aliis aliter 
narrari, pessime antiquissimam illam historiam traditam esse con- 
cludebat, igitur historici esse, et incredibilia ad communis vitae 



k. 



— 8i — 

rationem detorquere et e variis fabulis atque saepe inter se oppo- 
sitis eligere eas, quae summam veri similitudinis speciem prae se 
ferrent. Itaque quo erat stupore, saepius optimos fontes duxit 
narratiunculas, quae ab Euhemeri aemulis ad delectandos lectores 
excogitata erant. Quoniam autem unam et veram historiam scri- 
bere sibi proposuerat, non potuit non corrigere, quae e variis 
auctoribus compilaverat , ubicumque sensit alterum ab altero ab- 
horrere, atque aliunde addere, quod ei mentione dignum videbatur. 

Tum vero certis terminis definivimus, quae Dionysio Timaeo 
Matridi attribuenda sunt. Deinde magna libri IV parte, quae 
restabat, perlustrata non modo eas Diodori fabulas (c. ^j — 75), 
quas Otto Sieroka ad unum fontem pertinere cognovit, cum Apol- 
lodoro et aliis mythographis arte cohaerere, sed etiam praeter eas 
non pauca capita genealogiarum quamvis rara vestigia servasse et 
Apollodoro imprimis similia non posterorum commenta, sed veras 
fabulas antiquas breviter referre longiore disputatione ostendi- 
mus^^^). Itaque cogimur ut statuamus, Diodorum fabulas, quas 
capite IV significavimus , ex eodem compendio fabularis historiae 
Apollodori bibliothecae propinquo descripsisse, unde generum stem- 
mata et fabulas, quae c. 6^] — 75 leguntur, manasse Otto Sieroka 
pronuntiavit. 

At false conclusimus, si recte contenderunt Maximilianus Well- 
mann et Eduardus Schwartz, Diodorum usum esse Hellanico aut 
ipso aut ab Istro excerpto et Euripidis Phoenissarum prologo. 
Necesse igitur est, contra viros illos doctos pugnemus. 

Ac Maximilianus Wellmann ^^^) quidem , quod censet , non 
diserte dixit: sed cum Diodori IV. c. 61 §4 — 7 Hellanico vindicet, 
facile quis colligat, virum doctum sibi persuasisse, historicum Hel- 
lanici Atthidem manibus trivisse aut Istri avvaya^riv Idxd^idMv^ cum 
demonstret, Pausaniam, qui I. 22. 5 fabulas de Ariadnae raptu 



^^2) Inveniuntur quidem nonnullae fabulae ad communis vitae rationem detortae 
et in capitibus 67 — 75 : velut Tithoni fabula (75 § 4) et in eis capitibus, 
quae capite IV huius disputationis tractavimus, velut Molionidarum fabula (33, 
§ 3, 4). Sed Diodorum ipsum ita has fabulas mutasse non sine probabilitate con- 
iecimus. 

108) De Istro Callimachio, diss. Gryphisw. 1886 p. 93. 
Bethe, Quaestiones. 6 



— 82 ~ 

Aegeique morte eodem modo profert quo Diodoms , Istri Calli- 
machii copias excussisse. At erravit professus, veri esse simile, 
Diodorum ilJas fabulas secundum Hellanicum narrasse, Plutarclms 
enim in Thesei vitae c. 19 adnotat, Hellanicum dixisse, Theseum 
omnium primum a Minoe esse abductum, qui Minotauro proiceretur. 
Sed apud Diodorum, postquam Minoem iussisse nono quoque anno 
septem pueros septemque puellas Minotauro ab Atheniensibus mitti 
secundum plurimos scriptores (v. Plut. v. Thesei c. 15) narratum 
est, Theseus neque a Minoe etigitur neque primus omnium ab- 
ducitur, sed legimus: »di*15^(i>'rwi' di h&v iyyia n&hv b ]Vllvf}Q i})i3-*v 
£?; zipi IdvttxTjy f-tfx^ j.tty&hiv ax6Xov, xa) roiig 6iq ima >c6^vg &nttiT^a«g 
tKapt.i Maximilianus WeUmann, qui bene sensit, discrepare scrip- 
tores, contetidit, evanescere difficultatem : ait enim, cum »apud 
Hellanicum posthac legatur: n^rtQov (.liv oiv ovdi/.ita ownjpia? (X- 
nig inlxtiTif iif) xai fiiXav tai/ov i/ovauv . . . rijv vaSv i'n(/.tnov roTf 
(f^ TnC ('hjaltog rbv nari^a S^aQ^^vovrog . . . Vdotxfv fnQov iarfov Xtvxov, 
adparere ex Hellanici sententia iam semel sive bis Minoi tributum 
solutum esse, cum Theseus in Cretam adduceretur.» At, quae 
attulit, verba non sunt Hellanici, sed ipsius Plutarchi narratio pergit 
inde a verbis: ^nQori^v fiiv oivi, quae arte cohaerent cum verbis : 
s&ntxXi^^wai Toiig SXXovg nuTSagt.; atque bene consentit illud njiii- 
riQovt cum capitis initio: iinei 6' oiv ita9-^xfv 6 x^ovog raii XQhov 
^adfioHt. Interrumpitur autem haec oratio adnotata alia fabulae 
forma ab Hellanico tradita, quae oratione obliqua refertur. Itaque 
Diodorus cum Hellanico non consentit nisi eo, quod uterque dicit, 
Minoem ipsum Athenas venisse, qui praedam abduceret. Cum autem 
praeterea ab ipsius Plutarchi iiarratione (c. 17) nulla re abhorreat, 
veri videtur simile, Diodorum in fonte suo duas illas fabulae formas, 
quas seorsim descripsit Plutarchus, itidein invenisse, sed negligenter 
contaminasse. 

Si igitur recte Maximilianus Wellmann statuit, Plutarchum in 
vita Thesei, Pausaniam in Hbro I, Apollodorum et Hyginum in 
Athiduro e thesauris ab Istro coactis multa adripuisse, sequitur, 
ctiam in Diodori Atticarum fabularum narratione eiusdem docti 
Callimachii vestigia inesse, quoniam Siculus et cum Plutarchi Thesei 
vitae c. 17 atque Pausania (I 22. 5) et in Ariadnae raptu Aegeique 
raorte referendis cum Pausania Apollodoroque et in aliis fabulis 



1 



Atticis cum bibiiotlieca consentit. Sed cum Georgio Knaack^"*) 
facio, qui dubitat, num revera Apollodorus, qui dicitur, et Hyginus 
Istri raagnum opus ante oculos habuerint, atque addo, vel Dio- 
dorum id ipsum certe non inspexisse. Cum enim Diodorus non 
solum in Atticis fabulis, verum etiam in aliis multis referendis cum 
ApoUodoro aliisque mythograpliis consentiat, cogitari non potest 
Atticas fabulas ad eos alia via pervenisse quam ceteras , sed ad- 
paret, omnes fabulas, quae ab historico et a mythographis eodem 
modo narrantur, in uno eodemque compendio esse lectas. Itaque 
in hius compendii auctorem, qui ante Diodorum vixit, transferen- 
dum est , quod docte Maximilianus Wellmann de Apollodoro et 
Hygino disseruit, 

Ipsius Euripidis versus Diodorum, qui Thebanas fabulas com- 
poueret, inspexisse Eduardus Schwartz pronuntiavit. In sagaci 
enim de scholiis Homericis dissertatione p. 450 sqq. , postquam 
Diodorum (64) in Oedipodis fabula enarranda paene ad verbum 
Euripidis Phoenissarum prologum sequi, Apollodori autem et Hygini 
narrationes ex eodem proJogo Euripidis et paucis locis Oedipodis 
Regis Sophocleae compositas esse rectissime-observavit, ea vero 
quae de Sphinge Diodorus, Apollodorus, Hyginus tradunt, non 
quidem in ipsis Euripidis versibus, sed in scholiis eorundem legi 
multaque alia, quae in bibliotheca reperiuntur, itidem a scholiastis 
ad Phoenissas adnolata esse vidit; et Diodorum et mythographos 
una cum Euripidcis versibus etiam scholia descripsisse statuit, atque 
etiam ea, quae propria sunt bibliothecae , velut Periboeae nomen, 
rixam Oedipodis Laique , Lai funus , Musas Sphingis magistras, 
omnia in Phoenissarum scholiis quondam exstitlsse. At ipse Edu- 
ardus Schwartz cognovit, Amphiarai exitum a Diodoro [65, 5) et 



'"•) Deutsche LUteraluriekung 1S86, No. 30, p. 1060: ■. . . Die so Bllm5h!ich 
gewonrenen Resullate verwendet der Verf. im Kapitel 3, um auch in Apollodor 
und Hygiti (fab) grcirsere auf den attischec Sageckreis bezUgliche Partien luf Islroa 
iurilckznfuhren — troti alles aufgewendeten Scharfsinns nicht mit dem gleicheii Er- 
folge. Das gliicklichetweise elwas ausfllhrlicher ethalteue Fraginenl Hber Prokris 
stimmt doch nicbt so mit detn dUrf^igen Bericht Apollodors , dafs mau eine direkte 
Entlebnung aniunehnien gezwuogen iat. Da Istros von Mythographen . die Apol- 
lodor nSher lagen, wie Dionysios Skjtobrachion, ausgeschrieben ist, so dUrfte hier, 
wie im Hygin nur mittelbare Benutzung aniunehmen sein.i 



ab ApoUodoro prorsus eodem niodo narrari; ipse intellexit, totam 
beJli Thebani narrationeni ex uno eodemque scriptore a Diodoro esse 
desumptam (p. 453 n.); ipse professus est et a Diodoro et ab Apollo- 
doro et ab Hygino Oedipodis fabulam secundum Eoripidem imprimis 
referri atque eadem adnotari; adde nos muitas fabulas generumque 
stemmata apud Diodorum et in bibliotheca eadeni reperisse: nonne 
admodum probabilitate caret sententia, quae cogit, ut accipiamus, 
solum ad Oedipodis sortem explicandam Diodoruni alium fontem 
adiisse , et editionem quidem Phoenissarum scholiis instructam, 
atque idem fecisse in eadem fabuJa mythographos f Accedit, 
quod non omnia, quae aut Diodorus aut ApoUodorus Euripidis 
versibus addit, in scholiis, quaUa quideni nunc tenemus, indagantur. 
Nara scholiasta (ad v. 50 et 1506) adnotat: idtiand^aSii' taiiijy ^ 
_2^fy^', Diodorus autem: . . , v(ri^c ^iflyya) iavti^y xafax^tjftyiaait, 
ApoUodorus i-ij . . . —(fiy^ ^tfi r^s dx^onokfwg tuvTiji' i'^QiT}/(ys, Hy- 
ginus; lilla se praecipitavit. • Ne autem quis coniciat. umquam etiam 
hanc Sphingis mortem in Phoenissaruni commentario fuisse. Nam 
antequam non demonstratum sit, Diodorum et Apollodorum praeter 
Euripidis versus ct schoHa iis adpicta nullum fontem adhibuisse, 
haud licet taha concludere. Itaque adparet, meram e.sse coniecturam 
atque fundamento carentem, quae Eduardus Schwartz de schoJiis 
Phoenissarum ex Apollodoro restituendis pronuntiavit, 

Tum vero nondum constat, ante Diodori aetatem iam fuisse 
Phoenissarum commentarium , quod fabularum discrepantias ad- 
notasset. Nullum enim talis commentarii vestigium invenitur, nisi forte 
i^^Tijfia ad V. 44 affertur; quod sane esset mirabile, si fuisset quon- 
dam, praesertim cum inoftvijftu, quod ad Oedipodem Coloneum 
eruditissimus quidam scripsit, non parvis pracclaris fragmentis iam 
nunc cognoscatur, ncque desint veterum commentariorum vestigia 
in scholiis Honiericis aut Apollonianis. Veteres vero hos doctos 
ijiofiy/jfununiig non fabularum varietates cumulasse, sed ad ipsara 
rem interpretandam, utpote qui veri fuerint philologi, breves notas 
adscripsisse infra evincere conabimur. 

Denique quamquam tota Diodori de Oedipods narratio cum 
Phoenissarum prologo , si in universum spectas, consentit atque 
vel eadem verba saepius apud Diodorum inveniuntur, quae in Euri- 
pidis versibus legimus, tamen, etiamsi non aliae causae me move- 



- 85 - 

rent, solum Diodori verbis cum Euripidis prologo comparatis dubi- 
tarem, num historicus ipsum Euripidem ante oculos habuisset. Ne 
enim Diodori errorem, qui dicit: »^Toxd(rrfjv rijy KqIovtoq, urgueam, 
quamquam nemo umquam sic errare potuit, qui versus legit: 

^iyd) de naig fxev xXy^ojLiai Mevoixicog, 
KqImv t ddekq)dg inrjTQbg ex fxiag ecpv^, 
qui factum est, ut Diodorus, qui Euripidis prologum in orationem 
pedestrem convertisse dicitur, scriberet: ^imXad-dfxevog tov xQfjaf^ov 
(sc. ^diog)it, si Euripidis versum 21 inspexisset: , 

»6 J* (sc. ^diog) fi^ovfi dohg e\'g Te /Sax/eiov neaiov 

ianeiQev rifuv naTda« ? 
ut diceret: »6 jUfV yldiog^^^) vneQtjtpdvwg ixxwQetv Tfig bdov nQog- 
haTTev« (sc. tm Oldinodi), si vidisset versum (39): 

»xa/ viv xekei6ei yiaiov TQO/fjXdTfjg^ ? 
Atque ut minora omittam, afferam modo hoc: Diodorus primo 
dicit ^(^diog) i^^e&rjxe t6 /Sgicpog^ tum: tof J' otxerai (nimirum Lai) 
XafidvTeg t6 naidiov ix&etvai fiev ovx '^d-iXtjaav , idwQ^^aavTo de Tjj UoXv- 
jSov yvvaixi,« Non potuit ita narrationem confundere, si ante oculos 
habuisset versus: 

{yLdiog) »Xeif,i&v* ig ^HQag xal Kid^aiqCjvog Xenag 

(25) didwai /SovxdXoiaiv ix&eivai ^qecpog, 

(27) IIoXi^/Sov de viv XajSdvreg tnnojSovxdXoi 

(peQOva^ ig oYxovg elg t£ deanoivrjg /eQag 

e&Tjxav, « 

Denique compares hos Diodori locos cum Apollodoro et Euripide, 

ut concedas, historicum cum bibliothecae auctore ad verbum paene 

consentire, Euripidem autem aliis verbis esse usum. 

(6<)) T(t) tF' eig (po^ov nsaovTe... Diodor. 65. i: bibl. p. 92 1. 25: 

(71) ^v/u^dvT* ha^av, tov v€(6- ... Tovg dk reavt- ^ETSOxXrjs ^k xal Ilo' 

T€()ov ndgog axovg nagala^ovTag Xvvs^xrjg neql T^^g 

(f)t:vyHv ixovTa ttjv^s IIo' rriv dgxvv ofjLoloyCag §aai,Xe(ag avVTCS^evTat 

Ivvetxriv /Sova, ^iabai, ngog dXXriXovg nqog (tXXriXovg, xal 

ETtoxX^a Sf axrjnTQ* (/hv nag' iviavTov aQ/siv, atTOig^oxeiToveTSQov 

fjiivovTa yrjg nuQ^ ivvavTov aQxevv. 

iviavTov dXXdaaovT\ inel nQea^vT^Qov (T* ovTog p. 93 1. i : Tivkg ^f 

(f' inl ^vyoig ^ETSoxXiovg^ tovtov nQdJTov ^EroxXia «p- 



^^^) Cf. Sophoclis O. R. 805. 



— 86 — 

Eurip. Phoeniss. Diodor. 65. i : bibl. p. 93 1. i : 

xad^^t^ «Qx^Si ov fiid-loja' nQoirov «(>^«<, xal |«vt« f^rj fiovXeaffat 

rai &Q6v(oVf duXSovrog rov XQ^' TraQa^ovvai rrjV fiaat- 

(fvyd^a J* antod-ii TrjgSs vov jLtr} ^ovkeaf^ai Xetav. 
IloXvvfCjtrjv j^d^ovog, naQa^i^ovai rrv fiaai- 

XsCav . 

Itaque non temere mihi videor negare, Diodorum etiam Oedi- 
podis fabulam ex eodem compendio Apollodoro propinquo hausisse, 
cui belli Thebani narrationem multaque alia debet. Necesse autem 
est accipiamus, illius auctorem Euripidis vestigia presse esse secu- 
tum, quamquam Eduardus Schwartz affirmat, cogitari non posse,. 
doctum grammaticum primo a. Chr. n. saeculo Euripidis versus in 
pedestrem sermonem convertisse. 

Similiter res se habet in Hippolyti fabula a Diodoro c. 62 tra- 
dita. Nam sicut in Oedipodis rebus narrandis Phoenissarum versuum 
aperta vestigia leguntur, Euripideae Hippolyti versus 24 — 32 in 
Diodori verbis c. 62 § 2 nemo nequit agnoscere. Attamen mani- 
festum est, Diodorum non ipsum ex Hippolyto coronifero raram 
illam Veneris templi, quod icp "^lnnoli^ra) audit, mentionem de- 
sumpsisse, cum in fabula enarranda valde ab Euripidis illius tragoe- 
diae argumento abhorreat^^^). 

Quae cum ita sint, nos recte conclusisse confido, Diodorum 
ad librum IV componendum praeter Dionysium, Timaeum, Matri- 
dem paucis modo demptis libro quodam fabulari Apollodoro im- 
primis propinquo usum fabulas Graecas atque heroum genera 
descripsisse. 

lam vero nobis agendum est de adnotationibus, quas Diodorus 
de Argonautarum fabulis Dionysi epitomae inseruit et quas cum 



1^^) Eadem res est in schol. il 321. Attulit locos in scholis Udalr. de Wilamo- 
witz, qui defenderet Hippolyti iUos versus. Diodori locum et scholium A 32 1 iuxta 
Euripidis versus Max. Wellmann, qui recte quomodo res se haberet cognovit (de 
Istro) p. 85 sq. sub textu descripsit. Ceterum etiam apud Pausaniam I. 22. 2, qui 
se Trozeniorum fabulam referre affirmat, vestigium Eurip. Hipp. versuum elucet. 
Nam quod dicit: »/Q6v(p Sk var€Q0v JldXXag xa\ ot natdeg Inav^arrfaav Grjaeu 
rovrovg xreCvag ig TQoCrjva ^QXSrai xadaQoCiov €Vixa« aperte ex Hipp. v. 34 sqq* 
ortum est: 

»in€l ^^ &rja€vg KiXQonCav XeCnei x^6va, 
fjiCaafjia (f€vy(ov aXfjLarog IIaXXavri>^(3Vj 
xal rrjv^e avv ddfjiaQrv vavaroXel x(^6va.« 



- 87 - 

scholiis Apollonianis, Apollodoro, Hygino consentire vidimus. De- 
monstrandum enim nobis est, primum Apollodori et Hygini Argo- 
nautica ex eodem fonte manasse, unde Diodorus illas adnotationes 
sumpsit , tuni vero quaerendum est , quae ratio intercedat inter 
schoiia Apolloniana atque Diodorum , ApoUodorum , Hyginum, 
denique confirmandum est, Diodorum ea, quae de Argonautis Dio- 
nysi commentis adspersit, ex eodem compendio fabularis historiae 
hausisse, quo saepissime eum ad fabulas graecas narrandas usum 
esse statuimus, 

Ut autem ad primum accedamus, unde Apollodori et Hygini 
Argonautica petita sint, constare videtur inter viros doctos, post- 
quam Carolus Robert et Eduardus Schwartz data opera de hac re 
disseruerunt, Sed quoniam cum viris illis sagacibus consentire non 
possum iterum nos eandem rem tractemus necesse est. 

Apollodori, qui dicitur, narrationem de Argonaiitarum expeditione 
esse eam , quam Apollonius Rhodius carmine suo praeiverat , eos 
autem bibliothecae locos, qui ab Apollonio distarent, maxima ex 
parte in scholiis Apolloni reperiri, iam Carolus Robert^''') ostendit; 
itaque concliisit p. S2 et caute quidem : sApollodorum aut ipsum 
Sophociis commentarium aut aliuni iibrum nescio quem cognovisse, 
cuius auctor Sophoclis scrinia compilaveritt:. Audacius vero Edu- 
ardus Schwartz affinnat p, i6, »quoniam vel ex neglegentia atque 
incuria non eum fuisse bibliothecae auctorem adpareat, qui praeter 
Apolloni Argonautica conimentariis instructa ptiam alios, ut fabu- 
las colligeret, scriptores perquireret, quaecumque ab eo de Argo- 
nautarum expeditione memoriae tradantur neque ab Apolloni car- 
mine pendeant, ad Argonauticorum commentarium pertinere atque 
eum quideni, quo etiam scholiasta codicis Laurentiani usus sit.< 
lam pedem sistamus et quid ex eis, quae Eduardus Schwartz osten- 
dit, sequatur, perpendamus. Apollodorus et Hyginus, postquam 
Argonautas victores domum rediisse tradiderunt, Medeae facinora 
contra Peliam, Creusam, Theseum conimissa atque eius in Asiam 
reditum narrant. Neque atiter rem tractavit Diodorus vel Dionysius, 
ex quo historicum Siculum Argonautarum fabulas 'inde a Peliae 



") dc ApQllodori biblioihEC 



— 88 - 

mandato usque ad Medeae in Asiam reditum< sumpsisse diserte 
Eduardus Schwartz affirmat. 

Revera autem Diodori de Medea narrationem saepius cum 
Apollodoro et Hygino cohaerere, nemo non vidit et nos accuratius 
supra ostendimus. Accedit etiam Pausanias (II. 3), qui idem fere, 
quod Diodorus, tradit multis tamen et raris notis additis, quae a 
schoHis ad Pindari carminis Olympii XIII v. 74 et ad Euripidis 
Medeae v. 10 non aHenae sunt. Quo cognito Udalricus de Wila- 
mowitz, cum iure Eduardus Schwartz Scytobrachionem Diodori 
Hbri IV capitibus 40 — 56 auctorem subesse contendisse sibi persua- 
sisset, non dubitavit omnia iUa exquisitae doctrinae fabularis frustula 
ad unum illum Dionysium referre. ^^®) Omittamus hoc loco cetera, 
solum de ApoUodoro disseramus. Quid enim? Unde Apollodorus 
descripsit, quae inde ab Argonautarum expeditionis fine usque ad 
Medeae in Asiam reditum refert? Non enim haec pendent ab 
Apolloni Argonauticis, qui finem carminis fecit, cum Argonautae salvi 
et integri victores ad Graeciae oras adpeUunt. Ergo omnia iUa sccun- 
dum Eduardi Schwartz sententiam ad Argonauticorum commentarium 
pertinent. At nihil harum rerum legitur in ApoUoni schoHis, quaHa 
nos tenemus, sane neque pauperibus neque male habitis; immo ne 
unius quidem vestigii species in eis indagatur, qua quisquam uti 
possit, ut demonstret, fuisse longam iUam narrationem umquam 
in uUo ApoUoni commentario. Atque si praeoccuputa opinione 
Hber rem deHberaveris, spero, te mihi esse concessurum, vix credi 
posse, adiecisse umquam ApoUoni interpretem doctam et amplam 
commentationem de facinoribus, quae Medea in PeHam, Creusam, 
suos ipsius Hberos, Theseum, Persem patruum commisit. Itaque 
cadit coniectura, quam Eduardus Schwartz de ApoUoni schoHis 
bibHothecae fonte proposuit, neque audiendus est, qui ea, quae de 
Argonautis in bibUotheca, non autem in schoHis ApoUonianis le- 
guntur, iUis adicienda esse pronuntiavit ab eo, qui commentarium 
ad Rhodium restituere studeret. 

Accedit, quod nemo qui solam ApoUodori de Argonautarum 
expeditione narrationem legit, inteUegere nequit, bibUothecae auc- 
torem ApoUoni carmen ante oculos non habuisse. Nam ApoUo- 

^^^) V. Exkurse zu Euripides Medea : Hermes XV p. 485 n. 2. 



- 89 - 

dorus non modo Apolloni nomen, cum narrationem lasonis expe- 
ditionis incipit, non profert, sed etiam p. 31 1. I2 de Harpyiarum 
fuga eius auctoritatem affert, quasi ad eum omnino nihil praeter 
illam adnotationem pertineat. Adde haec : Duobus locis Apollonius 
Rhodius latet sub verbis Apollodori: »01 fxivt aut »mo£« : p. 30 
l. 14, 15 = Ap. Rh. IV. 1641 sq., 16691^^). Itaque de Apollo- 
doro Apolloni scholiis uso idem accipiamus necesse est, quod de 
Hygino ipse Eduardus Schwartz pronuntiavit^^^), atque statuendum 
est , bibliothecae auctorem Argonautica e compendio quodam 
descripsisse , in quo Apolloni Rhodi argumentum relatum erat 
additis fabularum discrepantiis atque cum illo Medeae et Medi 
filii fabulae erant coniunctae. 

Atque si ea, quae Diodorum Dionysi epitomae aliunde adiecisse 
vidimus, perlustramus, adparet, eum e libro quodam illa sumpsisse, 
qui itidem Argonautarum expeditioni adnexuerat fabulas de Peliae 
morte, de Medeae facinoribus usque ad Medeae in Asiam reditum et 
ad Medum Asiae regem factum. Idem Diodori auctor etiam Phrixi 
fabulam praebuit (c. 47 § i, 2), quam a Scytobrachione alienam 
cum Apollodoro consentire supra monuimus. Atque quamquam 
paucas modo adnotationes ex illo compendio Diodorus servavit, 
tamen nonnulla Apolloni vestigia in eis deprehenduntur. Nam sicut 
Apollonius I. 1240 sq. Diodorus narrat, Herculem in Asia ab Argo- 
nautis esse relictum; causam autem aliam atque poeta profert: 
Herculem ut aquam peteret, abiisse. Quare Ed. Schwartz p. 3 
fabulam Hesiodeam (v. schol. Ap. Rh. I. 1178, 1281) apud Dio- 
dorum sibi investigasse videtur adnotans, nihil valere, quod Dio- 
dorus et Pindari scholiasta Pyth. IV. 303 pro Magnesia Thessaliae 
vulgarem fabulam secuti Mysiam reposuerint. At ne afferam, me 
eodem iure dicere posse, Diodorum Apollonium secutum errasse 
modo in eo, quod non Hercules, sed Hylas aquatum abierit, pro- 



^*^^) V. Ed. Schwartz: de Dionysio Scytobrachione p. 15 n. 2, qui quidem, 
quomodo hoc explicari possit, non dicit. 

^^^) p. 24 de Dionys. Scytobr. dicit Eduardus Schwartz : »Hyginum non ipsum 
carmen ApoUoni manibus trivisse, sed argumenta cum scholiis commixta compilasse, 
pauca quasi narrationis lumina atque ornamenta de suo ipsius ingenio admiscuisse . . . 
veri multo videtur similius.ff 



— yO - 

nuntiera solum quod constat, Diodorum in Apolloni Argonautica 
respicere eo quod adnotat, Herculem in Asia esse relictum , in 
Hesiodum eo , quod dicit , Herculem abiisse , ut aquam peteret. 
Etiam c. 48 g 3 Diodorus Apolloni rationem liabere videtur : nam, 
quaraquani historicus quidem draconem aurei velleris custodem a 
Medea venenis esse necatum, sopitum modo esse poeta (IV. 150 sqq.) 
narrat'^*), tamenDiodori verba, quae sequuntur : 'Ktti (Hl/jdtiay) /.ut 
Idcoyog Tfjv Ini &i},(tTTav Kax&(iaaiv Tioi/jaua&tii' , ad Rhodium re- 
spiciunt, qui Medeam cum uno lasone vellus rapuisse narrat (IV, 
114 — 205). Praeterea Diodorus 41 § 3 Argo navem ab Argo, qui 
eam aedificaverit, nomen accepisse a nonnullis mythographis tradi 
dicit; Argum Minerva adiuvante navem iliam fabricasse Apollonius 
V. 14 comniemorat (cf. schol. 4). Denique Diodorus c. 56, ubi 
varias scriptorum sententias de Argonautarum e Fonto reditu 
perlustrat, § 7 fortasse contra Apollonium pugnat"^), quippe qui 
Argonautas per Istrum flumen e Ponto in mare Adriaticum navi- 
gasse finxerit {2S4, 592 sqq). Quae cum ita se habeant, mihi qui- 
dem veri videtur simile, Diodorum lacinias, quas Dionysi epitomae 
adsuit, ex eodem libro sumpsisse, quo aut ipso aut ab aliis excerpto 
fortasse etiani commutato ApoUodorus et Hyginus ad fabulas de 
Argonautis et Medea componendas usi sunt. Itaque iam ante Dio- 
dori aetatem mythographum , qui Argonautica narraret, Apolloni 
carminis argumentum exarasse aCque suis locis fabularum discre- 
pantias adnotasse accipiendum est. 

Attamen nondum refiitata est sententia, quam Carolus Robert 
et Eduardus Schwartz promulgavenmt , doctrinae frustula, quae in 
bibliotheca Apolloni argumento adiecta sunt, sumpta esse e scho- 
liis Apoilonianis. Res autem gravis est, cum hinc profecti viri 
docti eo devenerint, ut scholia a mythographis excerpta esse statue- 
rent; itaque iterum eam pertractari haud supervacaneum ratus fusius 



1") cf. schol. 156, qnod adoolat, secnndiiiii Pherecydem draconem ab lasone 
inlerfectuin esse. — Ilaqne cogilari pnlest aut Diodoram Apolloni et Pherecydia 
fabnias miscuisse, anl neglegenler solnm Apolloni fabulam relulisse. 

»*) Otto Sietoka 1. ]. p, 9 propter ultimi § S enundali orationeDi obliqnam 
censet, Diodorum aliunde deprompsisse causam, qua Apolloni Fabulam refulnl, Sed 
pluribus exemplis supta evidmus, Bola oralione obliqua nihil demonstrari. in Diodori 
fontibus qnacrendi,=. 



— 91 — 

fortasse, quam hoc loco aptum videatur, disseram. Aggrediar 
autem potissimum Eduardum Schwartz, quippe qui uberius et accu- 
ratius sententiam exposuerit. 

Postquam enim sibi perkuasit (p. 4), paene omnia scholia ad 
Apollonium (p. 11 et 31 sq.), nonnulla ad Pindari carm. Pyth. IV 
et ad Euripidis Medeam descripta esse e Dionysio Scytobrachione, 
p. 30 inquirens, quis tantam hanc doctrinae molem ex illius libro 
de Argonauticis in Rhodi poetae commentarios transduxerit , ex 
eo, quod in schol. Ap. Rh. I. 1039 ^ Sophocle grammatico Dei- 
lochus quidam affertur, quo Scytobrachionem usum esse traditur 
quidem nusquam, sed ex concentu schol. Ap. Rh. I. 1039 ^^ P^^" 
dari Pyth. IV. 337 adparere putat, conclusit, Sophoclem illum, 
quem inter Apolloni scholiastas subscriptio nominat, Dionysi copias 
in commentarium transscripsisse. Quod si verum esset — nam 
demonstrasse id Eduardum Schwartz nemo putet — auctor, qui 
Argonauticarum fabularum varietates docte collegit, illis scholiis 
uti non potuit: hunc enim primo a. Chr. n. saeculo vixisse demon- 
stravimus, ille autem Sophocles, cum contra Irenaeum, qui post 
Caesium Bassum et ante Soranum Ephesium vixit, pugnet, non 
ante initium alterius fere p. Chr. n. saeculi fuit^^^). Neque sen- 
tentia illorum virorum doctorum servatur, si a Theone, antiquissimo 
trium Apolloni scholiastarum, qui in subscriptione nominantur, illa 
doctrina commentario adiecta est, quippe qui sub Augusto fuerit^^*). 
Sin autem revera Theonem hoc fecisse demonstratur , corruere 



^*^) Irenaei mentionem fecit Soranus Ephesius, qui teste Suida Trajano et 
Hadriano imperatoribus Romae docuit, in libro, quem scripsit negl ^EtvfjLoXoymv 
Tov awfiaros rov dvd^Qtonov: v, Orion. Theb. lex. s. v. ifjvri coU. Etym, Magn. 
et Meletio p. 92. 11 in Crameri anecd. Oxon, III. Vide Paulum Voigt: de Sorano 
Ephesio, diss. Gryphisw, 1882. Discipulus autem erat Irenaeus seu Pacatus Suida 
teste Heliodori metrici, qui post Caesium Bassum vixit. V. Henr. Keil: quaestiones 
grammaticae Lipsiae 1860 et Mauritium Haupt: opusc. III p. 434 sqq. Warnkross, 
quo tempore fere Sophocles vixerit, invenit : v. thesin 2 post suam dissert. de par- 
oemiographis Gryph. 1881. Udalricus de Wilamowitz in scholis nobiscum argumen- 
tationem communicavit. 

*^*) cf. Giese: de Theone grammatico p. 38 sqq. diss. inaug. Mtinster 1867. 
lam Maximilianus Warnkross 1, 1. thes. i pronuntiavit, a Theone et in ApoUoni 
commentarium transcriptas compilatas esse fabularis doctrinae copias, quas quidem 
Eduardum Schwartz secutus Scytobrachioni adscribit. 



— 92 — 

Caroli Robert et Eduardi Schwartz sententiam adparet. Atque 
demonstrare etiamsi non possum, tamen simile quidem veri reddere 
conabor. Reperiuntur autem ea, quae Theonis sunt, comparandis 
Apolloni schoHis cum scholiis ad Theocritum, Lycophronem, Nican- 
drum, cum quattuor illos scriptores a Theone commentariis instruc- 
tos esse tradatur. Quod iniuria negavit Eduardus Schwartz (p. 30 sq.) 
neque recte conclusit, cum multo breviora essent et exihora illa, 
quam Apolloniana et ad nimis diversa genera pertinerent, Theocriti 
scholiastas ex SophocHs copiis hausisse. Nam ad hanc pauper- 
tatem invidia temporum scribarumque neglegentia redacta sunt, 
neque omnino cogitari potest potissimum propter generum iUam 
diversitatem Theocriti interpretem Apolloni commentarios inspexisse, 
ut fabulas velut de Prometheo (schol. Theocrit. id III. 76 = schol. 
Ap. Rh. II. 1248) aut de Endymione (schol. Theocrit. id III. 49 = 
schol. Ap. Rh. IV. 57) cognosceret. Itaque rectissime hanc ratio- 
nem Theonis commentarios inveniendi adhibendam esse censeo^^^). 
Inde autem elucet, Theonem ad ApoHoni carmen adscripsisse haec 
pretiosa schoHa: de Endymione (schol. Ap. Rh. IV. 57 = schol. 
Theocrit. III. 49), de Prometheo (schol. Ap. Rh. II. 1248 = schol. 
Theocrit. III. ^6), de Melampode (schol. Ap. Rh. I. 121 = schol. 
Theocrit. III. 43), de Mantone Tiresiae fiHa (schol. Nicandr. 
Ther. 958 = schol. Nic. Alex. 11 = schol. Ap. Rh. I. 308) ^^^). 
Quas fabulas ad Argonautarum expeditionem pertinentes Theo 
ad Apolloni versus adnotaverit, propterea ad enucleandum diffi- 
cilHmum est, quia iHas fabulas Theocritus et Nicander vix strinxe- 
runt et vetera Lycophronis schoHa quondam sine dubio ditissima 
miserrime concisa sint. Tamen vestigia non desunt: velut de Hyla 
Theo disseruit ad Ap. Rh. I. 1236 (= schol. Theocrit. id. XIII. 46) 
et I. 131 (cf. schol. Theocrit. id. XIII. 7) ac fortasse de Cytaeo 
oppido Colchidis ad Ap. Rh. II. 399 (cf. Lycophron 172, 1312 cum 
schoU.). Quamquam igitur certe parvam modo ApoUoni schoHorum 
partem Theoni tribuere Hcet, tamen manifestum est, eum multas 



^^^^) Udalricus de Wilamowitz eadem ratione Theonis copias investigandi utitur: 
V. ex. gr. Isyllos von Epidauros p. 177 n. 33, Antigonus von Carystus p. 70. 

*^^) Fortasse a Theone adscripta sunt etiam scholium Ap. Rh. IV. 814, cf. 
Lycophr. 174, et schol. de Achille in Elysiis campis Medeae marito, schol. Ap. 
Rh. I. 916 confer cum Lycophr. 73 et 219 cum schol. de Samothraca. 



— 93 — 

fabularum varietates collectas in commentario ad Rhodium poetam 
edidisse ita, ut dissimile quidem veri non videatur, eum multa talia 
attulisse et praecipue ea scholia modo et ratione illis simillima, 
quibus variae de Argonautis fabulae docte explicantur. 

Ut autem ab alia parte commendem meam sententiam, Theonis 
temporibus demum magnam fabularis doctrinae molem in Apolloni 
schoHa pervenisse, monuerim, cogitari non posse, nedum demon- 
strari, eam ante annum 50 a. Chr. n. in illis commentariis fuisse. 
Quid enim faciunt ad poetae versus explicandos ingentes illae enu- 
merationes variarum fabularum et multorum nominum, quid ad 
artem intelligendam , quid ad fontes cognoscendos ? Omnino nihil, 
quamquam libenter concedo, saepius inter magnum numerum ad- 
scriptarum fabularum etiam eam inveniri, quam secutus est Apollo- 
nius. Sed ut eruerentur poetae fontes, permagnam illam turbam 
neque adnotatam esse neque collectam eo evincitur, quod is, qui 
revera poetae fontes ipse quaesivit, nihil nisi ipsum illum fontem 
adpinxit, missis nimirum eis scriptoribus , quibus poeta non usus 
est: Asclepiades Myrleanus (v. schol. Ap. Rh. I. 623). Quem cum 
circa annum 65 Romae docuisse constet^^"^), sequitur, eo tempore, 
quo ille Diodori Apollodori Hygini fons de Argonauticis conscrip- 
tus esse censendus est, nondum fuisse morem, magnas fabularis 
eruditionis copias, quae lectorem ad poetam melius intelligendum 
prorsus nihil adiuvant, in commentariis accumulare, sed ea modo 
ab interpretibus esse adnotata, quae revera lucem versibus afferunt ; 
quod solum dignum est philologis. 

Quoniam igitur demonstravimus , primum de Argonautis ad- 
notationes, quas Diodorus Scytobrachionis epitomae adiecit, ex 
eodem fonte manasse, unde Argonautarum fabulae in bibliothecam 
et Hygini genealogias pervenerunt, tum illius fontis auctorem Uio- 
doro antiquiorem e scholiis Apollonianis haurire non potuisse, 
iamiam restat, ut evincamus, historicum Siculum, qui Argonautarum 
mythos cognosceret, alium librum non adiisse, atque mythographi- 
cum illum, cui heroum stemmata et plurimas libri IV fabulas debet. 
Ac nescio, an quisquam de hac re non dubitet. Neque enim eadem 
indicia, quibus ducti ceteras illas Diodori fabulas uni fonti addixi- 



^^"^) V. Suidas. s. v. 



— 94 — 

mus, desunt in Argonauticis. Nam veras antiquas fabulas, non 
posteriorum commenta, haud sine discrepantiis Diodori de Argo- 
nautis adnotationes praebent, sicut ex. gr. Herculis parergorum 
narratio. Praeterea Diodori fontem mythographicum Apollodoro 
et Hygino propinquum esse intelleximus : ergo, cum ea, quae Dio- 
dorus de Phrixi fuga, lasonis expeditione, Medeae facinoribus bre- 
viter commemoravit , artissimo vinculo cum Apollodoro et Hygino 
coniuncta sint, veri est simillimum, etiam Argonauticorum Diodori 
ea, quae significavimus, ad eundem illum mythographicum historici 
fontem pertinere. 

Quae cum ita sint, iam fere cognoscitur, quale fuerit compen- 
dium illud fabulare, cuius rivulos in Diodoro, Apollodoro, Hygino, 
aliis mythographis per scholia dispersis deteximus. 

Ac primum quaerimus, quo tempore exaratum sit. Terminum, 
ante quem scriptum est, certe indicat Diodorus. Qui cum post 
Caesaris mortem jSijSXiod-ijxrjy laTOQixi^r condere coeperit neque finem 
ante annum 21 fecerit^^®), ante annum 44 librum illum ortum esse 
concluditur. Terminum autem, post quem editum est, adhuc alium 
investigare nequeo atque Dionysi Scytobrachionis aetatem, qui fere 
circa annum 100 vixisse videtur^^^). Eius enim in illo compendio inter 
alios mentionem esse factam, colligo inde, quod et in bibliotheca 
p. 29 1. 28 (= Hyg. fab. 14 p. 49, 1. 5 M. Schmidt = schol. 
Ap. Rh. I. 1289) commemoratur et latet sub verbo: ^^lrioKn apud 
Diodorum 47 § 5 (= schol. Ap. Rh. I. 256) in Argonauticis, 
quae composuit e Dionysi epitoma et laciniis fontis sui mytho- 
graphici. 

Tum nostra interest cognoscere, quas fabulas illud compendium 
primi a. Chr. n. saeculi complexum sit. Atque ex eis, quae Dio- 
dorus ei debet, videmus, id tradidisse Herculis eiusque filiorum, 
Thesei, Ixionis, Aesculapi, Pelopis, Tantah*, Niobae, DaedaH {7'/ 



^^®) V. Diodor. I. 4. 7 et XVI. 7. cf. Mommsen: romische Forschungen II 
p. 267 n. 61 et p. 549 n. Itaque non nimis mentitus esse Diodorus videtur, qui I 
c. 4. I per triginta se annos operam in historia universali scribenda navasse 
affirmat. 

^^^) Solam ansam praebet Sueton. de grammaticis VII, qui quidem non temere 
credidit, M. Antonium Gniphonem, C. luli Caesaris pueri magistrum Scytobrachionis 
discipulum fuisse, »cum temporum ratio vix congruat.« 



— 95 - 

§ 7 — 9) facinora ; stirpes explicasse Tectami Cretensis (6o § 2 sqq.), 
Aeoli {6^ § 2), Asopi (72), Teucri Trojani (75), Cadmi (2); narra- 
visse fabulas de Oedipode, de septem ducum contra Thebas expe- 
ditione, de Epigonorum victoria (64 — 66)y de Argonautis et Medea. 
Itaque si ex his laciniis suspicari licet, quantum totius libri fuerit 
argumentum, non temere mihi videor conicere, totam Graecorum 
historiam fabularem in eo fuisse congestam. 

Ingentem autem materiem sic disposuit auctor, ut generum 
stemmata construeret atque unius cuiusque herois aut heroidis faci- 
nora et fata breviter narraret, eodem igitur modo, quo Apollodorus 
historiam fabularem composuit. Non autem compendii illius auctor 
neglexisse videtur discrepantias , quae de his rebus inter scriptores 
erant, adnotare. Diodorus quidem illas doctrinae copias contemp- 
sit — adnotavit modo, secundum Minoem, Lycasti filium, ab aliis 
lovis filium dici — sed in Apollodori Teucri Trojani progeniei 
stemmate, quod prorsus cum Diodoro consentire supra ostendimus, 
p. III 1. 2 legitur: (^ao/nedMy) »yafiei ^TQV/noi) rrjr ^xa/ndydQov, 
xara di rivag Ilkaxlav rrjv ^OQaifog, xar' Iviovg de ^evxinnriv,^ 

Quam rationem compendii auctor in fabulis narrandis secutus 
sit, ex Argonauticis et Thebanis fabulis intelligitur. Nam qui illa 
referret , Apolloni carminis argumentum descripsit et Euripidis 
Phoenissarum prologum paene ad verbum excussit, qui Oedipodis 
sortem breviter complecteretur. Adparet igitur , mythographum 
illum e variis cuiusvis fabulae formis eam elegisse, quam inter 
aequales notissimam esse scivit. Quae sententia probatur eo, quod 
apud Diodorum Hippolyti Coroniferi prologi nonnullos versus in 
c. 62 § 2 cognovimus, atque SophocHs Trachiniarum argumentum 
Herculis mortis narrationi (38) subesse videtur. Additae autem 
erant brevi narrationi fabularum discrepantiae. Quod iam cognos- 
citur e Diodori paupere et neglegente compendii epitoma. Nam 
saepius diserte adnotat, alios scriptores aliter fabulam rettulisse, 
velut in fabulis de Argonautis, Medea, Hesperidum malis, Meleagri 
morte, Thesei ad inferos descensu, Centaiiris etc, aut varias eiusdem 
fabulae formas conglutinat velut c. 28 de Hippolyto. Ac Diodorus, 
cum veram heroum historiam, ergo unam scribere sibi proposuisset, 
variarum fabularum multas certe abiecit. Atque vix invenitur in 
bibliotheca, cuius non paucae partes Diodori fonti fabulari pro- 



- 96 - 

pinquae sunt, aut in Hygino aut in scholiis, quae mythos illustrant, 
ulla fabula, quae non sit aut additis discrepantiis ornata aut con- 
taminata ex variis fabulae formis. 

lam vero exsistit quaestio, utrum illius compendii auctor, qui 
fere inter annum loo et 50 a. Chr. n. scripsit, ipse et poetas 
et mythographos veteres excerpserit, an modo congesserit in unum 
iibrum, quae alii antea collegerant. Atque vertor contra Carolum 
Robert, qui excursu VI libri, quem inscripsit: »Bild und Lied«, 
docte et sagaciter de hypothesibus egit. Ait enim (p. 242 sqq.): 
»auch andere, der Dichtung fremde Zusatze pflegen die Hypotheseis 
zu haben; so, um von der Angabe abweichender Versionen in 
andern Dichtungen zu schweigen, namentlich eine mehr oder 
minder ausfiihrliche Erzahlung der Ereignisse, welche vor dem Zeit- 
punkt, mit dem das Stuck beginnt, fallen und die Voraussetzung 
desselben bilden ; natiirHch ist man bei Abfassung derselben darauf 
bedacht, sie moglichst vollstandig aus den im Stiicke selbst iiber 
die Vorgeschichte gegebenen Andeutungen zusammenzustellen ; 
allein nicht immer gelingt es, auf diesem Wege iiber jeden einzelnen 
Punkt Aufklarung zu erhalten, und gerade in solchem Falle ist 
eine ausfiihrliche Darlegung der Vorgeschichte doppelt im Interesse 
des Lesers. Die Aufgabe ist nun^ der Sagenversion, die der Dichter 
als die seinem PubHkum vertraute und bekannte voraussetzte, mog- 
lichst nahe zu kommen und sich vor allem nicht in Widerspruch 
mit dem Stiicke selbst zu setzen. Die so entstandene Erzahlung 
wird aber in der mythographischen Litteratur, ebensogut wie die 
hinzugefiigten Namen, dem Dichter selbst auf Rechnung gesetzt 
und unter seinem Namen citiert. Ein lehrreiches Beispiel dafut 
bieten die Scholien zur Ilias S. 325.« At demonstrandum est, quo 
tempore tales vno&heig, quales dicit vir ille doctissimus, compositae 
sint. Eae autem vnod-iaeig, quas Aristophanes Byzantius suis fabu- 
larum editionibus praescripsit , nihil omnium eorum, quae Carolus 
Robert vult, exhibent. Sed ad ipsum exemplum illud accedamus, 
quo vir doctus sententiam suam comprobari censet : schol. S. 325 
AD = bibl. III. 4, 3. Scholium enim, quod subscribitur : »^ igtoqiu 
tiuq'* EvQinidji ev Bdx/uig^m, nihil praebet, quod in illa fabula Euri- 
pidea inveniatur; cum autem ApoUodorus, quem verbo tenus cum 
illo scholio *consentire Eduardus Schwartz observavit , paucis post 



I. INDEX CAPITUM 

I. De Dionysio Scytobrachione p. 5 — 24 

II. De Diodori fabulis Bacchicis p. 25 — 32 

III. De Timaeo et Matride p. 33 — 44 

IV. De fabuJis Diodoil libri IV quae restant p. 45 — 79 

V. De compendio fabularis historiae Diodoro antiquiore p. 80 — 99 



II. INDEX RERUM ET AUCTORUM 



Acastus p. 21 

Aeetes p. 13 sq. 

Aegeus = Augeas P- 53 

Aelian. frg. 207 (Hercher) . . . p. 78 

n. h, III. 39 n. 89 

V. h. IV. 5 p» 69 

V. h. X. 18 n. 46 

Aeoli progenies p. 68, 78 

Aeschylus P* 41 

Aesculapius P* 53 

Agroetas p. 76; n. 28, 33 

Alcaeus = Hercules p* 41 

Alcidamas: Ulixes § 14 sqq. . . p. 73 

Alcman p. 60 

Aleadae Sophoclis P« 73 

Alexandrini poetae in Compendio 

allati •' • P* 97 

Althaea p. 61 

Amazones P> 27 

— in Attica p. 79 

Amyntor, rex Ormenii n. 94 

Antiochus Syracusanus . . . p. 39 sq. 

Antio Ixionis pater P* 54 

ApoUodorusAtheniensis: TTf^l^folir p. 98 



[ApoUodori] bibliotheca (Hercher) : 



P- 
P- 
P' 
P- 
P. 
?• 
P. 
P- 
P- 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 



18 
21 
22 

23. 
27 

27 

29 
30 

35 

36 

36 

37 

37 

53 

54 

55 

58 
60 

64 
64 
64 

65 

66 



.2 — p. 19 1. 10 . . p. 61 

. 3—5 P. 22 

. 13—16 n. 63 

24 p. 57 



7 • . 

27 . . 

28 . . 
14 . . 
26 . . 
21—23 
26 . . 
I . . . 

. 4 sqq. . 
. 10 sqq. 
L 28 . . 
. 25 . . 
. 12 . . 

. 19 S<1^. 
. 6 . . . 

. 9. . . 

. 24 . . 



P. 15 



17 

. . p. 17 

P. II, 94 

• . P. 17 

. . p. 16 

. . p. 18 

. . p. 19 

. . p. 20 

. . p. 20 

. . P. 39 

. . P. 44 

. . P. 44 

. . P. 54 

. . p. 15 



I, 18 



3 sqq. 



n. 55 
P. 76 
P. 78 
P. 78 
P. 77 



— 102 — 



P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 



P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P' 
P- 
P- 
P- 
P- 



25 



P- 

P- 

P- 

P- 

P- 

P- 

P- 
il. 



76 

65 
69 
69 
70 
72 

54 
89 
73 
94 
p. 62 

$8, 63 
P- 63 
58 
96 

47 
85 



P- 
n. 



P- 
P- 
P- 
P- 



57, 



66, 86 
p. 67 



[Apollodori] bibliotheca (Hercher) 
p. 66 1. 8, 15 . . 

66 1. 28 . . . 

67 1. 15—25 . 

68 1. 20 . . . 

69 1. 4 sqq. 

70 1. 6. ... 

70 1. 12 . . . 

71 1. I . . . . 
71 1. 25 sqq. . 
73 1. 27 . . . 
76 1. 6 sqq. , 1. 

p. 80 1. 9 — 12 . . 
p. 81 1. 21 — 25 . 
84 1. 23 — p. 86 

oO 

90 1. 9 sqq. . 

92 1. 25 ... 

93 1. I sqq. . 
97 1. 22 sqq. . 
102 1. 15 — 22. 
105 1. 5 . . . 

105 1. 22 sqq. 

106 1. 6 — 12 . 

107 1. 19—24. 
109 1. 17. . . 
III 1. 2 . . . 
113 1. 5sqq. . 

124 1. 10 — 15. 
bibliothecae epitoma Vati- 

cana p* 62, 64, n. 74 

ApoUonius Rhodius P» 89, 97 

ApoUoni Rh. commentarium . . . p. 91 

Argo navis p. 17 

Argonautae p. 11 — 23 

Ariadna p. 63 sq. 

Aristaeus p. 40 sq. , 43 

[Aristoteles] : mir. auscult. c. 102 . p. 35 
Aristoteles: 2afjLod^Q^x(ov noXireCa p. 29 

Ama , p. 68 

Artemo Casandreus p. 10 sq. 

Asclepiades Myrleanus P* 93 

Asopi progenies P« 52 

Athenaeus: p. 44 D p* 42 



73 

98 

53 

53 

65 

41 

95 
52 sq. 

P- 63 



P- 
P- 
P. 
P- 
P- 
P- 
P- 



Athenaeus : 

p. 411 A n. 91 

p. 515 D, E p. 10 

Atlantides P* 78 

Atlantiorum fabulae . . . . p. 27 sqq. 

Auga p. 73 

Augeas P» 53 > 72 

Bacchi partus p. 58 — 60 

Bacchi duo, tres P» 3^ 

BaalXeia rj jueyaXri f^rjTtiQ .... p. 29 
Boeoti genus p. 68 

Oadmi progenies P* 58 

Centauri P» 53 sq. 

Circe p. 13, 22 

C. I. L. X. 2 p. 746— 750 . . . n. 46 
Clemens Alexandrinus: protrept. p. 27. p. 60 

Cocalus P* 39 sq. 

Creta, antea Idaea nominata ... p. 28 
Crius (Kqios)^ Phrixi paedago- 

gus p. i3i 15, 23 

Compendium mythologicum inter 

100 et 45 a Chr. n. scriptum p. 94 sqq. 

Curtius IV. 32 n. 4 

Cyathus n. 91 

Cychreus P' 53 

Daedalus P* 64 

Daphnea Sibylla n. 80 

Daphnus p. 34 sq. 

Deianira p. 61 

Deianirae et Herculis filii .... n. 93 

Deilochus P* 9^ 

Diodori ratio fabulas tractandi . p. 80 sq. 
Diodorus : 

I.*I9. 2 n. 33 



HI. 53-55 
56-61 

60 . . 

61. 3 . 

63 . . 



p. 27 — 29 
p. 27 sqq. 
. . p. 78 
. . p. 29 
. . p. 31 



64. 3—5 . p. 31 sq., 58—60, 97 
66. 5, 6 p. 7—9 



— I03 



Diodorus : 

III. 67. 3, 4 . . . . p. 25 sq., 30 

68—71 p. 27 

70 sqq p. 28 sq. 

74 p. 30 

IV. 2 = III. 64. 3 sqq. . . p. 31 sq. 

p. 58—60, 97 

4 p. 31 

9—16 p. 41—44 

II- 3 P. 44 

17—25 p. 33—39 

18. 4 p. 41 

25. 2 — 4 p. 26 

26. I P. 65 

26. 2, 3 p. 76 sq. 

27 p. 77 

29, 30 P- 39. 69 

31—39 P. 69—79 

32. 4, 5 = IV. 49. 3, 6 . p. 71 

34. 35 P- 61, 73 sq. 

37 n. 93 

40—56 p. 11—23 

45. 4 . . . p, 13, 14, 20, 22 

4^^. 5 p. 41 

49. 3. 6 p. 71 

57 t 5^ p. 62 

59 — 62 p. 62 sqq. 

62 p. 86 

62, 63 p. 65 

65 p. 66, 85 

66 p. 67 

67. 2 — 7 p. 68 

68 p. 57 

69. 5 p. 54 — 56 

69. 70 P- 53 sqq. 

71 P. 53 

72 p. 52 sq. 

73 P* 47 sq. 

74 p. 47 

75 P. 46 

76, 77 p. 64 



80 . 



p. 40 



81, 82 p. 41 

53—85 p. 34 



Diodonis : 

IV. 85 p. 41 

V. 3. 4. 4, 2 p. 34 

7. 6 . p. 68 

15 P. 39 

25—32 p. 37 

*r/ ........•• p» 29 

60. 4 p. 62 

64 p. 29 

VI. frg. 7. 4 p. 57 

XII. 71. 2 p. 39 

XVII. 51 n. 4 

52 n. 5 

Dionysius Scytobrachio non doctus 

grammaticus . p. losqq., 30 
^iovvOov xal ]A&rivag 

cfTQartd . . . . p. 28 sq. 
a Compendii auctore ad- 

hibitus p. 94 

«historiamflr scribit . . . n. 27 
Dorieus p. 36 

^EyxfafjLia xarakoyaSriv certe post 
86 a Chr. n. in ludos graecos 

recepta p. 42, n. 54 

Eioneus p. 54 

Elis ab Hercule capta p. 72 

Enchiridia mythologica . . . p. 98 sq. 
*E(fr}fi€Qlg aQxaioXoyixri 1884, 

p. 124 sqq p. 42 

[Eratosthenis] cataster. II p. 40 

Eryx P. 34 sqq. 

Eunomus n. 91 

Euripides: 

Bacchae, prolg p. 96sqq. 

— V. 337 sqq p. 40 

frg. p. 163 n. 25 

Hercules , v. 359 sqq. ... p. 43 

— V. 362 p. 44 

Hippolytus, prolg. . . . p. 65, 86 

— V. 34 sqq. . . n. 106 
Medea, v. 9 n. 26 

— V. 297 n. 22 

— V. 1154 n. 21 





3 9015 03450 7072 

— I04 — 



Euripides : 

Medea, v. 1387 . 

Phoenissae, prolg. 

Eurytidae 

Eurytus 



. . . p. 16 

. p. 83 sqq. 

. . . n. 95 

. . . p. 69 



Famesiana tabula p. 38, 42, 70, 71, 73; 

n. 84, 90, 92, 10 1 

Gigantomachia in Phlegraeis campis 

commissa P* 34 

Hecata p. 13, 20 

Hecataeus Teius p» 32 

Helena a Theseo et Pirithoo rapta p. 65 

Hellanicus p. 81 sq. 

Heraclidae p. 62 

Heraclitus: mQl dnlarbiv^ 4 . . p. 78 

20 . . n. 99 

Hercules =■ Alcaeus P* 41 

Argonautarum dux p. 11, 12 
Herculis laborum ordo . . p. 43, n. 55 

parerga .... 

et Deianirae filii 
Herodotus : V. 43, 46 . 
Hesiodus: frg. 97 Rzach 

frg. 134 .. . 

theogonia, 337 

Hesiona 

Hesperides 

Hippolytus 



Homerus a Diodoro saepe laudatus p. 41 



E. 638—642 

/. 553-599 

S* 200 sq 

Hyginus: astron. . 
fabulae . 

3 . 

9 . 
14 . 

19 . 

24 . 

25 . 

26 . 



p. 72—75 
n. 93 
P. 36 
p. 61 
n. 94 
n. 64 

p. 70 sq. 

p. 76 sq. 

p. 65, 86 



P. 71 

p. 61 

p. 29 

p. 98 

P. 98 

n. 27 

P. 47 

P. 94 

n. 19 

n. 26 

n. 21 

p. 20 



Hyginus fabulae: 

30 p. 43, 44, 76 

31 p. 72, n. 85 

32 n. 93 

33 p. 56, 72, D. 85 

37, 38 p. 62 

39 n. 89 

40 p. 64 

42 p. 63 

43 P- 63 

61 p. 57 

62 p. 54 sq. 

68 , 69 p. 66 



70 

78 

82 

84 
89 



P- 
P. 
P. 
P- 



57 

47 
48 



n. 16 

162 n. 93 

167 p. 31, n. 38 

171 — 174 p. 61 

178, 179 P- 58 

Hyginus frg. Niebuhrianum . . . p. 98 

Zaso p. 12 sqq. 

Idaea p. 28 

Iliacae tabulae p. 97 

lola p. 69 

Iphitus p. 69 

Irenaeus sive Pacatus . . p. 91 , n. 113 

Ister Callimachius p. 81 

Ixio p. 54 

Ziaomedo p. 70 sq. 

Lapitha P* 53 

Lini discipuli p. 25 sq. 

[Longinus] : niQi vipovg III. 2 . p. 42 

Lycomedes P« 65 

Lycophro : Alexandra, v. 694 sqq. . p. 39 
Lysimachus p. 98 

Jifttvriog = Mavrcj p. 57 

Matris p. 41 sqq.